Plaquette in Roermonds monument
Van de "Indische Vrienden-Kring
Roermond" ontvingen wij de volgende
brief:
"Op 7 september 1 988 vond in Roermond
de plechtige onthulling plaats van het
Nederlands Monument Slachtoffers
Nederlands Oost-lndië door Z.K.H. Prins
Bernhard.
Het monument is vervaardigd ter ere van
en ter nagedachtenis aan de Nederlandse
militairen die tussen 1945 en 1962 in
het voormalig Nederlands Oost-lndië in
dienst van het vaderland het offer van hun
leven gaven.
Verschillende onderdelen van marine,
luchtmacht en landmacht hebben her
denkingsplaquettes laten plaatsen ter
nagedachtenis aan hun gesneuvelde
wapenbroeders.
Een gedenkplaquette voor burger slacht
offers, o.a. die van de bersiap, ontbreekt.
De Stichting Overkwartier heeft geen
bezwaren tegen het plaatsen van een
gedenkplaquette ter ere van deze slacht
offers.
De Indische Vriendenkring Roermond
heeft het voornemen deze vergeten groep
oorlogsslachtoffers 1945-1949 te eren
en voor het nageslacht levendig te houden
door het plaatsen van een gedenkplaquette
voor alle oorlogsslachtoffers 1 941 -1 949,
in het bijzonder die van na 1 5 augustus
1945. Een passende tekst zal op de
plaquette worden aangebracht. Sugges
ties uwerzijds zijn van harte welkom.
Motivatie van het voorgaande:
De erevelden in het huidige Indonesië zijn
voor de meesten van ons niet (meer)
bereikbaar. Zelfs het Indisch Monument -
voor de oorlogsslachtoffers 1941-1945
- is voor velen van ons moeilijk bereikbaar,
vooral voor degenen die daar ver van af
wonen is het moeilijk om naar Den Haag
te reizen. Het is vooral voor deze groep
oudere mensen datde Indische Vrienden
kring Roermond in 1987 de "Herden
king 15 augustus 1945" in Roer
mond (voor de regio) heeft georgani
seerd. In verband met de onthulling van
het Indisch Monument in Den Haag, is de
herdenking in Roermond in 1 988 komen
te vervallen, teneinde al onze leden de
gelegenheid te geven naar Den Haag te
gaan. Het is echter de bedoeling deze
herdenkingen in Roermond jaarlijks te
doen plaatsvinden. Temeer daar er nu een
pracht van een monument aanwezig is.
De Indische Vriendenkring Roermond, als
plaatselijke vereniging bezit echter niet de
financiële middelen om alleen een gedenk
plaquette aan te schaffen. Namens de
Indische Vriendenkring Roermond doe ik
een beroep of U ons wilt steunen. Uw gift
- groot of klein - kunt U overmaken aan
onze penningmeester, onder vermelding
van "gedenkplaquette". Uiteraard zal ik U
na de aktie, van hetgeen is gerealiseerd,
op de hoogte brengen.
De ouderen in de regio kunnen dan,
indien ze niet op 1 5 augustus kunnen
komen, op elke gewenste dag (goed weer)
naar Roermond reizen om bij de plaquette
in alle stilte aan hun dierbare overledenen
te denken (bloemen leggen enz.)
Met vriendelijke groet en bijvoorbaat dank
voor uw bijdrage.
G. ODENTHAL
Naschrift:
Hoewel we overtuigd zijn van de goede
bedoelingen van de Roermondse vereni
ging, willen we bij bovenstaande brief
toch enkele kanttekeningen plaatsen. Zo
is daar de vraag of je van enig monument
een lappendeken kunt maken telkens
wanneer terecht of onterecht gemeend
wordt dat er een bepaalde groep of
categorie in de vergetelheid dreigt te
verzinken, of wanneer praktische motieven
het wenselijk maken om een gedenkteken
dicht bij de mensen te brengen.
Wanneer een monument wordt opgericht,
dan - zo mogen we aannemen - is daar
eerst over nagedacht. Wanneer achteraf
blijkt dat mensen zich niet (volledig) aan
gesproken voelen door de symboolfunctie,
dan is er öf niet goed nagedacht óf mensen
begrijpen het monument niet. Om dan
echter het monument te voorzien van
bijvoorbeeld een plaquette om het een
bredere werking te geven, is een kunst
greep die niet reëel aandoet.
R.B.
N.B.
Wie het initiatief van de Indische Vrien
den-Kring Roermond wil steunen, kan
schrijven of bellen naar het secretariaat
van deze vereniging. Adres: C. de Hout
manstraat 3, 6045 HM Roermond, tel.
