FA IR
EEN FRISSE WIND DOOR DE
REIZEN IN HET VERRE OOSTEN
reizen
KERSTFEEST IN DE JAPANSE CEL
VRAAG DE GRATIS KLEURENBROCHURE AAN BIJ:
Laan van Meerdervoort 610 - 2563 BN Den Haag
Telefoon 070 - 3468950,3468951, 3630553
Telefax 070 - 3630552 - Telex 32743 holwe nl
Ja, zelfs toen we als krijgsgevangenen
op de Japanse Harima-werf zaten, en
alles er heel somber uitzag, hebben we
getracht het Kerstfeest zo goed mogelijk
te vieren. Bij wijze van uitzondering
gaven de Japanse militairen ons die dag
"yasumé" (dat wil zeggen, dat er niet
gewerkt behoefde te worden) en onze
koks deden hun best ons een extraatje
te verschaffen, want een klein beetje
méér (of lekkerder) eten, was juist in die
tijd van belang om de stemming te
verhogen. Het was niet zo, dat de Japan
ners ons méér verstrekten, maar de
koks hadden dagen tevoren al het een
en ander uitgespaard en konden op die
manier voor een kleine verrassing zor
gen. Toen in Holland de nasiballen nog
niet uitgevonden waren, kregen wij in
Japan een bal rijst, die in olie was
gebakken en een bruin korstje bezat.
Heerlijk gewoon!
De geallieerden hadden ons via het
Rode Kruis een cadeau gestuurd in de
vorm van voedselpaketten, in die tijd
voor ons een ongelooflijke weelde.
Het was kerstmis; in de ochtenduren
waren er twee kerkdiensten in het
kamp; als kerk fungeerde een deel van
de barak, dat leeg was geworden door
het overlijden van kampgenoten en door
het opschuiven van de overigen. Domi
nee of pastoor zagen we niet, onze
eigen kampgenoten fungeerden op
verdienstelijke wijze als voorgangers,
er werd uit het evangelie voorgelezen,
gezongen en gebeden; het voornaamste
gebed was gericht op het einde van de
oorlog en uiteraard op onze bevrijding
uit deze moeilijke toestand.
De dag tevoren was er iets gebeurd, dat
onze kampleiding flink dwars zat; onze
kampgenoot Hans Kohn, die zich had
gespecialiseerd in het ontcijferen van
de Japanse dagbladen en die ons steeds
met groot risico had voorzien van
nieuwsberichten, wel deze flinke man
was gesnapt met in zijn bezit een nieuwe
Japanse krant. Dat was streng verbo
den, en't was niet de eerste keer. Hij
werd hardhandig ondervraagd maar
hield zich van de domme; dat verhin
derde niet dat hij werd opgesloten in de
"eiso" het benauwde hokje aan de
wacht. Wist u, dat de toegang maar 50
centimeter hoog was? Dan kon je bij het
binnenkruipen nog mooi een trap na
krijgen
De ochtend van het Kerstfeest was
onze Kampcommandant (de Hancho)
nog naar de Japanse luitenantTakenaka
gestapt met het beleefde verzoek om de
overtreding van Kohn door de vingers
te zien en hem in de gelegenheid te
stellen het Kerstfeest mee te maken. In
het beste Japans (tanomukoto ga ari-
masu ik wilde U iets verzoeken) werd
nog gepleit maar daar werd negatief op
gereageerd, en onze commandant kon
rechtsomkeert maken.
Maar tochiets later op de middag
zag hij, dat Takenaka zijn uniformpet
opzette en zijn sabel omgespte, teken,
dat hij het kamp zou gaan verlaten. "Nu
of nooit" dacht onze Hancho en hij zette
zijn pet op en snelde naar de poort, waar
hij de Japanner nog aantrof. Hij maakte
een model saluut voor Takenaka, die
hierom enigszins moest lachen. Wel er
is niets beters dan samen te lachen, en
toen was het verzoek tot vrijlating vlug
genoeg gedaan, enmet goed gevolg.
Onze dappere kleine man was behoorlijk
opgelucht dat hij vrij was en nam vol
vreugde deel aan de kerstviering. Van
enige straf over het gebeurde, hebben
we nooit meer gehoord.
Jaren na de oorlog, nodigde Kohn, die
inmiddels een echte "captain of industry"
was geworden, zijn vrienden uit voor
een reünie, gekoppeld aan een rijk diner.
Zijn woorden, aan 't einde van de toe
spraak: Ja, jullie moeten weten, je had
nog wat tegoed van mij!
D.A.V.
O
O
13
