BRIEVEN
OVER...
Proefstation (I)
Proefstation (2)
Comité Eerherstel
Junkmail
TUNAS Trade, Tours Travel International B.V.
385 Beeklaan Telex: 34193 tunas nl.
Hoewel we leven anno 1 988, was het
voorplaatartikel van Moesson 15 sep
tember jl. voor mij wel "opwindend".
Er kwamen weer zoveel dierbare her
inneringen boven. Mijn man, ir. P. W.
M. Trap, kwam in 1 903 op Java en zat
25 jaar "in de suiker". Maar ja, niet
zoveel mensen van 90 jaar zoals ik
kunnen nog zoveel vertellen. Dank
voor uw artikel.
A. M. C. TRAP-ROLDANUS
"Moesson" van 1 5 september jl. heeft
als voorplaat de financiële afdeling
van het "Proefstation voor de Java-
suikerindustrie" in Pasoeroean. Voor
wie het niet weet: Pasoeroean ligt zo'n
50 km noordelijk van Malang. Aange
zien ik er vóór mijn huwelijk, en wel
van januari 1930 tot april 1933 heb
gewerkt, zou ik er best iets over kun
nen vertellen!
Het was een groot en goed ingericht
proefstation met 3 afdelingen. Die van
de landbouw was verreweg het grootst
en prof. Koningsberger (later hoog
leraar in Utrecht) was er directeur. Er
was ook nog een chemische en een
technische afdeling. In het hoofdge
bouw was de (zeer uitgebreide en
beroemde) bibliotheek, waarin niet
alleen boeken over de suikerrietcultuur,
maar over de meest uiteenlopende
(V'orvolg Ambarawa)
zocht dekking in de loopgraven, die ze
overal in hun tuinen hadden gegraven.
Maar wij moesten dekking zoeken
onder het bed. Gelukkig hadden wij
een stevige stenen woning, 's Mid
dags reed een weaponcarrier het Fort
binnen met Mevr. B. en haar hele
kroost en wat zij kon meenemen.
De zieke werd meteen naar de zieken
afdeling gebracht. Door al dat tumult
had Alex onze koffers achtergelaten.
De Gurka's, de soldaten die de familie
moesten redden, hadden niet veel tijd,
want alles moesten zij lopend doen tot
de grote weg. Wat ze niet hadden
vergeten waren de kippen en de heer
lijke sambal-goreng, die de Gurka's
wel meenamen.
De familie Doornroosje was al weg
gevlucht met de bevolking mee. In
woede stak Alex een huis in brand.
Mijn moederen mevr. B. waren erg blij
dat ze goed en wel in het Fort waren.
Wij hadden dus 1 5 dagen tussen twee
vuren gezeten.
(wordt vervolgd)
onderwerpen. Er werkten 50 academici,
en nog veel meer middelbare en lagere
krachten. Bij de academici 3 vrouwen:
Dr. R. Bolle, Ir. G. Neeb en onder
getekende.
Ik was de jongste, we verschilden
telkens 5 jaar. De hele Heerenstraat
was van het proefstation, het waren
allemaal dienstwoningen tot aan de
kruising met de Probolinggoweg. Daar
stond een klok op een paal. Ik weet
nog goed dat ik iemand eens vroeg om
te zien hoe laat het was (ik woonde er
3 huizen vandaan). Hij bleef wel héél
lang weg! Later bleek dat hij niet klok
kon kijken, hij had rustig gewacht tot
er iemand kwam die dat wel kon.
Tegenover het proefstation lag een
parkje, de "stadstuin". Daar werden
feesten gehouden. O.a. altijd op 30
augustus. Om middernacht beklom de
burgemeester, mijnheer "(Poetje")
Boissevain daar een spreekgestoelte
en hield een rede op de Koningin, toen
nog Wilhelmina. Daarna ging het dan
sen weer door.
Ik weet nog goed dat ik bij die ge
legenheid voor de eerste en enige keer
in mijn leven dronken ben geweest!
Dat zat zo: Ik was de hele dag niet
lekker geweest en had dus alleen maar
wat thee gedronken. Maar 's avonds
hebben ze me ter ere van het feest
achter elkaar 4 glazen champagne
laten drinken. Ik was nog een erg
groentje en had nog nooit gehoord dat
je geen alcohol moet drinken op je
nuchtere maag!
