GELEZEN.. f
HENRI JACOB VICTOR SODY (1892-1959)
His life and work, a biographical and bibliographical study
Indonesische etiquette
TANTE NON's
INDISCHE SPEKKOEKEN
i
Henri (Han) Sody, aan wie het boek met bovenstaande titel gewijd is, was een zeer
bijzondere persoonlijkheid en een vooraanstaand natuuronderzoeker in Zuid-
Oost-Azië. Hij werd in 1892 geboren en na zijn studie aan de Landbouw
hogeschool van Wageningen vertrok hij in 1918 naar Java. Hij begon zijn
loopbaan als planter, maar werd spoedig leraar aan de Middelbare Landbouw
school in Buitenzorg. In 1941 werden zijn verdiensten op het gebied van
zoogdieren erkend en kreeg hij een aanstelling bij het Zoölogisch Museum van
Buitenzorg. Tijdens de Japanse bezetting kon hij zijn werk in het museum
voortzetten en ook na 1 945 bleef Sody eraan verbonden totdat hij in 1 947 naar
Nederland vertrok.
De onderzoekingen van Sody vormen
een waardevolle bijdrage aan de kennis
van de natuurlijke historie van Ned.-
Indië/lndonesië. Hij was een gedreven
onderzoeker, die een buitengewone
opmerkzaamheid paarde aan een ge
durende zijn loopbaan verworven grote
kennis van zaken met betrekking tot de
diersoorten van de Indische archipel.
Hij beschreef 138 nieuwe zoogdier
soorten en ondersoorten en stelde 14
nieuwe geslachtsnamen voor (genera)
van muizen en ratten (Muridae) in Azië.
Zijn prestaties overtroffen die van pro
fessionele zoölogen van musea en
andere instellingen. Dit had afgunst
tengevolge, en tegenwerking van amb
telijke zijde, die tot uiting kwam in het
weigeren van een vergunning voor het
in bezit hebben van een geweer en
dieren te verzamelen, en zelfs werd een
poging gedaan zijn collectie te confis-
ceren. Later werd Sody gelukkig ge
rehabiliteerd en kreeg hij weer toegang
tot het museum in Bogor.
Verdienstelijk maakte hij zich ook door
het determineren van ratten, die bij de
pestbestrijding waren verzameld, welke
kennis belangrijk was voor de verdere
pestbestrijding. Sody was de eerste
pleitbezorger voor een regelementering
van de jacht in Indië en voor het instel
len van schoontijden (tijden waarin
vogels broeden en zoogdieren jongen
hebben). Hij was de wetenschappelijke
adviseur van de Ned.-Indische Jagers
vereniging. Mede hierdoor was hij de
natuurbeschermer van het eerste uur in
Indië.
Hij publiceerde ook artikelen over
natuurbescherming, en de inzichten die
hij daarin naar voren bracht, waren voor
die tijd bijna ongehoord. Reeds in de
jaren 1 940-41 wees hij op de noodzaak
van maatregelen tot behoud van de
Javaanse tijger.
Doorde publicatie van talrijke populaire
artikelen in kranten en tijdschriften (zie
pag. 1 20 e.v.) trachtte hij de mensen
voor de natuur te interesseren. Boven
dien was Sody een begenadigd tekenaar
en schilder (zie pag. 128 e.v.) en schreef
hij ook proza en gedichten (zie pag.
126-127 met reproducties van teke
ningen en aquarellen van zijn hand).
Na een korte inleiding volgen 20 pagi
na's met zijn levensbeschrijving, geïl
lustreerd met foto's. Daarna zijn op
genomen lijsten met door Sody be
schreven diersoorten, en complete
bibliografiën van zijn wetenschappelijke,
literaire en artistieke werken, in totaal
108 pagina's, en een namenlijst van de
landzoogdieren van Java (28 pagina's),
en gegevens over de vogels van Java
(57 pagina's). Het boek eindigt met
korte biografiën van Sody's belangrijkste
medewerkers.
In dit werk worden twee manuscripten
van Sody voor het eerst gepubliceerd:
de lijst van zoogdieren van Java en de
eetgewoonten van de vogels van Java,
van groot belang voor de bescherming
van de bedreigde vogelwereld in Indo
nesië.
Het boek dat 272 pagina's telt, en dat
boeiend en prettig leesbaar is geschre
ven, is een gedegen werk (het bevat ook
uitgebreide indexen), waarmee de
auteur een belangrijke, persoonlijke
bijdrage heeft geleverd aan de zoölo
gische literatuur van de Indonesische
archipel.
SODY.
De auteur, J.H. Becking, werd op Java
geboren en studeerde biologie in Lei
den, en doceert aan de Landbouw
Universiteit van Wageningen. Becking
was enige tijd medewerker van Sody in
het Zoölogisch Museum in Bogor, waar
hij de wetenschappelijke prestaties van
Sody leerde waarderen. Van deze waar
dering is dit boek de neerslag.
CH.M.
Henri Jacob Victor Sody, door J.H.
Becking, 272 pag., geïllustreerd, uitg.
E.J. Brill, verkrijgbaar bij Boekhandel
Moesson, f 106,-, porto f 5,50. En
gelse tekst.
Aan de reeks informatie-boekjes over
Indonesië (en de tropen in het algemeen)
is er een over Indonesische etiquette
toegevoegd. Voor Maurits van den Toorn
een compliment voor zijn begrip- en
gevoelvolle observaties. Belangrijke tips
over wat wèl en wat niet kan en mag in
het land waar ondanks het moderne
aanzien, toch nog oude regels van adat
en gewoonten gelden. Een waardevol
boekje dat elke toerist even zou moeten
doornemen voor hij/zij het vliegtuig
uitstapt. Jammer dat het zonodig ge
ïllustreerd moest worden. De tekeninge
tjes zijn ronduit absurd. Heeft u ooit een
Javaans vrouwtje op haar hurken uit
een Chinees kommetje es Sjanghai (of
is het rijst?) zien eten met meterslange
stokjes? Om van de andere onwaar
schijnlijkheden maar te zwijgen. Waar
om moeten sommige mensen persé
tekenen? Voorgeschreven therapie
geloof ik.
LD
Indonesische etiquette, prijs f 9,90,
porto f 1,75, Boekhandel Moesson.
Franko thuis in speciale verpakking.
Min. 500 gram f 20,-
Min. 750 gram f 25,-
Stort op giro 38 92 616
Mevr. F. Y. ROBERT-FLAMAND
Kerkuil 36 - 4822 PA BREDA -
Tel. 076 -42 16 07
ABN rek.nr, 59.43.54.439
18
