Planten uit de Tropen
éSm
VANILLAPLANIFOLIE
Uanille - Panielje
Familie: Orchideaceae Orchideeën
Met NECTAR-essence:
Uit de ruim 27.000 orchideeënsoorten kent men ongeveer 65 soorten vanille,
waarvan de Vanillaplanifolie of Vanilla fragans (geurig of welriekend) de voor ons
welbekende vanillestokjes leveren.
De Vanilla Tahitensis wordt ook wel gekweekt maar is niet zo n hoogwaardig
produkt. Van alle orchideeënsoorten is de Vanille de enige gebruiksplant. Ze wordt
ook wel gekweekt om haar geurige olieën die in het moes van de peul zitten. Deze
kruidachtige klimmende aardorchidee heeft haakvormige wortelranken, de zoge
naamde adventief- of bijwortels. Met deze wortels klimt de Vanilleplant langs een
boom of lange paal omhoog en kan zo wel vijftien meter lang worden. De
Cacaoboom fungeert vaak als draagboom.
Ze komt verspreid in alle tropische gebieden voor. Oorspronkelijk alleen in Mexico
waar de planten aan de rand van vochtige wouden groeien.
Spanjaarden brachten in de zestiende
eeuw de Vanille naar Europa en noem
den de plant "Vainelle" wat peul be
tekent. De Spanjaarden zagen dat ze in
Mexico de Vanille gebruikten om choco
lade op smaak te brengen.
In de negentiende eeuw brachten de
Nederlanders stekken van de Vanille
naar Java. Er was echter een moeilijk
heid, namelijk dat gekweekte Vanille
zonder bestuiving nooit tot vruchtvor
ming komt. De kolibries en de kleine
angelloze bijen van het geslacht Meli-
pona die de vanille bestuiven komen in
Indonesië niet voor. Gelukkig ontdekte
men dat de bloemen heel gemakkelijk
met behulp van een puntige bamboestok
bestoven kunnen worden; bovendien
werd de opbrengst door deze wijze van
bestuiving veel groter. Daardoor kon
OE DE PONHERD
Zilveren Medaille Den Haag 1885
Luik 1902
Gouden Medaille Den Haag 1913
maakt U voordelig uw R0ZENSTR00P
sorbets, gebak en zeer fijne 'likeuren
Nu ook levensmiddelen kleurstoffen: rood-
geel-groen-oranje-blauw en bruin.
Vraag gratis receptenboekje bij uw Toko.
drogist of Pharm. fabriek "Phytol" - Afd.
Nectar essence, Wagenstraat 129, Den Haag
Hangende peulen en bladeren van de
vanilleplant.
met veel succes gekweekt worden.
De belangrijkste produktielanden zijn
Madagascar met zeventig procent van
de wereldproduktie, dan volgen Indo
nesië en Mexico.
Aan de lange vlezige groene stengels
hangen dikke glanzende lancetvormige
lichtgroene stengelloze bladeren. De
bladeren zijn 23 centimeter lang en 8
centimeter breed. Bij elk blad vormen
zich bijwortels. Vanaf het derde of vierde
jaar draagt ze ieder jaar vruchten en dat
gedurende vijftig jaar.
Uit de bladoksels komen de bloemtros
sen tevoorschijn; bloem na bloem, wel
twee maanden lang. De grote lelieach
tige bloemen gaan maar een paar uur
per dag open en na twee dagen verwel
ken ze. Niet bevruchte bloemen vallen
af, dit in tegenstelling met veel orchi-
deeënbloemen die wekenlang goed blij
ven. De kelkvormige bloem is crème
kleurig, geurt en is ongeveer zeven
centimeter lang en als ze helemaal open
staat is de doorsnee circa negen centi
meter. De bloem bestaat uit vijf bloem
blaadjes en middenin zit een trechter
vormig zuiltje, een samengroeien van
stamper en meeldraden. Aan het eind
van het zuiltje zit een geel honingmerk.
Uit het onderstandige vruchtbeginsel
(uit drie vruchtbladen opgebouwd)
groeit in vier weken tijd een enigszins
driehoekige smalle twintig centimeter
lange peul (doosvrucht). Ze heeft een
-/
Tak van bloeiende vanille-bloe-
men. Rechts, wel duizend keer
vergroot, vanille-zaadjes.
10
