BERENLAAN
reizen
réizen Telefoon 070 - 46 89 50 51
GROEPSREIZEN VERRE OOSTEN 1989
14
"Ik weet alles nog, alsof het gisteren was," zei de oude adjudant.
In de hal van het nieuwe ziekenhuis zaten we te wachten. Met de regelmaat van slecht
weer tripte een meisje in een wat transparant wit jurkje voorbij om mensen uit de
menigte te plukken.
Even dwaalde zijn oog af, alsof hij zich vergiste.
Achter de ramen liet de eerste week van maart weer eens een handvol sneeuw los
tussen hoge kale bomen.
"Die avonden", zuchtte hij. "Je zat voor je
huisje boven op een tjot op het platje. Een
tjot, kom daar hier eens om. Hier hèb je
geen bergen. Daar stond je huisje er
bovenop. In het dal lag de kampong en bij
de kampong een visvijver met rode water
lelies.
Vóór de schemer was je wezen mandiën.
In het kleine badkamertje had je emmer
tjes vol water over je heen gegooid en dan
zat je op je platje. En je keek naar de nacht,
die eraan kwam hollen. Want dat ging
daar zo: de nacht kwam eraan "hollen
Beneden je in het dal waren in het donker
nog wat vrouwen aan het baden bij een
kleine plas, waar door een bamboebuis
water uit een bron instroomde. Een pant-
joran, noemden ze dat, geloof ik.
Je hoorde hun stemmen nog even in de
verte en dan werd het stil.
Het was nooit zo stil als op dat ogenblik.
Alleen als het geregend had, tikte nog wat
water op een blad
Vroeger, toen ik een kind was, had onze
melkboer nog een paard en wagen, 's
Morgens heel vroeg al reed hij met zijn
melkbussen naar de fabriek. Heel in de
verte hoorde je hem al aankomen, als je
nog in bed lag. De wielen met de ijzeren
banden ratelden over de kinderkopjes, die
er toen nog in de straat lagen.
Je hoorde hem nog, als hij al lang de brug
over was gereden, de stad in. Dan was het
net zo stil, als 's avonds op dat platje in
Indië.
Toen ik er een paar jaar had gezeten,
begon ik 's avonds op mijn platje aan die
vroege morgen in Holland te denken. En
toen het nog langer duurde, begon je er
heimwee naar te krijgen. Je zag het ge
woon voor je: de straat met de kinder
kopjes en de oude iepen, die niet zo best
meer waren en waar voor het raam van je
bovenwoninkje 's zomers een houtduif in
zat te broeden.
Eindelijk werd je dan overgeplaatst naar
de Berenlaan in Batavia, op weg naar huis,
ook al was je daar meestal niet gelegerd.
Je zat in een kamp even buiten de stad: in
kamp Makassar of in Tandjoeng-Oost. Je
ging alleen in de Berenlaan kijken op het
bord, of je onderdeel er al op stond en met
welke boot je zou gaan.
En na een paar weken stond je onderdeel
erop en je dacht: het is voorbij.
Je wist niet, dat het toen pas begon.
Toen ik uit Holland vertrok, heb ik jongens
zien janken, toen de kust verdween. En
toen ik terug ging en de bergen van Java
verdwenen, stond ik zelf te janken en ze
zeiden tegen mij: wat heb jij nou?
Je kwam terug. In de haven van Rotter
dam dreven kleine bootjes om het schip.
Daar zaten de verloofdes en de meisjes in,
in een teddybeerjas. Want dat was toen,
zonder dat je het wist, mode geworden.
Maar mijn meisje niet. Die zat in Gronin
gen bij mijn ouders op me te wachten. Die
was een paar weken eerder uit Indië
vertrokken. Desirée, mijn vrouw, die is
Indisch, weet je. Die Indische mensen
gingen in die tijd allemaal naar Nederland
terug, toen wij weggingen.
En je zag je straat terug. De kinderkopjes
waren verdwenen. Er was asfalt geko
men en de oude iepen, die toch al niet
meer zo best waren, waren gerooid. Er
was een fietspad aangelegd. De houtduif
was er natuurlijk ook niet meer en er
reden auto's door de straat: veel auto's.
