The Festival
of Indonesia 1990-1991
Op 1 6 september 1 990 om 20.00 uur vindt in het Kennedy Center in Washington
D.C. de officiële opening plaats van een gala-voorstelling, die een inleiding vormt
tot de grootste Indonesische manifestatie ooit in de Verenigde Staten gehouden:
FESTIVAL OF INDONESIA 1 990-1 991De opening, die verricht wordt door Z.E.
Ali Alatas, minister van Buitenlandse Zaken van Indonesië, wordt opgeluisterd
door een dans- en muziekfestijn, verzorgd door leden van de kraton van
Yogyakarta, een groep uit Pasundan, Saman dansers uit Aceh en een junioren
dansgroep uit Bali. Hiermee zal een gigantisch feestelijk gebeuren losbarsten,
bruisend van vele aantrekkelijke activiteiten, verdeeld over 250 onderdelen in
meer dan 50 steden verspreid over 23 staten, inclusief Hawaii.
Een spectaculair gebeuren, dat 18
maanden zal duren, vanaf september
1990 in Washington D.C. tot begin
1 992 in San Francisco. Waarbij door
middel van speciale tentoonstellingen,
dans, muziek, theatervormen, filmvoor
stellingen, schilderijen- en foto-exposi
ties, culinaire demonstraties, symposia
en lezingen het volle licht wordt gewor
pen op de veelzijdige aspecten van de
Indonesische culturen. Na het initiatief
hiertoe, genomen door de Indonesische
Stichting Nusantara Jaya, en officieel
gesteund door de regeringen van beide
landen, zijn vele jaren van voorbereiding
in stilte, gevolgd. Diverse werkcomite's
togen aan de arbeid om programma's
samen te stellen, bruiklenen aan te
vragen en fondsen te werven. Zij waren
samengesteld uit prominente vertegen
woordigers van Amerikaanse universi
teiten, kunstmusea, bedrijven en ex-
ambassadeurs in Indonesië: en hun
Indonesische tegenvoeters. Onder deze
laatsten komen we bekende namen
tegen als: Dr. G.B.P.H. Poeger, Joop
Avé. Prof. Dr. Umar Kayam, Prof. Dr.
Haryati Soebadio, Prof. Dr. Koesnadi
Hardjasoemantri, Dr. Subagio Sastro-
wardoyoen Prof. Dr. Ida Bagus Mantra.
Het resultaat was, dat bijdragen bin
nenstroomden van stichtingen, lucht
vaart- en oliemaatschappijen en parti
culieren. Het doet goed ook de ABN en
KLM vermeld te zien. En dit alles om het
financiële plaatje van meer dan tien
miljoen dollar rond te krijgen.
Een dergelijk bedrag bijeen te krijgen
voor kunst en cultuur van een vreemd
land, klinkt fabuleus en is in deze tijd
waarschijnlijk nog alleen in Amerika op
te brengen, het land, waar alles per
definitie altijd het grootst is. Met het
simpel geformuleerde doel: dat het fes
tival een gelegenheid wil scheppen tot
vermeerdering van begrip en waardering
voor Indonesië en zijn unieke traditionele
erfgoed. Je boft wel met zo'n rijke
suikeroom uit Amerika, want denk ook
eens aan het onderliggende propagan
distische effect: een welkome stroom
van nog meer Amerikaanse toeristen
naar I ndonesië, die dit wonderlijke land
met zijn boeiende volken naderhand
ook wel eens zelf willen gaan bekijken.
Kom daar in Nederland eens om, of zo u
wilt, in Europa. Afgezien van de reus
achtige som gelds, die een dergelijke
opzet vergt, lijkt het erop of de oprechte
belangstelling in het westen voor Indo
nesië de laatste tijd aan het tanen is.
