VOOR ONZE HOLLANDSE VRIENDEN
YAYASAN KAWEDIRI
De K.W.-lli, Batavia anno toen.
Deze rubriek in ons bulletin, de "WARTA KAWEDRI" is voornamelijk bestemd
voor onze vrienden/vriendinnen die zich in Nederland gevestigd hebben. Wij
hebben op het ogenblik geen idee hoeveel er nog zijn. Toch willen wij hen via ons
bulletin op de hoogte houden van recente gebeurtenissen rondom wat eens de
"oudste HBS" was in Indonesia (om precies te zijn opgericht op 27 november
1 860 en dit jaar dus 1 30 jaar geleden).
Om te beginnen was er dus de eerste reünie van oud-leerlingen van de Koning
Willem III School (gehouden in de aula van het voormalige schoolgebouw) op 26
november 1 989, die tegelijkertijd bedoeld was als "voorbereiding" van de 2de
reünie in 1 990 (het 1 30 jarig bestaan).
Opmerkelijk. Dat kan gezegd wor
den van de ontwikkeling die twee
organisaties van K.W.III-reünisten
doormaken. De ene, de K.W.III-
reünie in Nederland, telt nog maar
zo'n 300 leden, waarvan slechts
70 de tweejaarlijks bijeenkomsten
in Den Haag nog bezoeken. De
gevorderde leeftijden van de
meeste oud-leerlingen van de
roemruchte H.B.S. in Batavia laten
geen inspannende activiteiten en
nieuwe impulsen meer toe.
De andere organisatie, de pas
vorig jaar opgerichte Yayasan
KAWEDRI te Jakarta, bruist met
haar 200 leden van energie. Eind
november 1989 organiseerde
deze stichting een eerste reünie
van Indonesische oud-leerlingen
van de K.W.-III. In het eerste bulle
tin van de Yayasan Kawedri was
een open brief aan oud-school-
genoten in Nederland gepubli
ceerd. Die brief is hier over
genomen.
Oud K.W. Ill-ers die in contact
willen komen met de Yayasan
Kawedri oud-schoolgenoten in
Indonesië kunnen schrijven naar:
Yayasan KAWEDRI
p/a Perpusatakaan Nasional
Jalan Salemba Raya 28 -
P.O. Box 3624
Jakarta 10002
Indonesia
Wat bracht ons ertoe deze reünie te
organiseren? Was het omdat wij trots
waren eens leerlingen te zijn geweest
van deze school? En wat was zo bijzon
der aan deze school?
De Voorzitter van het Voorbereidend
Comité, Joost Muskita, bracht in zijn
rede gedurende deze eerste reünie de
volgende argumentatie en antwoorden
op bovengenoemde vragen naar voren.
1Volgens een aantekening van Tjalie
Robinson (zelf een oud-leerling van
de PHS):
"Het is ontegenzeggelijk waar dat
deze HBS (bedoeld wordt de KW-III)
de meest unieke HBS is. Het is daar
om begrijpelijk dat de leerlingen vol
houden dat hun school niet zo maar
gewoon een HBS is, maar de KW-III.
Alle HBS-en noemen zich HBS,
behalve één in Batavia: de KW-lll."
2. Prof. Dr. Siamet Iman Santoso (de ex
pert op het gebied van studie en
ontwikkeling) schreef in zijn boek
"Pendidikan di Indonesia dari masa
ke masa" (vrij vertaald: De studie in
Indonesia door de jaren heen):
"Het meest bijzondere is dat deze
orthodoxe feodaal/koloniale studie
operationeel effectieve "nation-buil
ders" heeft voortgebracht, die het
Indonesische Volk wisten te be
wegen tot het verkrijgen van hun
territoriaal politieke vrijheid."
Prof. Siamet zelf voltooide zijn mid
delbare studie aan de AMS te
Yogyakarta.
De KW-lll, ondanks het feit dat het
grootste deel van de leerlingen de
Nederlandse nationaliteit bezat, heeft
vele "nation-builders" voortgebracht.
Om maar enkele te noemen: Achmad
Djajadiningrat, Mohamad Achmad (de
vader van Maria Ulfah,) Haji AgusSalim,
Mohamad Husni Thamrin, Johannes
Latuharhary, Ali Sastroamidjojo, Ach-
med Soebardjo, Soekanto Tjokrodiat-
modjo, Wiranatakusumah, Surachman
Tjokroadisoerjo, Maria Ulfah Soebadio,
Maramis, Sumitro Djojohadikusumo,
Suchyar Tedjasukmana, Chairul Saleh,
Achmad Astrawinata, Syarif Thajeb,
Harun Zain, Haryati Soebadio.
Drie oud-leerlingen kwamen om het
leven in de vrijheidsstrijd. Ze waren:
Rahadi Osman die sneuvelde in Kali-
mantan, Letkol. Soenarmo Soerjosoe-
marno tijdens de tweede politionele
actie in Yogyakarta en Soebianto Djojo-
hadikoesoemo in de strijd in Lengkong,
Tangerang. In de aantekeningen van
laatstgenoemde werd het volgende ge
dicht gevonden van Henriette Roland
Holst:
"Wij zijn de bouwers van de tempel niet
Wij zijn enkel de sjouwers van de stenen
Wij zijn het geslacht dat moest vergaan
Opdat een betere oprijze uit onze graven
Dit eenvoudige gedicht, zo ontroerend
en relevant, herinnert ons aan onze
roeping en aan onze oneindige taak:
"De opbouw van ons land en volk".
Om terug te komen op de reünie. Me
nigeen heeft zich afgevraagd: "Waarom
nu pas?" Wij zijn allemaal al zo "oud".
De jongsten van ons zijn nu over de
zestig! Zoveel andere scholen hebben
al een reünie gehouden, sommigen zelfs
meerdere. Vele factoren speelden een rol
o.a.: Ons schoolgebouw, in tegenstel
ling met andere scholen, werd na afloop
van de tweede wereldoorlog nooit meer
gebruikt als school of voor andere studie
(lees verder volgende pagina)
15
