Uit de oude
Kompenie Kamfer Kist
TUNAS
door J. A. Wormser
Aah!"hóór ik u al denken, waarde Moessonlezer "ergens zeker nog familie
van die oude Mr. W?" Jawel, en om precies te gaan: deoud-geworden-jonge-zoon
van de jonger-gestorven Oude. En als hormat aan de Oude prijkt hier het originele
schilderij dat zo'n 65 jaar geleden diende als voorplaat in "Bergenweelde", vaders
meesterwerk. Ja, dat fantastisch mooie schilderij, dat in vaders kantoor prijkte en
dat ik daar - na mijn thuiskomst van een 33^2 jarig uitstapje naar de loodmijnen van
Japan - eind '45 in volle glorie terug vond. En dat nu mijn woning in Kikkerland
siert. Geschilderd opeen beklimming van de Raoungdie mijn vader omstreeks'2 5
maakte, samen met deTyroler-bergen-schilder Neumann. Het is het valbed van de
Raoung-Caldera met op de achtergrond de Kawah Idjèn en de Merapi-ldjèn. Voor
de statistiek: met lijst meet het 80 x 100, zijn grootte waardig.
De antieke compagnie-kist kocht mijn
moeder in '15 in Magelang, ik kreeg
hem in '31 als huwelijkscadeau, hij
verdween in '42 en een onbekend ge
bleven trouwe vriend zond hem mij - uit
volle duisternis - toe in 1 946.
Dus, waarde Moessonvriend.... is dat
nu nietjuist zo'n mysterieus Vat waarin
oude vergeelde papieren en foto's veilig
zijn beschermd door de mystieke geur
van kamfer en oud perkament? Een
bergplaats die haar geheimen slechts
prijs geeft zo tussen twaalf en twee in
de nacht, wanneer in de stille binnen-
galerij de laatste obat njamoek is uit
gebrand en zelfs de tokèh en de tjitjaks
zijn ingedommeld?
Ja, verhaaltjes uit de oude doos uit dat
Land waar ik rond 44 jaren geleefd
hebmaar; waar ik nu juist precies op
't nippertje NIET geboren ben omdat
mijn ouders in Holland mijn geboorte in
juni 1 907 hebben afgewacht om dan in
augustus op de boot naar Indië te
stappen.
Dat was de oeroude Oranje van de
S.M.N., met één dek en een ronde bank
die om de achtermast zat, zoals ik op
oude platen gewaar werd. En nu heeft
het me mijn hele leven gespeten: juist
NIET op Java geboren te zijn. Ik voel me
dan zo'n beetje als een forens die per
ongeluk precies één halte te vroeg uit
stapte.
Alle drie mijn kinderen hebben dat
beter gedaan, door respectievelijk in
Bandoeng en Semarang ter wereld te
stappen. Nou ja, soedah dan maar.
Ja, die augustusmaand van 1 907ik
mag u niet vertellen hoe ik toen in de
startblokken stond voor de aanvang van
het avontuurlijke leven dat mijn deel is
gewordenzeker niet als ooggetuige
van een zeereis die mijn ouders met mij
en mijn oudere broer daar aanvingen.
En het zal u duidelijk zijn, dat wij ons
hier even moeten verlaten op de over
levering. En zo weet ik alleen van
horen-zeggen, dat bij aankomst in
Batavia de eerste tropenellende zich
over ons heen stortte. Na drie weken
L. v. Meerdervoort 610
2563 BN DEN HAAG
continu zeeziekte kreeg moeder prompt
een venijnige malaria-tropica terwijl
mijn vader mij redde van een moord
zuchtige longontsteking, aan boord
opgedaan.
In dat smoorhete hotelkamertje ergens
in Betawi zat mijn vader met mij dag-en-
nacht met een stoomketeltje achter de
klamboe. De vriendelijke njonja-hotel
was zo lief deze arme totok-familie in
elk opzicht te helpen. Enfin: moeder
heeft daar voor goed gebroken met
Indië en is daar nooit gelukkig geweest.
In bittere tegenstelling tot man en
zoons, aan wie dat nooit voldoende is
doorgedrongen.
Meer bekend zijn mij uit die jaren de
boeiende verhalen die mijn vader ver
telde: van zijn bestaan als presidèn-
Landraad in negorijen als Trènggalèk
en dergelijke en van zijn jacht op tjèlengs
en Bantengs. Bij zijn thuiskomst moch
ten mijn broer en ik - bij toerbeurt -
vaders puttees afrollen en dat alles rook
dan nog zo heerlijk naar de oetan,
vonden wij.
En zo omstreeks mijn zesde jaar woon
den wij in het paviljoen van een groot
huis; ja in 't paviljoen, want mijn vader
stond toen nog op de lagere trappen der
Rechterlijke Macht. Maar dat kolossale
huis, dat had in zijn voorgevel een
pracht van een roze marmeren vrou
wenbeeld. Flora, de Godin der bloemen,
legde vader uit. Ja, het was betoverend
te zien hoe Zij de hoorn-des-overvloeds
leeg stortte, richting straatweg, een
gebaar dat mijn vader slechts afkeu
rend kon aanschouwen, naar hij mij
trachtte wijste maken. Mij, integendeel
boeide dit wel. Want die vrouwenfiguur
was inderdaad de moeite waard al was
het alleen al om haar aantrekkelijke
voorgevel, op de strategische punten
welvoeglijk bedekt door een opzwel
lend kleed.
En zo kón het eigenlijk niet anders dan
dat mijn ouders spoedig - zoals dat met
de ambtenaren zo vaak gebeurde - naar
een andere kota werden overgeplaatst
en Flora uit mijn wereldje verdween.
Maar het zij u, aandachtige lezer, een
troost te vernemen, dat ik in iater ja
ren in diezelfde stad naar de H.B.S.
fietsend, 2 maal per dag aan mijn Flora
voorbij trapte, waarbij ik haar altijd een
knipoog gaf, dat zij trouw beloonde met
haar stille Griekse Goddelijke glimlach,
waas van zoete belofte.
Telex 32743 Holwe nl.
Telefoon 070 - 363 89 94 - 95
Telefax 070 - 363 05 52
Uw Indonesië en Verre Oosten reis op de maat van uw beurs en
wensen gesneden
Agent voor Europa van P.T. TUNAS INDONESIA TOURS TRAVEL Jakarta
Kantoren: Medan. Padang, Yogya, Surabaya. Bali. Ujung Pandang, Bandung, Singapore.
Hongkong, U.S.A.
7
