PUUR NATUUR VERLENGT UW
LEVENSDUUR
SAMBAL SEHAT IN MILIEU-VRIENDELIJK POTJE
DOORLOPEND KREDIET
ONZE RIJSTTAFEL-PRODUKTEN MET DIT TEKEN
ZIJN GEMAAKT ZONDER TOEVOEGING VAN VE-
TSIN, KLEURSTOF EN CONSERVEERMIDDEL
PRIJS f 2,25, 50 GRAM, KAN IN DIEPVRIES WORDEN BEWAARD.
VAMU NEDERLAND
Gele Meerbloem 1 3 - Wateringen - Telefoon 01 742 - 3280
het echter warmer en de jongen spreidde
toen boven ons hoofd een soort dak
bedekking uit van atap, dat speciaal tegen
de warmte in de prauw aanwezig was. Wij
werden langzamerhand wat lomer door
de groeiende warmte. Van tijd tot tijd
kregen wij nog wat koelte onder de
schaduw van grote bomen, die langs de
kant van het water groeiden.
Allengs werd de bosgroei dichter en zagen
wij een aan weerskanten hoog geboomte.
De tocht duurde ons niets te lang, doch
wij kwamen tenslotte aan breder water
dat op een haventje leek, waar wij aan een
steigertje uitstappen konden. Naast de
steiger was een heel dikke paal, waaraan
een oude grote bel hing. Ik vond het merk
waardig, dat een oud dametje in sarong
en witte kanten kabaja heel flink enige
malen aan de bel trok. Ik dacht, dat dit was
om de komst van vreemdelingen te mel
den. Toen wij echter verder gelopen
waren en om de hoek van een zeer oud
kerkgebouw kwamen, begreep ik, dat ze
de dienst had ingeluid.
De kerk was een ruim gebouw in grijze
kleur en had een bepaalde bouwstijl, die
mij onbekend voorkwam. In latere jaren
merkte ik in Portugal op, dat bijna alle
Portugese kerken éénzelfde bouwstijl
hebben. Er stonden veel mensen op het
pleintje voor de kerk onder de grote
schaduwrijke Ketapangbomen opgewekt
met elkaar te praten, maar gingen nu de
kerk binnen. De mannen waren, heel
merkwaardig, in pyama gekleed. Waar
schijnlijk hun mooiste voorde kerkdienst.
Ik was heel verbaasd. En de vrouwen
hadden hun mooiste sarong aan en een
witte kanten kabaja, zoals ook mijn
grootmoeder gekleed was als ze uitging.
De kanten zakdoek met de geur van eau
de cologne en melatti droegen allen bij
zich en ze waren voorzien van een dikke
bijbel.
De aanzienlijke bewoners van het dorp
zaten vooraan in de kerk op speciale
banken, gescheiden van de gewone kerk
leden. Wij wisten niets beters te doen, dan
ook maar de dienst te volgen, vooral
omdat vriend tjelengjager ook eerst zijn
kerkelijke plichten vervullen moest. De
predikant had net als in onze kerken een
zwarte toga aan en zijn preekstoel was
ook al van dezelfde grijze kleur als het
gebouw. De preek konden wij niet ver
staan, omdat die gesproken werd in een
verbasterd Maleis-Portugees. Het merk
waardigste vond ik, dat de kleine kleuters
met de kindermeiden ook de dienst volg
den en zelfs de honden gingen binnen en
vleiden zich neer in de brede gang tussen
de banken. Kinderen en honden hielden
zich doodstil en stoorden de dienst vol
strekt niet. Dat vond ik uniek en het heeft
mij zeer getroffen.
Bovendien was het een schilderachtig
schouwspel, dat eerbied afdwong. Wij
vonden dit van ons hele bezoek aan
Toegoe het meest treffend en onvergetelijk.
De kerk bezat een orgel en de gezangen
klonken heel wat opgewekter en melo
dieuzer dan in de Nederlandse kerken.
Doodstil werd naar de preek geluisterd en
men ging zeer ordelijk de kerk weer uit.
