INDONESIË
IS UNIEK
SOC-REIZEN OVERZEE
Wij weten dat al heel lang
GOEDKOOP! 3 Weken Ja va/Ba li
met busje en chauffeur f 3335
ontladen en met de anderen het schip
te verlaten. De reddingsboten waren
snel gestreken en niet lang daarna
roeiden wij met volle kracht van het
zinkende schip vandaan.
5 Uur na de eerste torpedering zagen
wij een periscoop achter de diep ge
zonken Jagersfontein en precies om
09.00 uur volgde een tweede torpedo
die het schip in het midden raakte. Er
volgde een enorme ontploffing. In
enkele seconden was dit prachtige
schip gezonken en kort daarop volgde
een soort stoomfontein. Ook dit schip
was net als de SS Tjileboet geladen
met munitie. Ik moest er niet aan
denken wat er gebeurd was met ons
als de eerste torpedo midscheeps was
ontploft.
Vanuit onze sloep zagen wij dat de
onderzeeboot boven water kwam. Dim
en ik hielden ons hart vast. Zouden er
nog represaille maatregelen worden
genomen....? De bemanning van de
onderzeeboot beperkte zich tot het
opvissen van het bord met de scheeps
naam en verdween daarna.
Met behulp van de motorsloep werden
de verspreid liggende sloepen en red
dingsvlotten bij elkaar gebracht en
met behulp van touwen bij elkaar
gebonden. De zee was rustig en het
was helder weer. In de sloep waarin
Dim en ik zaten, was het goed vol met
mannen, vrouwen en een enkel kind.
Als je de eindeloze zeevlakte overzag,
was de hoop op redding bijna tot nul
gedaald. Wij wisten immers, dat ge
allieerde schepen niet voor ons moch
ten stoppen. Dat was een order. Het
risico was te groot dat de barmhartige
dan zelf werd getorpedeerd. Verder
waren we 500 mijl verwijderd van
het dichtst bijzijnde eiland. Bermuda.
Om het te bereiken zouden wij weken
moeten roeienHet water aan boord
van de sloepen was voor een deel
bedorven en wij werden meteen
gerantsoeneerd.
Het vaste voedsel bestond uit droog
scheepsbeschuit in blikken verpakt.
Onze toekomst zag er derhalve niet
vrolijk uit. Later zouden wijzelf mensen
uit zee halen, die weken lang in soort
gelijke omstandigheden hadden ver
keerd.
Ik was doodop van de hondenwacht
en de actie daarna. "Dim, ik ga proberen
even te slapen!" zei ik tegen mijn
vriend. Daarna rolde ik mijzelf als het
ware op in een rol touw dat nog in de
boot lag. Het moge gek klinken, maar
5 minuten daarna was ik in diepe slaap
gevallen. Om 18.00 uur werd ik
gewekt door Dim. "Wil, we zijn gered,
er komt een schip naar ons toe." En ja
het onmogelijke was geschied. Aan de
horizon verscheen een schip met al
haar lichten aanHet was het licht
dat in de duisternis scheen.
Het verlichte schip was het ss Saint
Cerque, een Zwitsers koopvaardijschip,
dat op weg was van New York naar
Genua in Italië. In korte tijd waren alle
200 opvarenden van de Jagersfontein
aan boord van het Zwitserse schip.
We kregen een behoorlijke maaltijd en
volop te drinken. Zo goed en zo kwaad
als dat ging werd ons een slaapplaats
op het dek toebedeeld, en weer gin
gen wij op weg. Nu niet richting
Engeland, maar richting Gibraltar. Veel
zorgen maakten wij ons op dat moment
niet. Voorlopig waren wij gered en
bevonden ons aan boord van een
neutraal schip. De kapitein deelde ons
via een luidspreker mede dat alle
militairen van de getorpedeerde Ja
gersfontein zich konden beschouwen
als te zijn geïnterneerd.
Nog dezelfde dag verscheen een Ame
rikaanse torpedobootjager die van de
Zwitser eiste dat alle militairen, waar
onder Dim en ik, over moesten naar
hun schip. De mededeling van de
kapitein dat de militairen werden
beschouwd als geïnterneerden van de
Zwitserse regering werd niet geaccep
teerd. De militairen moesten over of
het schip zou getorpedeerd worden.