04750-2 26 36.
andere gebouwen in de omgeving lopen
de kans om op een gegeven moment
vervangen te worden door moderne bouw
sels. Men wacht nog steeds op de uit
vaardiging van een regeringsbesluit be
treffende conservering van cultureel
waardevolle architectuur.
Op 7 februari 1988 werd een inventari
satie gemaakt door een groep gemeente
ambtenaren en deskundige consulenten:
ze telden 94 oude bouwwerken die in
aanmerking komen voor conservering.
Hieronder bevonden zich 8 scholen, 22
gouvernementskantoren en 26 particu
liere kantoren. Verder waren er 1 6 woon
huizen en internaten, 2 ziekenhuizen, 3
hotels, 11 religieuze gebouwen en diverse
andere bouwsels; stations en vrijheids
monument, 11 stuks.
De Gereja Blenduk heette toen officieel
De Nederlandsch Indische Kerk in Indo
nesië te Semarang en was het oeuvre van
de architecten H. P. A. de Wilde en W.
Westmaas. Hij stond hoog op de prioritei
tenlijst voor restauratie, in vergelijking
met enkele andere bekende gebouwen,
zoals het vroegere N.I.S. kantoor (Lawang
Sewu), de missigit aan de jalan Kauman,
deTugu Muda en het hoofd-postkantoor.
Ook ir. Eko Budihardjo, voorzitter van de
ingenieursvereniging Midden-Java be
klemtoonde dat de kerk de eerste prioriteit
had. Redenen hiervoor: culturele waarde,
historie en hoge kwaliteits architectuur.
Dit "landmark" van Semarang ligt ook
precies midden in een wijk waar vele
antieke gebouwen staan, alle de moeite
waard om te preserveren.
Dit betekent niet dat in die wijk geen
nieuwe bouwwerken mogen komen.
Voorwaarde voor nieuwbouw hier: de
architectuur van het nieuwe gebouw
moet in harmonie zijn met de antieke
bouwsels in deze oude stadswijk. Als
voorbeeld van zo'n wanklank: de moderne
Pensioen Spaarbank in het oostelijke deel,
geeft de indruk van chaos in deze wijk. Dit
rechtlijnige moderne bouwwerk had
eigenlijk gebogen lijnen of krullen in zijn
ontwerp moeten opnemen. Gezien vanuit
het gezichtspunt van de townscape ont
staat hier een kakofonisch beeld.
Men voelt de noodzaak voor een gouver-
nements conservatie-verordening om
deze oude mooie gebouwen in stand te
houden. Indien onze voorouders in staat
waren de Borobudur heelhuids aan de
volgende generaties over te dragen, dan
moet de huidige generatie ook capabel
zijn hetzelfde te doen met de koepelkerk
en soortgelijke bouwwerken.
Ir Sudjadi van de dienst Openbare Werken
bracht ook zijn opinie voor. Zijn departe
ment kon voorlopig geen direkte stappen
nemen. Eerst moet nagegaan worden hoe
groot de schade is wat betreft de scheef
stand en de barsten in de muur. Ook moet
men de leeftijd van de kerk, de structuur
en de ondergrond bestuderen. Kortom,
voordat we beginnen, moeten we eerst
zoveel mogelijk data en informatie in
winnen over dit nationale of liever gezegd
internationale gebouw. We moeten niette
overhaast te werk gaan, daar dit gebouw
een hoge historische waarde heeft.
We hebben dus nu, zonder het te willen,
een scheve kerk in Semarang; men heeft
door hebzucht en slordigheid het slechte
voorbeeld van de toren van Pisa gevolgd.
Vermoedelijk was de gedachtengang van
de eerdergenoemde malafide aannemer
als volgt: "Ach, reparatie van de Gereja
Blenduk - dat's een peuleschilletje, kan ik
met een blinddoek op klaarspelen. Als
maar geef geluid." Helaas, het rampzalige
resultaat van zijn hebzucht en slordige on
deskundigheid: een zwaar zieke koepel
kerk. Als er niet spoedig ingegrepen
wordt, volgt de Gereja Blenduk het een
zame pad van de mammoet en de dodo
vogel, met andere woorden de weg naar
het hiernamaals.
We hopen dat de Semarangse maat
schappij, misschien met een beetje hulp
van buiten en de toewijding van een
bonafide aannemer, deze statige, artistieke,
antieke koepelkerk weer tot volle gezond
heid kan rehabiliteren. Laat hij een
"lumiscent landmark" van Semarang
worden!
11