De vriend van Piet nam ons toen mee om
eerst een wandeling naar zee te maken. Ik
wist niet wat ik zag, toen wij over zeer
smalle paden doorempangs (vijvers) met
bandengs en garnalen moesten lopen. Zij
bleken grote bandengkwekerijen te bezit
ten en vele eenden, die snaterend ons het
lopen moeilijk maakten. Wij hoorden van
verre de zee ruisen en zagen een breed
wit strand.
Zoals gewoonlijk in Indië, kwamen wij uit
bij een klapper (cocos) bos en dan moet er
cocoswater gedronken worden, waar wij
veel zin in hadden, omdat wij dorstig
begonnen te worden. Er werd vlug een
jongen de bomen ingestuurd en spoedig
rolde klapper na klapper naar beneden.
Met een groot kapmes werd wat bast
afgesneden en een gaatje in de harde
schil gemaakt; men brengt dit aan de
mond en geniet van het heerlijke koele
vocht. Gemoedelijk zaten wij met nog
enige bewoners, die er bij gekomen waren
om de vreemde vrienden van de tjeleng
jager te leren kennen bij elkaar en al
spoedig kwamen de jachtverhalen los en
werd ook nog wat verteld over over het
verleden van Toegoe. Verhalen van ge
slacht op geslacht overgeleverd en voor
ons zeer boeiend.
Er kwam een onderbreking in, doordat
een boot met vissers langs kwam varen
en even stil hield, ledereen ging wat verse
vis kopen voor het middageten en zo
wandelden wij ook nog even langs het
brede witte strand om wat pootje te
baden. Het was intussen tijd geworden
voor het middageten en er wachtte ons
een heerlijke rijsttafel. Het huis van onze
gastheer bestond uit een stenen vloer met
opgetrokken wanden van dubbele billik
en was zeer koel. Op het voorerf hingen
aan dikke snoeren grote lappen tjeleng-
vlees te drogen, die eerst met wat kruiden
bewerkt waren en daardoor zo'n lekkere
smaak hebben.
Toen de grootste hitte voorbij was, moes
ten wij aan naar huis gaan denken. Vóór
donker moesten wij weer in Klènder zijn.
Weer gleden wij in onze prauw door het
riviertje. Nu was alles koeler geworden en
wij zagen bossen, velden en sawahs nu in
een ander licht dan 's morgens bij fel
zonlicht. Een weldadige slaperigheid had
zich van ons meester gemaakt. Wij voel
den ons volkomen tevreden over alles wat
wij gezien en ervaren hadden en over de
vriendschappelijke gevoelens en uitingen
van deze eenvoudige mensen in dat vre
dige Toegoe. Er ging een serene rust van
uit. De invitatie van hen om vooral weer
eens terug te komen trof ons en het gaf
ons een dankbaar gevoel. Het was alles zo
welgemeend en hartelijk, dat het ons van
binnen verwarmde en wij namen ons vast
voor nog eens terug te komen. Het heeft
helaas niet zo mogen zijn. Wij genoten op
de terugtocht nog van een prachtige
zonsondergang. De horizon kleurde zich
onbeschrijfelijk mooi en een zacht briesje,
dat de geur aandroeg van velden en
bloemen maakte de dag tot een onver
getelijke. Ik denk nog wel eens aan dat
sprookje terug, dat zo'n diepe indruk bij
ons achtergelaten heeft. Daarom spreek
ik nog graag over dat kleine dorpje
Toegoe.
Mw. A. LONT-BEER
Altijd makkelijk geld achter de hand
Weer kunnen opnemen wat is afgelost
Meer persoonlijk advies van uw vertrouwd adres
Kwijtschelding bij overlijden man en vrouw
Setiakawan financieringen. Sinds 1968. Telefoon 013 - 35 01 05
VOORBEELD
Krediet
Maand
Theor.
Kred. verg.
Eff. p. jaar
termijn 2%
looptijd
p. mnd.
15.000
300
66
0.87
10.954
25.000
500
65
0.83
10.427
30.000
600
65
0.83
10.427
40.000
800
65
0.83
10.427
50.000
1000
65
0.83
10.427
TILBURG, Oerlesestraat 150
Karei Doormanweg 9, 3317 ZD DORDRECHT, tel. 078 - 18 08 66
7
