I
xmi^m t&0%
vUi'^ «:itiiri0i£
JMÉS5 4^armwHft**£
O
VERZORGD MAAR WEL OP INDIVIDUELE BASIS OP REIS?
KIES DAN VOOR ONZE "Privacy Tours"
AURORA TRAVEL SERVICE B.V.
vu r -.v.
Batik sarong. Java's Noordkust, ca. 1870. Oud familiebezit, Tilburg.
Eerst de rode en later de soga doeken
waren het meest in trek. Vanaf 1 840
ontdekken we een nieuw fenomeen in
de handelsberichten namelijk de "Ba
tavia gedrukte gebatikte sarongs" of
"Batavia gebatikte tjitak sarongs".
Daarnaast kwamen toen al de in Europa
gedrukte batiks voor (voor het eerst
tijdens de Engelse periode geïmpor
teerd). De vermelding echter van "ge
drukte gebatikte" duidt erop dat we
toen met wat we nu batik tjap (batik
cap) noemen te maken hebben. De
oorsprong van de tjap wordt veronder
steld afkomstig te zijn van India waar
doeken door middel van houten stem
pels met verf bedrukt werden. Deze
doeken worden in het Engels chintz
(afgeleid van het Hindi woord chint) en
bij ons sits genoemd. Sits betekent
gedrukte textiel en staat in relatie met
het Indonesische woord tjitak (drukken,
gedrukt). Het betrof daar een direkte
kleurmethode waar geen gebruik ge
maakt werd gemaakt van bijenwas.
Volgens Raffles werd deze methode,
minder succesvol, ook op Java toege
past. Aangezien de toevoeging Bataviase
steeds uitdrukkelijk wordt vermeld bij
de "gebatikte gedrukte" sarongs zal
deze methode bijna zeker in Batavia zijn
ontwikkeld. De handel daar was in
Chinese handen. Zij lieten de ongeverfde
doeken in de kampongs door Javaanse
vrouwen batikken. Het is zeerwel denk
baar dat een Chinese handelaar, geheel
op de hoogte van het drukken van
speelkaarten, dit proces ontwikkelde
om bijenwas op textiel aan te brengen
en op die manier goedkoper en sneller
te produceren.
Niet alleen technisch maar ook artistiek
gezien hadden de Chinezen grote in
vloed op de verdere ontwikkeling van
batik. Zij maakten steeds meer gebruik
van gebatikte kledingstukken, soms
geheel met Chinese voorstellingen ver
sierd. Veel vaker echter bleef het Ja
vaanse grondpatroon gehandhaafd,
terwijl Chinese siermotieven als vlin
ders en bloemen hierin werden verwerkt.
Het Chinese kleurengamma week af
van de bruine en blauwe tinten der
Javaanse batiks uit Djokjakarta. Oor
spronkelijk werd veel rood gebruikt, in
deze eeuw zijn het de vele heldere
kleuren die de Chinese batiks typeren.
Tot besluit mag gezegd worden dat de
Chinese vakman een gunstige bijdrage
heeft geleverd aan de Indonesische
kunstnijverheid. Soms heeft hij mis
schien wel eens de Indonesiër verdron
gen, maar veel vaker was hij de motor
die aanzette tot grotere produktie,
daardoor verhinderend dat buitenlandse
produkten de markt overspoelden.
Enkele voorbeelden:
VERRE OOSTEN
22 dgn Maleisië rondreis Tobameer tour 4.230
1 6 dgn Bangkok-Singapore-N. W. Sumatra
over land bootreis Padang-Jakarta 3.650
19 dgn Singapore-Maleisië Rondreis-Bali 3.985
HAWAII/USA (Ned. spr. reis leiding in Californië)
1 6 dgn Waikiki (Hawaii) 2.662
1 6 dgn 4 eilanden Hawaii 3.410
23 dgn Western Discovery en Waikiki (Hawaii) 4.385
23 dgn Western Panorama 4 eilanden Hawaii 4.695
INDONESIË. Te veel om te vermelden.
VLIEGBILJETTEN
per pers. vanaf:
Ambon
Jakarta
Los Angeles
Honolulu
Sydney
2.550
1.870
1.365
1.889
3.055
Andere bestemmingen en 60+ tarieven op aanvraag.
Alle tarieven per persoon en v.a.
Meer weten? Bel of kom langs. Kantooruren: maandag t/m vrijdag 9.00-1 7.00 uur.
zaterdag 9.00-12.00 uur (zaterdag telefonisch niet bereikbaar).
Tel. 020 - 19 93 77 19 93 96. Fax 020 -10 16 11
Clauskindereweg 28-29, 1069 HM Amsterdam.
24