En je moeder zei na een paar dagen:
Desirée en dat sprak ze uit als: Daisy Ray-,
kan Desirée wel koken en kan ze wel
naaien, Bertus? Want ik heet gewoon
Bertus naar mijn grootvader: Lambertus
Johannes.
Dan lachte ik wat onnozel, omdat som
mige woorden in Indië een andere bete
kenis hadden.
En als je moeder dan weer eens Daisy Ray
zei, dan dacht je: je moeder ziet het nog
niet allemaal zitten.
Je zag het zelf trouwens ook nog niet
allemaal zitten, want opeens, als je eens
even alleen was, zag je je platje weer voor
je en hoorde je de vrouwen er praten bij
het water uit de bamboebuis. Hoorde je
weer, hoe stil het was.
Je zag jezelf weer bij bet kamponghoofd,
die je een oude wajangpop verkocht en
vertelde, dat het Hanoman was, de koning
der apen. En Hanoman had Sita, de vrouw
van Rama, die door de een of andere
roverhoofdman naar Ceylon was ontvoerd,
weer teruggehaald.
En je ging begrijpen, dat jij, stomme
Hollandse boer, die op de Zondagsschool
de verhalen van Jozef had geleerd, nog
een ander verhaal had gehoord en dat het
moeilijk is om met twee verhalen te leren
leven.
Vorig jaar zijn mijn vrouw en ik terug
geweest na bijna dertig jaar.
Het platje was er nog bij de visvijver en het
huis, waar ze gewoond had, vijftig jaar
geleden. En de twee oude baboe's leefden
nog. En bij Djokja heb ik op het beeld
houwwerk van een tempel gezien, hoe de
apen van Hanoman stenen in zee gooiden
om een brug te bouwen naar Ceylon.
Want daar moesten ze die vrouw van
Rama halen. En kwaaie vissen probeerden
dat tegen te houden.
En na vier weken wil je weer terug naar
Holland.
Nu is dat al weer een jaar geleden. En je
wilt weer terug naar Indië. Ik denk wel
eens: als je eenmaal in de Berenlaan bent
geweest, blijf je bezig. Alsof er twee
kerels aan je zitten te trekken: Jozef en
Hanoman.
Je bent een vreemdeling op deze wereld,
staat ergens in de Bijbel.
Ik vind het leven prachtig en ik hoop, als ik
volgende maand met pensioen ga, dat ze
een dure aan me krijgen. Maar toch....
Het witte dingetje kwam aantrippelen en
riep: meneer Slopkema? De oude adjudant
hees zich overeind, slofte achter het dinge
tje aan, draaide zich nog eenmaal om en
zei, naar buiten wijzende: "dat je ooit
heimwee hebt gehad naardit land! Beren
laan, hè
Achter de ramen sneeuwde het nog
steeds' G. WASSING
Dagelijks geopend van 09.00-17.00 u. en op zaterdag van 10.00-13.00 u.
Laan van Meerdervoort 610
2563 BN DEN HAAG
22 dagen Java-Bali-Singapore
3.996,-
27 dagen Java-Sulawesie-Bali-Singapore
- 5.095,-
17 dagen Singapore-Sumatra-Jakarta-Singapore
- 3.345,-
31 dagen Singapore-Sumatra -Java-Bali
- 4.895,-
36 dagen Singapore-Sumatra-Java-Sulawesie-Bali
- 5.995,-
31 dagen Singapore-Aceh-Java-Bali
- 5.345,-
36 dagen Singapore-Aceh-Java-Sulawesie-Bali
- 6.495,-
16 dagen Singapore-Maleisië
- 3.795,-
28 dagen Singapore-Maleisië-Sumatra
- 5.445,-
27 dagen India-Nepal-Thailand
- 6.635,-
15 dagen Thailand
- 3.535,-
15 dagen India-Nepal
- 4.650,-
Voor het aanvragen van brochure en/of inlichtingen tel. 070-630553,468950/51.