Over Nederland gesproken, wie van u
die dit leest, wist van dit festival af? Wie
had erover gehoord of gelezen? Een
handjevol misschien, voornamelijk zij,
die werkzaam in de museumwereld
beroepsmatig werden benaderd voor
bruiklenen, zoals uit het Indonesisch
Museum Nusantara Delft, het Rijks
museum voor Volkenkunde Leiden of
het Tropenmuseum Amsterdam. Eigen
lijk wel bedroevend voor een land als
het onze, dat zich blijkbaar liever be
moeit met zaken, die ver van ons bed
liggen, dan zaken waarmee we ons toch
echt nog wel verbonden voelen, Hoe is
het anders te verklaren, dat de media, die
anders op de eerste rij zitten, deze kans
hebben gemist en over de gehele linie
verstek hebben laten gaan? Men heeft
zich niet verwaardigd ook maar één
enkele aankondiging, voorbeschouwing
of zelfs een persberichtje aan dit festival
te wijden.
Hoewel ikzelf reeds enkele jaren geleden
via kabar angin over dit op handen zijn
de festival had gehoord, duurde het tot
twee maanden geleden, dat ik plotseling
met mijn neus op de realiteit werd
gedrukt. Het toeval wilde, dat ik in het
bezit kwam van het juni/juli nummer
van "Amtrak Express". Zoiets als "Hol
land Herald" van de KLM, maar in dit
geval van een Amerikaanse spoorweg
maatschappij. Tot mijn grote verbazing
vond ik hierin een goed gedocumenteerd
en geïllustreerd artikel over het komende
Indonesia Festival, plus een adres voor
nadere informatie. Hier lag een kans om
hoe dan ook, in Nederland bekendheid
te geven aan dit toch ook voor ons
(Indische) Nederlanders belangrijke
evenement. Onmiddellijk een brief ge
schreven. Weken gewacht en bijna de
moed opgegeven. Totdat op 4 septem
ber jl. toch nog een keurig verzorgde
persmap bij mij in de bus gleed.
In het kort komt het op het volgende
neer. De kern wordt gevormd door 4
grote tentoonstellingen, ieder met een
specifiek thema en samengesteld uit
topstukken van musea en collecties in
Amerika en Indonesië en aangevuld
met bruiklenen uit andere landen, waar
onder Nederland.
1. The Sculpture of Indonesia.
Samensteller ex-directeur van het
Boston Museum of Fine Arts, Dr. Jan
Fontein. Georganiseerd door de Na
tional Gallery of Art. Hier zijn een
aantal van de beroemde godenbeel
den, Buddhabeelden en tempelreliëfs
bijeengebracht van de Midden- en
Oostjavaanse tempelcomplexen uit
de Hindoe-Javaanse periode van de
8e-1 5e eeuw, waaronder de vermaar
de Prajnaparamita van Singosari. Als
mede een groot aantal kleinere voor
werpen en beeldjes van goud en
zilver, bronzen tempelklokken; en een
paar uiterst zeldzame voorwerpen uit
de bronstijd van de vijfde eeuw v.
Chr., zoals de unieke bronzen cere
moniële bijl van Roti.
a. National Gallery of Art.
4th Street
and Constitution Avenue NW.
Washington DC 20565
1 juli - 4 november 1990
Contactpersoon: Katie Ziglar
b. Museum of Fine Arts.
1001 Bissonnet, Houston TX
77005, 9 december 1990 - 17
maart 1991. Contactpersoon:
Anne Lewis/Ken Soh.
c. The Metropolitan Museum of Art
5th Avenue 82nd Street,
New York NY 10028
27 april - 18 augustus 1991
Contactpersoon: Deborah Roldan
d. The Asian Art Museum of
San Francisco.
Golden Gate Park,
San Francisco CA 941 1 8
28 september 1991 - 5 januari 1992
Contactpersoon: Lilia Villanueva
2. Beyond the Java Sea.
Samensteller Dr. Paul Taylor van het
Smithsonian Institute. Verzameling
topstukken uit de materiële culturen
van de volken der Kleine Soenda-
Eilanden en van de Grote Oost.
a. Houston Museum of
National Science
One Hermann Circle Drive,
Houston TX 77000
21 november 1 990 - 1 7 februari
1991
8