De kapitein koos eieren voor zijn geld
en in korte tijd waren alle militairen
overgenomen door de Amerikanen.
Aan boord van dit Amerikaanse oor
logsschip werden wij hartelijk ontvan
gen. We werden verwend met het
heerlijkste eten. Vervolgens werden
wij stuk voor stuk medisch onderzocht.
Het moet mij van het hart dat de
Amerikaan als geallieerde bijzonder
kameraadschappelijk was.
Overal in de wereld, waar ik in contact
kwam met Amerikanen heb ik hun
hartelijkheid ervaren. En dit in tegen
stelling tot onze landgenoten in het
buitenland, bij wie wij deze hartelijk
heid nimmer tegenkwamen. Wij waren
immers maar "gunners", op de koop
vaardij, daar ging je niet mee om. De
torpedobootjager bracht ons naar
Hamilton, de hoofdplaats van het eiland
Bermuda.
Op dit eiland verbleven wij een lange
tijd. Wij lagen in het Engelse garnizoen
in St. Georgstown. Wij kregen Engelse
uniformen. Engels eten en Engelse
soldij. De uniformen waren goed maar
zowel het Engelse eten als de soldij
waren ver beneden peil. "We had 6
pence, 2 pence to lend them, 2 pence
tospendthem en2 pence to give them
to my wife". Het was een bekend liedje
uit de oorlog en wij lachten als wij het
hoorden zingen. Maar toen wij deze
"fooi" kregen in Bermuda met eten
dat niet door de keel te krijgen was,
moesten we wel naar een oplossing
zoeken.
Op school was tekenen een van mijn
betere vakken geweest. Van het beetje
geld dat wij kregen kocht ik teken
materiaal en daarmee maakte ik por
tretten van de kinderen op het eiland.
Voor ieder portret vroeg ik een pond,
wat voor ons een kapitaal was. We
aten er van en we huurden fietsen om
het eiland te verkennen.
We kregen bericht dat er een tanker
gereed lag om ons naar New York te
brengen, waar wij ons moesten melden
voor verdere diensten. De gedachte
aan die overtocht met een tanker
maakte ons er niet bepaald vrolijker
op. De verschrikkingen van torpede
ringen van dit soort schepen waren
ons bekend. Het was of levend verbrand
worden aan boord of dezelfde verbran-
dingsdood in zee. Een beter alternatief
was er niet. Dim en ik sliepen die
dagen op het dek. De kans om weg te
springen was iets groter, als wij on
verwacht getorpedeerd mochten wor
den.
We voeren met een klein aantal snelle
schepen ongeconvoyeerd naar de
Verenigde Staten. Wel bleven wij zig
zaggen. Na enkele dagen bereikten wij
de oostkust van de Verenigde Staten
van Amerika. Weer kwamen wij in
aanraking met onze marine-officier uit
New York. Aan hem moesten wij ver
slag uitbrengen over de torpedering
van de MS Jagersfontein.
"En waarom bent u niet doorgegaan
met schieten?" vroeg de in zijn ge
makkelijke stoel zittende Luitenant
der Zee 1 e klasse. Zelf moest hij zijn
eerste oorlogservaring nog op doen. Ik
legde deze papieren zeemakker van
ons uit dat wij vrouwen en kinderen
aan boord hadden en dat wij in op
dracht van de gezagvoerder het vuren
moesten staken. Daarbij kwam nog,
dat de onderzeeboot na ons eerste
schot direkt onder water was gegaan.
Na een paar dagen kregen wij op
dracht ons te melden op de MS Tarakan.
Het zou het begin worden
van onze derde reis die vele maanden
zou duren.
(wordt vervolgd)
MEER KONTAKT MET LAND EN VOLK
IN KLEINE GROEPJES OVER
Sumatra, Java, Bali, Lombok,
Toraja, Kleine Soenda-eitanden,
Ambon, Biak, Nieuw Guinea
KEUZE UIT VELE TOURS
bij deelname van 6 personen
NEDERLANDS OUDSTE EN MEEST
ERVAREN INDONESIË SPECIALIST
Vkt'JJ Den Haag Noordeinde 146. tel: 070-46 97 23
1 Amsterdam Ftokin 119. tel: 020-26 36 35
Vraag onze kleurrijke
reisbrochure
17
