KRONTJONG ASLI
IDULFITRI
Wat wij in ons hart sloten
LIEF JAVA, BELLONI, SINAR SURYA,
DE NACHTSIRENEN, KRONTJONGBAND INDISCHE
CLUB AMSTERDAM IRAMA KESUMA
CULTURELE LEVEN
BATAVIA
2
BU DE VOORPLAAT (Foto: archief Moesson)
In een kast bij mij thuis staat sinds een
paar dagen een doos. In die doos zitten
mappen. In die mappen zitten foto's,
brieven en allerlei documenten waarvan
sommige van uitzonderlijk groot for
maat en voorzien van een originele
handtekening van een gouverneur-
generaal. Ik heb die doos pas half door
gewerkt. Voor de andere helft ontbrak
mij de moed. Want, wanneer de laatste
map bekeken zal zijn, zal ik een doos 'vol
tooid verleden tijd' in handen hebben.
Dat onvermijdelijke besef wil ik nog
even uitstellen. Zou ik de mappen in het
vuur werpen, het leven zou gewoon
verder gaan. Geef ik de documenten
aan het I.W.I., dan heeft dat instituut
daarmee belangrijk materiaal voor toe
komstige exposities. Maar verbranden
noch schenken zal ik die doos. Hij blijft
in de familie en naar behoefte kan men
er op een rustig plekje in kijken en zich
verwonderen. Nog altijd is verwondering
immersdesleuteltot begrip, in dit geval
begrip van het leven en werken van
mensen in Indië. En dan niet van zomaar
onbekende mensen, maar je ouders en
grootouders.
De doos in de kast is het familie-dossier.
We wisten dat dat er was en we hebben
er wel eens naar gekeken, maar omdat
Pa en Ma er nog waren - en later alleen
nog Ma - had je geen papieren dossier
nodig. Er was een levende, wandelende
encyclopedie die alles in geuren en
kleuren kon vertellen en dat was goed,
dat was voldoende. Dat ook maakte het
overbodig om moeilijk te kijken en te
zoeken naar zoiets als "roots" en "iden
titeit". Maar een paar dagen geleden
hebben we Ma begraven en in de kast
staat nu een doos.
De foto op de voorplaat is ook duidelijk
voltooid verleden tijd. Maar de plaat
voltooid verleden tijd. Maar de plaat
heeft iets liefelijks, iets eeuwigs en
daarom dat ik deze Protestante Kerk bij
het Pieterspark in Bandoeng gekozen
heb als een In Memoriam van een oud
inwoonster van die stad. Een Indische
vrouw, een Indische moeder, een In
dische grootmoeder is heengegaan.
Veel kon zij vertellen, veel isoverhaarte
vertellen. Maar wanneer ik uitverteld
zou zijn, zou u me aankijken en het
leven zal gewoon doorgaan. Dus zal ik u
niet vermoeien, maar u alleen vragen
met mij éven naarde voorplaatte kijken,
naar een stukje Bandoeng dat de eeu
wigheid is ingegaan en daar met zovele
andere oud-Bandoengers een grootse
reünie beleeft. Hier beneden zal het
nooit meer zo zijn als het was. Wat tot
voor een paar dagen is geweest, is
papier geworden en zit in een doos. Ja,
en in het hart.
"Wat wij in ons hart sloten" is de titel
van een oud fotoboek van Hein Buiten
weg. Die titel mogen wij ons herinneren
wanneer tijdens ons verdere leven van
alledag wij ons af en toe zullen afvragen
wat dat toch is what brings a tear to our
eye.
Dag Bandoeng, dag Ma, dag Indische
ouders. Dag.
R.B.
Op 7 en 8 mei a.s. viert de Islamitische wereld het einde van de
vastenmaand (Ramadan). Dit feest heet Idulfitri. De Islam kent 3 belangrijke
herdenkingsdagen: 1.) Mohammed's geboorte, 2.) Idulfitri (het kleine
feest) en 3.) het "grote" feest (Idul-Adha, de herdenking van het offer van
Abraham).
Garabeg is de Javaanse benaming voor de feestelijkheden die op deze
herdenkingsdagen plaatsvinden. Idulfitri wordt op Midden- en Oost Java
ook wel Garabeg Puasa genoemd, terwijl op West-Java de benaming
Lebaran wordt gebezigd.
Al is Idulfitri dan het "kleine" feest, het wordt wel het grootst gevierd.
Ten onrechte werd en wordt dit feest dikwijls beschouwd als het Indonesisch
Nieuwjaar. Dat komt omdat er op deze dagen vuurwerk wordt afgestoken,
mensen zich in feestdos steken, bezoeken afleggen,geschenken uitwisselen,
vergeving vragen en geluk wensen. Kenmerken dus van de Westerse
Nieuwjaarsviering. Idulfitri echter heeft een godsdienstig karakter: Na de
vasten begint men gereinigd meteen schone lei. Tijdens Idulfitri zal men ook
niet nalaten de graven van overledenen te reinigen en de armen materieel
te gedenken.
7 en 8 mei a.s. dus Idulfitri en wie in Indonesië Islamitische vrienden heeft,
zal niet nalaten hen hiermee geluk te wensen, bijvoorbeeld met de woorden
"Selamet Hari Raya Idul fitri
En wat redactie Moesson betreft:
Kepada Seluruh Pembaca Moesson di Indonesia
Kami Mengucapkan "Selamet Hari Raya Idul Fitri" REDACTIE
Noot: het Islamitisch Nieuwjaar is dit jaar op 3 augustus.
zijn nu weer te beluisteren op de unieke muziekcassette
met nummers als Bintang Betawi. Krontjong Brantas, Nina Bobo, Sereh
Wangi e.v.a.
Prijs f 19,50, porto f 2,25.
Verkrijgbaar bij Boekhandel/Toko Moesson - Pr. Mauritsl. 48A - Den Haag
Voor mijn onderzoek naar het
culturele leven in Batavia/Jakarta
ben ik op zoek naar mensen die in
het bezit zijn van foto's van de
Bataviasche Schouwburg (ook
wel: stadsschouwburg, komedie
gebouw, gedung komidi, nu
gedung keseniaan Jakarta ge
noemd) gelegen bij de Pasar Baru,
het kunstkringgebouw (nu kantor
imigrasi, Jl. Tengku Omar), de
planten- en dierentuin (nu TIM,
Cikini) en die in het bezit zijn van
foto's van toneel- en muziekop-
voeringen, zowel op bovenge
noemde locaties opgevoerd als
ook in particuliere kring.
Verder ben ik op zoek naar pro
grammaboekjes, aankondigingen,
toegangsbewijzen etc., maar voor
al zou ik graag in contact komen
met mensen die actief hebben
deelgenomen aan het culturele
leven in Batavia (van vóór en vlak
na W.O. II) of personen die er iets
over kunnen vertellen (bijv. als
toeschouwer). Alle reacties wel
ke .Ti. M. BELLEN, Vakgroep Zuid-
oost-Azië, Postbus 9515, 2300
RA Leiden, 071 - 27 21 15 (na
18.00 u. 071-17 59 91).
