Valentine's Day in Amerika
Lizelot van Balgooy
Ik herinner me helemaal niet dat weelkaar in Indiëop 'n bepaalde
dag in 't jaar Valentijns-dag kaarten zonden. Staat de 14de
februari op Nederlandse kalenders wel aangetekend als Valentijns
Dag?
In Amerika daarentegen schijnen volwassenen, en dan natuurlijk
vooral verliefden, elkaar al sinds 't begin van deze eeuw zulke
kaarten gestuurd of gegeven te hebben. In die tijd waren zulke
kaarten versierd met allerlei romantische tierelantijnen, zoals
cherubijntjes, kant, en bloemen; de bloemen hadden allemaal
hun eigen betekenis - de z.g. "geheime" bloementaal. Nu zijn ze
minder druk vesierd, maar naast humoristische kaarten heb je
nog altijd veel romantische.
Tegenwoordig is 'n kaart alleen vaak niet meer voldoende; de
moderne vrouw houdt van meer substantiële betuigingen van
genegenheid, zoals chocolade bonbons, 'n bos rozen, of 'n fles
parfum. En bloementaal iserallang niet meer bij; behalve dan dat
rozen duurder zijn dan gewone margrieten en dus van grotere
liefde getuigen?
Hoe Valentijns Dag de dag van romantische liefde geworden is
weet niemand. Men neemt aan dat de Heilige Valentijn, aan wie
de 1 4de februari opgedragen is, een van twee vijfde eeuwse
Christen martelaren is, maar men weet niet welke; en eerlijk
gezegd kan 't ook niet schelen - als er maar 'n aanleiding is om
fleur in 't leven te brengen.
Als nieuwkomer moet je zo gauw mogelijk de diverse feest
dagen van 't nieuwe land zien te leren kennen; anders kijkje erzo
tegen aan, niet? Ze doen je echter vaak vreemd aan; je bent er
(nog) niet op ingesteld; maar je doetje bestaan de nieuwe feest
dagen te wennen, vooral als je kinderen hebt, want die willen
graag met hun vriendjes meedoen.
In Amerika leer je dus 'n kersentaart te serveren op Washington's
verjaardag; je gaat op de 4de juli naar 't park om vuurwerk te
kijken i.p.v. die zelf af te steken zoals op Oud en Nieuw; je naait
griezelige kostuums voor Halloween in oktober en je knipt
hartjes voor Valentijns Dag in februari. Je doet al deze voor jou
ongewone dingen, omdat je je kind graag 'n net zo gezellige
kindertijd wilt laten beleven als jezelf gehad hebt.
Als kind neem je feestdagen als vanzelfsprekend aan. Niemand
hoefde ons bijvoorbeeld 't waarom en waarvoor van Lebaran,
Tjap Go Meh, Sinterklaas, en wat al niet meer uit te leggen, ze
waren net zo natuurlijk en werden met evenveel opwinding
begroet als toen de eerste rijpe djamboes aan de boom.
Als kind weet je niet beter dan dat feestdagen er zijn om mee te
vieren. Wat dat betreft hadden wij, die in Indië opgroeiden, "the
best of all worlds", want er was altijd wel wat gaande. Dat heb je
als je in 'n veelvolkeren land woont. Gezellig was dat!
Met zulke prettige herinneringen aan je eigen kindertijd, kun je
niet anders dan meedoen als je kind je vertelt dat hij kaarten moet
hebben voor Valentine's Day.
"Kaarten? Waarvoor?" vroeg ik, nog dom, want m'n zoon was
pas in de kleuterschool en dit was de eerst keer dat ik er
persoonlijk bij betrokken raakte.
Hij zulke ogen: "Mama, je weet toch wel. Kaarten! Om aan m'n
vriendjes te geven!"
Ik vroeg maar niets meer, anders merkte hij dat ik er niets van af
wist, en dat kon toch niet. Ik was immers de alwetende
moeder? Ik ging m'n licht 'ns opsteken bij de onderwijzeres.
