PI DJ ET, je kunt het of je kunt het niet
O
(Vervolg: "The Festival of Indonesia")
Alsof dit alles nog niet genoeg is, wordt
de liefhebber bovendien nog aangenaam
bezig gehouden door uitgelezen dans
en muziekgezelschappen uit Indonesië.
De Kratongroep van de Sultan van
Yogyakarta voert in verschillende steden
Wayang Wong, Bedaya, Golek Menak
en Wayang Kulit op. De Children of Bali
(10-14 jaar) dansen de Legong Kera-
ton, Baris, Janger en Kebyar Duduk,
gedurende hun uitgebreide tournee. De
groep uit Pasundan houdt zich bezig
met Wayang Golek, Jaipong (nieuwe
populaire muziekvorm) en Kendang
Rampak, eveneens in verschillende
steden. Vervolgens gaat een speciale
groep Topeng Cirebon met zijn verfijnde
maskerdansen eveneens het land door.
En dat is ook het geval met een Acehse
dansgroep, gespecialiseerd in Saman en
Seudati; en een groep uit Minangkabau
met o.a. Pencak Silat. Waarlijk een lui
lekkerland voor wie het gebodene naar
waarde weet te schatten.
Ook hier worden naast deze officiële
dansvoorstellingen uit Indonesië, kleinere
een- of tweedaagse dans-en muziek
feesten georganiseerd door een bepaal
de stad, vaak in combinatie van een
Indonesische leraar en zijn Amerikaanse
pupillen. Verrassend is het, te constate
ren, dat ook Amerika zijn gamelans
heeft, die tijdens het festival door
Amerikaanse musici bespeeld worden,
zoals bijvoorbeeld aan de Universiteit
van Michigan in Kalamazoo.
The Cinema of Indonesia, georganiseerd
door de Asia Society vertoont Indone
sische speelfilms door het hele land,
zoals: Lewat Jam Malam (Usmar Ismail
1 954), Pagar Kawat Berduri (Asrul Sani
1961), Dua Tanda Mata (Teguh Karya
1972), Ayahku (Agus Ellyas 1988),
enz. En dan zijn er nog de vele symposia
en lezingen met de meest uiteenlopen
de, gespecialiseerde onderwerpen, ge
organiseerd door musea en diverse
andere wetenschappelijke instellingen.
Bij de grote tentoonstellingen horen
natuurlijk ook catalogi. De eerste, die
uitkwam: The Sculpture of Indonesia
65,-) is reeds verkrijgbar, omdat de gelijk
namige tentoonstelling als een voorbode
op de officiële opening, reeds in juli van
start ging. Deze catalogus is zelfs al te
koop in het boekwinkeltje van het Rijks
museum voor Volkenkunde te Leiden.
Behalve deze grote catalogi zijn er een
aantal kleinere publicaties uitgegeven
met thema's als: Music and Dance
Traditions of Indonesia; Modern Indo
nesian Cinema; Literature: Wayang;
Contemporary Performing Arts, enz.
Mocht u door dit alles ook enthousiast
geworden zijn en wilt u meer weten,
dan kunt u voor de persmap terecht bij:
Joan Sands Associates. 14 East 60th
Street, Suite 305. New York, NY10022.
Voor specifieke informatie kunt u schrij
ven naar de bovenvermelde adressen
en contactpersonen.
Wie weet overweegt u wel om zelf een
der evenementen te bezoeken. Dan zou
een relaas hiervan in Moesson zeker op
zijn plaats zijn.
RENE S. WASSING
"Praktische spirituele massage" is de
titel van het boek dat Jack F. Chandu
toevoegde aan de lange reeks van ziel-
ontledende, geestverheffende, toe-
komstonthullende literatuur die hij in
de loop der jaren heeft doen verschij
nen Chandu, een man die naarstig
elk aspect van het ongeziene, onbe-
grepene onderzocht heeft en daarmee
een reputatie heeft opgebouwd waar hij
zelf het meest plezier aan beleeft.
Spirituele massage zegt Chandu is een
onderdeel van het holisme, een moderne
richting in de hedendaagse alternatieve
psychologische geneeswijze. Het holis
me gaat er van uit dat ieder mens een
unieke eenheid vormt van lichaam en
geest die niet gescheiden kan worden.