Het feesten ging meestal door tot de
ochtend. Om een uur of half 7 gingen
we dan met taxi's naar Blauw Water
(Banjoe Biroe) in de richting van Pro-
bolinggo, om daar onze verhitte hoof
den af te koelen. Het was een "heilige"
bad-plaats en er waren erg brutale
apen die je niets mocht doen, maar die
de pisangs uit je zakken haalden! En
er zwommen karpers om je heen van
een kleine meter lengte.
In de Heerenstraat was ook de Soos,
een groot gebouw met trappen en
pilaren als een griekse tempel. We
hebben er eens een russisch feest
gehouden. Er waren nl. enige Russen
aan het proefstation. Daar had je
Khainovsky, een erg deftige Rus die
zei om de hoek te hebben gestaan
toen de tsaar werd vermoord. Je had
ook Kulesha die met een lerares Frans
was getrouwd en "groepsadviseur"
was met standplaats Lawang. Die was
minder deftig en kon dus Khainovsky
niet met hem praten. Moest dat tóch
dan deed hij dat via een Rus (ik ben
zijn naam vergeten) die wel deftig was
(zijn moeder of grootmoeder was een
prinses), maar daarbij erg eenvoudig.
Die was bijna blind maar gaf ons
allemaal pianoles, en met Sinterklaas
kwam hij met eigen gebakken koekjes
aan. Zelf kon hij niet meer pianospelen
want zijn vingers stonden schots en
scheef door een val van de Oeral af,
zoals hij vertelde!
Na ruim 3 jaar trouwde ik en mijn man
werkte in Malang aan het Proefstation
voor de Bergcultures en hij bemoeide
zich vooral met de koffieveredeling,
zodat ik van de suiker in de koffie
kwam!
DR. W. M. HILLE RIS LAMBERS-
COELINGH
In Moesson van 1 5 september jl. gaven
wij een overzicht van de stand van
zaken in het proces tegen de Staat
over deel 11A van dr. L. de Jong. Ook
meldden wij toen dat het comité nog
veel geduld zou moeten beoefenen,
omdat de AROB-procedure voor de
Raad van State eerst medio 1989
behandeld zou worden. Op 3 oktober
jl. echter ontving het comité een brief,
waarin werd meegedeeld dat de behan
deling van genoemde procedure reeds
op 1 7 november a.s. plaats zal vinden.
Hiermee zal er dan weer beweging
komen in het proces om eerlijke ge
schiedschrijving over Indië.
Comité Geschiedkundig Eerherstel
Arabislaan 63, 2555 DJ Den Haag,
tel. 070 - 68 16 44
Ook wij ontvangen geregeld "junkmail"
op de vloermat achter de voordeur.
Aangezien wij daar niet om gevraagd
hebben menen wij ook het recht te
hebben om dezelfde poststukken - al
dan niet gevraagd - terug te zenden,
uiteraard met zo min mogelijk kosten.
Daar zijn twee methoden voor:
- indien er een antwoord-enveloppe,
waarop een antwoordnummer staat
vermeld, werd bijgevoegd, gebruiken
wij dat nummer om de ongewenste
stukken voor rekening van de oor
spronkelijke afzender te verzenden.
- anders verzamelen wij de ons toege
zonden stukken en sturen deze
terug als ongefrankeerd pakje; aan
gezien een pakje tenminste 250 gram
moet zijn verzwaren wij de zending
zonodig met karton.
Eventuele kosten: een grotere - liefst
reeds gebruikte - enveloppe per zen
ding en een wandeling naar de brieven-
P. L. FLINKERBUSCH
2562 AZ DEN HAAG Telefoon 070 - 63 92 27 63 89 94
Uw Indonesië en Verre Oosten reis op de maat van uw beurs en
wensen gesneden!
Agent voor Europa van PT. TUNAS INDONESIA TOURS TRAVEL Jakarta
Kantoren: Medan, Padang, Yogya, Surabaya, Bali, Ujung Pandang, Bandung, Singapore,
Honkong, USA.
16
