O
NUSA INA REIZEN BV
Zilveren Medaille Den Haag 1885
Luik 1902
Gouden Medaille Den Haag 1913
Met NECTAR-essence:
Voor reizen naar en door:
INDONESIA - SINGAPORE -
MALAYSIA - THAILAND
NUSA INA REIZEN verzorgt transport, logies,
regionale tours, complete tourpakketten naar de-
Mystieke Oriënt.
Op grond van onze jarenlange tropenervaring
kunnen wij u vertellen wat u allemaal te wachten
staat en hoe uw reis nog productiever en of
aangenamer kan verlopen.
BEL ONS NU EN VRAAG ONZE UITGEBREIDE FOLDER AAN!!!
Laan van Meerdervoort 326 A -
2563 AM DEN HAAG - Tel. 070 - 63 39 2 3
Telex 32674 NIT - NL - Telefax 070 - 61 47 07
NUSA INA REIZEN: individueel en toch verzorgd
iiiïtt
NECTAR
OE DEPONBERD
maakt U voordelig uw ROZENSTROOP
sorbets, gebak en zeer fijne likeuren
Nu ook levensmiddelen kleurstoffen: rood-
geel-groen-oranje-blauw en bruin.
Vraag gratis receptenboekje bij uw Toko,
drogist of Pharm. fabriek "Phytol" - Afd.
Nectar essence. Wagenstraat 129, Den Haag
Jogja nog steeds van kracht.
Wij wijden er verder niet over uit omdat
in Moesson reeds zeer veel over de
sultan van Jogja en zijn kraton is verteld.
En ook omdat in de huidige Republiek
het zelf besturend sultanaat nog bestaat,
terwijl een bezoek aan de kraton een
"must" is voor iedere westerse toerist
van vandaag.
Dipo Negoro
Curieus in Jogja is verder nog een
"derde kraton" of dalem, aan de wes
telijke rand van de stad in de dessa
Tegalrejo. Dat was in de eerste helft van
de negentiende eeuw het woonoord
van een fanatieke dweepzieke doch
miskende sultanspretendent: prins Dipo
Negoro. Die de aanstichter was van een
bloedig conflict met het Nederlandse
gezag dat de geschiedenis zou ingaan
alsde"Java-oorlog" van 1825 tot 1 830;
een krijg die zich uitbreidde over grote
delen van het eiland.
Oceaanstrand
Zuid van de stad komt men op nog geen
dertig kilometer afstand al bij de Indische
Oceaan bij de wat armelijke plaatsjes
Samas en Parangtritis. De wilde oceaan
kent daar nauwelijks scheepvaart of
visserij omdat het er beangstigend uit
ziet, omdat het het eind van de wereld
is, want tussen Java en de Zuidpool is
geen land meer. Ook als badplaats deugt
het er niet; de oceaan is verraderlijk
wegens gevaarlijke stromingen en even
gevaarlijke haaien.
De soos
Het Europese gezelschapsleven speelde
zich af rond de "kunstkring" en vooral
in de sociëteit die (natuurlijk) "de Vere
niging" heette. Het gebouw stond bij
het kruispunt niet ver van het fort en het
residentshuis aan de ene kant en post
kantoor en Javaasche Bank aan de
andere kant. Aan de straatkant, Resi
dentielaan, had die soos een groot over
dekt terras, aan de voorzijde open met
daar op "luie stoelen" en de klassieke
schommelstoelen. Aan de voorzijde
was er een metalen strip bedoeld als
voetsteun. Er was in het sooscomplex
ook een toneelzaal waar eveneens films
konden worden vertoond. En verder
was er een eenvoudig restaurant voor
Europese maaltijden. Vooral wanneer
er in Jogja races werden gehouden,
was het in de soos een drukte van
belang; dan kwam er uit Semarang
tijdelijk een beroemde restaurateur het
geheel van de keuken en restaurant
runnen, en waren malse biefstukken
populair.
Jogja was vooral een stad waarheen, op
weekeinden en hoogtijdagen uit een
verre omgeving de planters van de
ondernemingen of fabrieken van tabak,
suiker en heel lang geleden ook indigo,
trokken, om daar - de grote crises van
de jaren dertig moesten nog komen -
vertier te zoeken met die soos als cen
trum. Bekende namen van Europese
families uit de regio die er soms al
langer dan een eeuw woonden waren
onder meer Wieseman, Klaring, Emmen,
Schalk, Kraag, Hofland, Engers, Weyn-
schenk, Stok, Dom, Raaff, von Borne-
mann, Leyds en natuurlijk ook Dézentjé
en Eschauzier. En-om niette vergeten-
Bronckhorst, naar wie - naar men zegt -
het bekende rijsttafelgerecht uit Jogja
"sajoer bronkos" zou zijn genoemd.
Overigens, nergens anders kon men zo
van de Javaanse keuken genieten als
juist in Jogja. Ook het specifieke gerecht
"nasi goedeg" is tot op de huidige dag
favoriet.
De races
De paardenrennen werden in Jogja twee
maal per jaar gehouden; men sprak van
de voorjaars- en de najaarsraces van de
W.S.M. (Wedloop Sociëteit Mataram).
Het raceterrein lag even buiten de stad
langs de weg naar Solo, waar later ook
het vliegveld aansloot. Er waren daar in
onze tijd drie overdekte tribunes: één
voor de sultan, de resident en overige
VIP's; één voor de Europese gemeen
schap en belangrijke figuren uit de
overige landaarden en één voor de
andere betalende bezoekers. Er werd
ook flink gegokt met kleine en ook grote
inzetten in detotalisator. De racepaarden,
allen vanzelfsprekend Australische half
bloeds die sterk leken op Engelse vol
bloeds, waren het eigendom van de
wedstrijdstallen van de sultan, van en
kele maatschappijen en ook van een
aantal "suikerbaronnen", zoals de ge
slaagde kopstukken van de toen nog
erg goed lopende suikerfabrieken wer
den betiteld.
Als jockeys fungeerden hele lichte vol
wassen kereltjes. De sultan had hiervoor
zijn Javanen. Maar de anderen hadden
Australische professionele jockeys laten
overkomen die - tot ieders verbazing -
nóg minder lichaamsgewicht bleken te
hebben dan de magerste renners van
de sultan.
Ja, en op de avonden van het wedren
festijn was ervoorde Europeanen groot
feest in de sociëteit; er werd dan druk
gedanst (wij gingen kijken naar de char
leston) terwijl overigens de roulette
onvermoeid draaide.
(slot volgt)
IntkHMni»
Mahrytn* mi
TiuMland
DEELNEMER
25