(Simpele waarheid: de dood is toch niet
anders dan een afscheid tussen geest
en lichaam? - LD)
Verder: Chandu definieert de massage
als een holistische geneeswijze. De
massage is elke vorm van bepaalde
handbewegingen, die in aanraking met
het menselijk lichaam een aangename
en gezondheid-bevorderende werking
teweeg brengt. Met deze stelling als
basis geeft Chandu in 1 50 pagina's en
evenzovele foto-illustraties weer wat en
hoe er gewreven, betast, beklopt, ge
drukt en gestreeld moet worden om tot
een optimale verlichting van een pijnlijk
lichaam en gekwelde geest te komen.
De tientallen technieken die Chandu
beschrijft (waarbij het woord chakra
veelvuldig voorkomt) is voor hem een
weet, voor de leek een raadsel. Chinese,
Japanse, Indiase massage technieken
die volgens Chandu allemaal gebaseerd
zijn op spirituele benadering van de
patiënt en de masseur. Excusez moi, bij
geneeskundige massage spreekt men
van patiënt en masseur. Bij schoon
heids- en sportmassage van cliënt en
therapeut of fysiotherapeut. (Persoonlijk
heb ik voor sommige technieken nog
een andere benaming voor beide par
tijen, maar die zijn minder wetenschap
pelijk.)
Pidjet lemboet", tedere massage, ik
heb me door deze ondertitel laten ver
leiden het boek van Chandu in te blade
ren. Ik had beter moeten weten, mas
sage is nooit teder. Het is een stukje
realiteit: aanvoelen, doen, het weten
komt later en maakt dat het aanvoelen
nog beter nog intensiever kan worden.
Een medemens verlossen van pijn ver
oorzaakt door stijve spieren, verzwik
king, spanningen. En gewoon barstende
koppijn.
Nog altijd denk ik met immense dank
baarheid en warme genegenheid aan
Hilly Jonkman-lemon, een vrouw met
het grote hart en de sterke handen. Die
duizenden verloste van hevige, hard
nekkige, of acute pijnen. Al was ze zelf
soms verre van gezond, als haar stevige
maar zachte handen je aanraakten, voel
de je je spieren ontspannen. Altijd eerst
je voeten, je benen, dan je rug, hals,
schouders. Je voelde haar vingers
zoeken naar de plek waar een spier niet
goed zat, je voelde vaak een magnetische
kracht bij de aanraking. Hilly's pidjet
was drukpunctuur, acupuncturisten
stonden verbaasd dat ze feilloos de
punten wist, zonder dat ze ooit daar les
in had gehad.
Zon wondelijk mens als Hilly Jonkman
vinden we in Indonesië en ook in heel
Azië waar pidjet, masseren, een natuur
lijke gave is. In de meeste gevallen
overgegaan van moeder of vader naar
dochter en zoon. Als vrouw laat je je
door een vrouw pidjet, mannen worden
wel door vrouwen gepidjet, maar vrou
wen laten zich nóóit door mannen
behandelen. Dat is een ongeschreven
ethische wet en ik ben ervan overtuigd
dat die berust op een oerinstinct van
zede en zelfbescherming. Toegegeven
dat men daar nu om schatert.
"Permissie ndoro". Als de tengere
Javaanse toekang pidjet (steevast is
een pidjet-beurt een punt op het pro
gramma van een vakantie in Indonesië.
En dan bedoel ik niet het genante ge
wriemel en plein publique van mas
seuses op de Balische stranden) mijn
voeten en benen gehad heeft, bedekt ze
die met een sarong. Poedelnaakt liggen
is er niet bij, is niet goed, je kunt
kouvatten, zegt ze. Pidjet, een kwestie
van gevoelige handen, van weten en
kunnen, van ervaring en aanvoelen.
Zo n boekje als van Chandu, het is
eigenlijk schandalig dat met zoveel
poeha en bla-bla-bla zo n heilzame
menselijke verdienste wordt gepresen
teerd aan een publiek dat het nog gelooft
ook.
Net zo verschrikkelijk als de manier
waarop "Indonesia Magazine" "Neneh
Piyet" boven een verhaal ongecorrigeerd
laat. Ach mijn lieve nenek pidjet ben je
daar nog?
LD
10
