THANKSGIVING DAY
Van de vele nieuwe feestdagen die wij sinds onze vestiging in de Verenigde
Staten hebben leren meevieren, is Thanksgiving Day voor mij de meest zinvolle.
Wat jammer dat we dat in Holland niet ken nen-'nheledag om dankbaar te zijn
voor wat ons allemaal gegeven werd in 't afgelopen jaar. Eigenlijk klinkt dat
vreemd, alleen maar één dag, één keer per jaar van 365 dagen? Wel, beter één
dan geen! (Thanksgiving wordt gevierd op de derde donderdag van november -
Red.)
Het is bekend, dat landbouwers over de hele wereld oogstfeesten hebben, zoals
bijvoorbeeld Sukkoth, 't Bijbelse oogstfeest van de Joden, of de selamatan na de
rijstoogst onder Indonesiërs. De Maya's in Zuid-Amerika en verscheidene
Indianengroepen in 't Zuiden van de U.S. hadden van oudsher 'n dankdag in 't
najaar. Er werd dan kalkoen gegeten en men hield rituele balsporten. Het
moderne Thanksgiving heeft dus 'n heel oude basis.
Voor de moderne Amerikaan heeft
Thanksgiving 'n speciale betekenis.
Zelfs de meest cynische onder hen
probeert dan naar huis te gaan om
Thanksgiving met familie te vieren -
met Thanksgiving hoor je thuis te zijn
en hoe meer er komen hoe liever,
't Vreemde en mooie is, dat we hier te
maken hebben met 'n religieus getinte
officiële dankdag (wie kan je anders
dank zeggen dan God, Allah, Yahweh,
Buddha, of hoe dan ook de Allerhoogste
heet?) die aan iedereen toebehoort. Ik
geloof dat zelfs atheïsten Thanksgiving
vieren, maar wie ze dan dank zeggen
weet ik echt niet.
Hier vertellen ze op school altijd dezelf
de Thanksgiving legende - hoe 't mo
derne Thanksgiving begonnen is. Vol
gens zeggen is 't in grote trekken
historisch. De Pilgrims, zoals de eerste
immigranten, een handjevol, die van
Engeland kwamen, genoemd worden,
hadden zich gevestigd in de zoge
naamde Plymouth Colony aan de kust
van Massachusetts.
Vooral 't eerste jaar van aanpassing
was erg moeilijk. Zo moeilijk dat men
behoefte voelde God te danken dat
men het overleefd had en zelfs 'n
(schrale) oogst had binnengehaald.
Volgens overlevering nodigde men be
vriende Indianen uit tot dat eerste
dankfeest in 1 621Deze brachten hun
eigen bijdragen mee, zoals succotash
('n mengsel van gekookte mais en
lima-bonen of fijngesnipperde boontjes)
en hertevlees. Er was natuurlijk pom
poen, 'n echte Indiaanse vrucht, en
cranberries en kalkoen, die daar in 't
wild voorkomen. In één of andere vorm
worden deze ingrediënten nu nog op
elke Thanksgiving tafel opgediend.
Op de kleuterschool mogen de kinderen
in de week voor Thanksgiving (welke
plaats vindt op de vierde donderdag
van november) op school de eerste
Thanksgiving reconstrueren. De jon
gens dragen dan zelfgemaakte platte
zwarte hoeden van papier en de meis
jes witte kapjes; de school zorgt voor
'n complete maaltijd, met kalkoen en
pie, en de tafel wordt versierd met
papieren kalkoenen en pompoenen -'n
echt feest.
Ook voor volwassenen kan dit 'n heel
feestelijke blije dag zijn. De man
nen kijken overdag dan meestal naar'n
football wedstrijd op TV (niet voetbal,
dat komt er nu pas in), terwijl de
verzamelde vrouwen 'n uitgebreide
maaltijd bereiden. Tussen twaalf en
een uur schuift men aan tafel en dan
bidt men meestal samen om te danken
voor al de goede gaven van dat jaar.
De hoofdschotel is traditioneel kalkoen,
hoe groter hoe beter, bij 't ochtend
gloren in de oven te braden gezet, al of
niet gevuld met allerhande heerlijkhe
den. Daarbij wordt 'n eindeloze ver
scheidenheid van bijgerechten geser
veerd, die van streek tot streek en van
familie tot familie verschillen.
Familie-traditie bepaalt welke bijge
rechten absoluut niet gemist kunnen
worden. Zo had ik 'n buurman die nors
werd (volgens zijn vrouw) als er geen
raap-puree geserveerd werd. Anderen
moeten weer maisbrood of 'n oester
vulling erbij hebben, anders is 't niet
juist en voelt men zich beslist niet
senang.
