30,20,10 JAAR
geleden geschreven
nu voor de helft gehuld in een
schaduw en het enige monotone
geluid werd geproduceerd door de
pendule. Ze was aan tafel gaan zitten,
KIEMKRACHT
Werp de rotte mangga ter zijde
En denk: zij heeft geen waarde
Eens zal daar een boom ontspruiten
Die op zal groeien, en vrucht zal dragen
En hij zal vreugde brengen
Onder hen die eenmaal verguisden
Die geen vertrouwen hadden
In de kracht van het zaad.
Werp de rotte mangga ter zijde
Wie zegt U dat zij rot is.
Zij heeft slechtst te lang gelegen
En men heeft haar rijpheid niet gezien,
Haar rijpheid niet benut.
Maar haar zaad zal ontkiemen
De purp'ren lobben zijn gereed
Om nieuw leven voort te brengen.
Werp de rotte mangga niet terzijde,
(uit: Tong-Tong 30-8-1960)
Indië is NIET voorbij - het zal keer
op keer herleven, op wijzen waar we
nu niet van dromen kunnenlaat
dit tot een troost en hartversterking
dienen voor allen die verzameld
waren op het in de zon blakerende
Congreshalvoorterrein: het goede
dat wij brachten aan Nederland zal
alle regeringen en bestrijdingen ten
spijt onuitwisbaar zijn. En nog vele
tijden later tot zegeningen zijn van
het Nederlandse volk.
(Uit: Tong-Tong 1-9-1970)
KLIWON
Het hield maar niet op te regenen.
De hele dag was uit de asgrauwe
hemel water komen vallen, met
bakken tegelijk. Ze had juist de
gordijnen gesloten en de schemer
lampen aangemaakt. De kamer was
de handen steunden haar hoofd, ze
was moe. Nee, ze had niets bijzon
ders gedaan; een beetje gelezen,
geslapen en naar buiten getuurd
naar die donkere, naargeestige huizen
aan de overkant en naar een zeld
zame passerende voetganger die zich
naar huis spoedde. Naarmate het
later was geworden begon zij zich
onrustig te voelen. Ze heeft ge
probeerd het van zich af te zetten,
het kwam door het weer. Maar nu
had ze haar verzet opgegeven. Met
haar hoofd in haar hand gaf zij zich
over aan haar depressieve stemming,
ze wilde huilen maar kon niet. Nog
steeds regende het, de wind zwol aan
tot storm en gierde om het huis. De
takken van de boom in de voortuin
sloegen tegen het raam, boven klap
perden niet goed gesloten ramen.
Het was alsof de pendule steeds
harder begon te tikken. Haar han
den begonnen te beven, hoorde ze
iemand zuchten?
Kioeng!
Boven sneuvelde een ruit, ze hoorde
een bons, de takken sloegen nog
harder en plots sloeg de pendule tien
uur.
Ze stond op, de zenuwen gespannen,
ze hief het hoofd, wat hoorde ze?
Ja, ze wist het nu zeker, ondanks alle
lawaai hoorde ze voetstappen op het
grintpad, buiten in de tuin.
Mijn god, wat is dat, dat gemorrel
aan de deur.
Ze zag in doodsangst de klink van de
kamerdeur naar beneden gaan en
toentoen zag ze die gedaante in
de deuropening, nauwelijks zichtbaar
door de schaduw. Ze wilde gillen en
toen hoorde ze die stem: "Daah
meis, fiets kapot, moest lopen,
huhuh."
(uit: Moesson 1-9-1980)
fietsen! Maar dat gebeurde dan ook niet
in Magelang waar je op de lagere school
nu eenmaal geen sepeda had. En daar
dan ook helemaal niet naar verlangde,
want er bestonden, naar mijn weten,
geen kinderfietsen.
Ja, je deed bijna alles op je blote voeten
(buiten school) in de bamboebossen en
de eigen tuinen van je vrindjes, en
bijvoorbeeld op de achter-galerij waar
wij een prachtige spoortrein hadden,
nummer nul, dus het breedste spoor
dat naar mijn weten ooit bestaan heeft
en in 1916 kregen wij ieder een zoge
naamde auto-ped met kleine houten
wieltjes en alleen maar bruikbaar bin
nenshuis en op de lange galerijen om
het geheel heen.
Het mooist waren die dagen als Pa ons
meenam in een deleman voor een tochtje
naar het prachtige zwembad Kali Be-
nieng, een flink half uur buiten Mage
lang. Mijn broer en ik probeerden als
eerste voorin te klimmen naast Mas
Koessier. Pa zat altijd links maar wel
met zijn rechtervoet op de instap en het
leek dikwijls alsof het hele geval wel
eens achter-over kon kieperen en dat
magere paardje hulpeloos tussen de
trekbomen in de lucht zou zwiepen.
Maar het allermooiste waren wel die
dagen dat Pa - in onze vakantie - zijn
mas-oppas naarToko Van Eyk zond om
een auto te huren voor een tocht naar
ver Temanggoeng, daar ergens bij de
vulkanen Soembieng en Sindoro, alwaar
Pa dan Recht sprak in allerlei misdaad
zaken, van oplichting en diefstal tot
moord toe.
Die auto's waren Hupmobiles, zwart en
laag, met sterke donkere linnen-kap en
als radiator-dop een vrij hoog schoor
steentje.
Het kon ons niets schelen hoe lang we
ons wel verveelden tijdens de rechts
zitting en hoopten vurig dat op de
thuisreis onze Hupmobile juist naast de
tramlijn zou rijden wanneer daar dan
ook precies de Semarang-Djokja Tram
zou opstomenen dat gebeurde dan
ook wel eens. Fijn waren ook die dagen
waarop wij mee mochten naar de paar
denrace en -springwedstrijden van de
officieren op hun hoge Australiërs en de
dorps-hoofden op hun Javaanse paard-
jes.
En dan niet te vergeten die tochten met
Pa tegen zijn geliefde goenoengs. Eerst:
Pa en andere meneren te voet, natuur
lijk, en wij op die kleine paardjes -
makkelijke tochten - maar na 1 920 de
Gedeh op en de Raoeng en de Semeroe
en welke al niet van Java's vele drie-
duizenders. Ach ja, die bergtochten
daarmee was ik wel bevoorrecht boven
vele tijdgenoten die geen alpinist als Pa
bezaten.
KLOOFKAMPREIZEN - NIEUW GUINEA SPECIALIST
Verzorgt en begeleidt U op de door uzelf samengestelde reis.
Dit geldt eveneens voor de andere eilanden van de
Indonesische archipel.
Groepsgrootte maximaal acht personen.
Info: Ruit van der Stoep
05120-1 63 44
11