"Zeg, hoe zit dat met die kaarten. Ik ben hier vreemd. (Net alsof
ze dat niet direkt hoorde aan m'n accent; Amerikanen kunnen
horen of iemand van New York komt, van Iowa, of van Californië,
wat te meer horen ze dat iemand wildvreemd is! Wat is eigenlijk
de bedoeling?
De geduldige onderwijzeres zei: "Oh, we geven elkaar hier
kaarten op de 14de februari, van die leuke kaarten met allerlei
liefdes-groeten erop. Je hebt ze zeker wel gezien in de winkel?"
"Nou eh", zei ik, "Ik heb er niet op gelet, maar ik zal er naar
uitkijken. Zijn kleuters van drie niet 'n beetje jong voor liefdes-
groeten?"
De onderwijzeres schaterde 't uit.
't Is natuurlijk niet serieus. De bedoeling is dat ze leren lief voor
elkaar te zijn, leren lieve dingen te zeggen i.p.v. te schelden. We
'n Paar voorbeelden van Valentines, 't Grote hart was op de
kleuterschool gemaakt door m'n toen vijfjarige zoon. De twee
kleintjes zijn kindergrote commerciële kaartjes, de soort die
kinderen elkaar en hun onderwijzer(es) geven. De favoriete kleur
is natuurlijk rood, wat anders!
moedigen de kinderen aan zelf kaarten te maken, dat is zoveel
leuker, maar je kunt voor 'n paar pennies 'n hele doos kleuter
Valentines kopen. Dat mag ook."
Okay, met m'n zoon naar de supermarket, Valentines kopen.
Inderdaad, stapels doosjes met "Valentines" erop gedrukt;
helaas allemaal keurig verpakt in cellofaan. Hoe wist je nu water
in zat? Driejarige zoon pikte er deskundig 'n doosje uit: "Dit maar
Mam". Thuis de doos opengemaakt en de kinderhand-grote
kaarten bekeken, 't Waren grappige tekeningen, veel cartoon
beesten en ook plaatjes van kinderen die allemaal vroegen: "Will
you please be my Valentine?" Nou, waarom niet? Als 't hem lief
leert zijn en niet te schelden
Op de grote dag reed hij met z'n vader weg, de doos met
Valentines stevig in 't knuistje, 's Middags kwam hij glunderend
thuis, klom op 'n stoel en legde al de kaarten die hij gekregen had
op de tafel ten toon: "Kijk Mam. Die heb ik allemaal gekregen.
Deze is van Larry, en die van Carol, en die is
Ik was 'n beetje verbaasd dat hij zo goed wist van wie wat kwam,
want de kinderen konden nog niet schrijven en hadden de
kaarten gewoon aan elkaar overhandigd. (Sommige onder
wijzeressen moedigen hun leerlingen aan elk van hun klas
genoten 'n kaart te geven, zodat niemand overgeslagen wordt;
dit voorkomt veel kinderverdriet.)
Sommige van zijn kaarten waren inderdaad zelf getekend en
uitgeknipt, stuntelig maar juist daarom vertederend. Ik vond 't
toch wel leuk dat sommige van zijn kornuiten de moeite hadden
genomen zelf 'n kaart voor hem te maken. En hij wist dat ook heel
goed: "Mooi hè Mama? Ik wil dat ook doen, zelf tekenen."
Toen haalde hij met 'n zwaai iets uit z'n lunchbox en legde dat
voor mij neer. "Voor jou en Papa. Heb ik zelf gemaakt!" 't Was 'n
hardroze papieren hart met 'n afdruk van zijn hand erop. Ik heb
dat in zijn babyboek geplakt - voor later.
Zijn Valentijn voor ons was 't jaar daarop nog mooier, en
natuurlijk "helemaal zelf geknipt en geplakt, Mam". Die Valentijn
hing ik op in onze linnenkast en die ging mee toen we naar ons
tegenwoordig adres verhuisden. Zoiets laatje toch niet achter?
Daar hangt die "mooiste" Valentijn tot nu toe. En die kunt u
hierbij zien, verbleekt en wel, ondanks de nu wat omgekrulde en
ingescheurde kantjes toch altijd nog de mooiste.
7