Ik wilde natuurlijk dire kt ook m'n eigen
familie traditie beginnen. Nu serveer ik
altijd cranberry compote (behalve uniek
bitter-zuur-zoet is 't ook zo prachtig
rood), brood-selderij-en-ui vulling
(heerlijk goerih), en garlic-bread bij de
kalkoen (dat was wat ik leerde klaar
maken voor onze eerste Thanksgiving
en dat werd voor mij dus speciaal); dan
denk ik pas aan de rest van de bijge
rechten. En ik serveer ook altijd 'n
zelfgemaakte pumpkin pie ('n stijve
pudding van pompoenpuree met gem
ber, nootmuskaat, kaneel en kruid
nagel opgebakken in 'n dunne korst),
dat is traditioneel-mmmmmm!
Amerikanen zijn pienter. Alleen de
allerrijksten hebben bedienden en toch
wil men, nee moet men, 'n (over)volle
tafel hebben. Wat doet men? leder
familielid/gast krijgt 'n aandeel mee te
brengen voor 't feest: de gastvrouw
zorgt meestal voor de kalkoen en
natuurlijk de vulling; dan brengt Mien
de broodjes, Jane de sla, Harriet 't
drinken, en Margie de pies. ledereen
brengt altijd meer dan gevraagd werd,
dat is ook traditioneel. Amerikanen
zien graag 'n keuze van pies. Aan die
ene pie van mij zien ze direkt dat ik
geen Amerikaanse ben. Veel te mieze
rig hoor.
Mijn moeder maakte weieens kalkoen
op z'n Indisch. Heerlijk, 'n Soort van
opor of besengek, maar dan in de oven
gebakken. Vreemd en erg on-Ameri-
kaans, maar lekker mensen! Ik kan 't
helaas niet nadoen. Dus bak ik mijn
kalkoen maar op z'n Amerikaans, be
boterd en dan flink ingewreven met
heel veel salie en tijm en peper en
zout.
't Laatste bak-uur ruikt dan 't hele huis
watertandend lekker, zodat ik daas
wordt van; "Wanneer gaan we nu
eindelijk eten? 't Ruikt zooo lekker!"
De poezen worden ook al gek van de
lekkere honger, lopen me voortdurend
voor de voeten en snorren extra hard
om te laten horen dat ze ook best
wilen meevieren.
Al zorg ik met plezier voor 'n goedge
vulde tafel, toch heb ik mezelf er nog
niet toe kunnen brengen voor dag en
dauw op te staan om de kalkoen klaar
te maken. We eten dan ook nooit voor
tweeën 's middags, wat m'n zoon altijd
tot wanhoop bracht: "But Mom! Every
body, all my friends have Thanksgiving
dinner at noon! I'm starving!" Ik zei
dan steevast, "Sorry, lieverd, we zijn
Indisch!" (alsof dat alles verklaarde).
Negen van de tien Amerikanen zijn
gek op knoflook, tenminste degenen
die wij hier in Californië ontmoet heb
ben. Hier is 't recept voor garlic bread
zoals ik 't heb leren maken:
LIZELOT VAN BALGOOY
GARLIC BREAD
'n lang stokbrood, bleek, niet droog
gebakken
'n kop zachte boter of margarine
'n flinke kop geraspte kaas, liefst goed
belegen Amerikaanse cheddar, dat
smelt 't smeuigst
als u dit heeft kunt u ook geraspte
parmezaan toevoegen
zoveel verse knoflook teentjes als u
zelf lekker vindt, ik gebruik minstens
zes grote tenen ('t moet stinken!), fijn
ge-oelekt of gemalen
'n handvol fijngehakte peterselie (vol
gens zeggen verfrist dit de adem, wat
wel nodig is)
peper naar wens, misschien 'n scheutje
bier als u dat toch al open hebt.
Meng al deze ingrediënten goed door
elkaar tot 'n stijf smeersel. Snij 't
stokbrood in twee tot drie centimeter
dikke sneden zodat ze aan de onder
kant nog aan elkaar vastzitten. Smeer
't knoflook-kaas smeersel dik op beide
kanten van elke snee, dit hoeft niet
keurig netjes, 't smelt toch. Smeer de
laatste restjes over de top van 't brood,
dat maakt 't extra knapperig.
Zet 't hele stokbrood op 'n vel folie en
vouw de folie zo dat 't brood van boven
enigszins open ligt. Bak circa twintig
minuten in de oven op gemiddelde
hitte. Als u de knoflook begint te
ruiken (ja, ik weet 't wel, uw neus ruikt
al niets meer, zegt u, maar dat valt wel
mee) is 't brood klaar.
U zult er geen spijt van hebben, mis
schien uw buren wel.
6
