HET GAT EN DE SPIN
R
669
Een oud Indisch huis en Indische gezelligheid
Je ligt op bed en heel onverstandig rook je nog een sigaret. Je denkt aan alles
en niets. De fan zorgt voor koelte. Je tuurt naar het hoge plafond zonder iets
te zien. Maar dan opeens volg je de loop van een elektriciteitsdraad. Die
verdwijnt door een gat ter grootte van een rijksdaalder in het plafond. Voor
het eerst dat je dat gat ziet. Je kijkt verder rond, maar nergens anders zijn
gaten of openingen. Er zijn wel luchtgaten, maar die zijn afgedekt met gaas.
Je kijkt weer naar dat ene gat en verdomd, daar beweegt wat. Je steekt nog
een filter aan en kijkt nog scherper. De beweging wordt veroorzaakt door de
luchtstroom van de fan, dat heb je snel genoeg in de gaten, maar niet wat er
eigenlijk beweegt.
Waarschijnlijk gewoon wat stof aan de
rand, denk je. Logisch dat daar stof zit.
Zie je wel, er gebeurt niks. Wat zou ook
moeten gebeuren. Maar dat stof wordt
wel steeds groter. En het lijkt erop alsof
het pootjes heeft, en meer dan twee.
Pootjes? Zeg maar gerust tentakels.
Een Spin? Een grote zwarte spin? Hoe
ziet een schorpioen eruit? Licht uitdoen
en slapen maar.
Ja lekker, dadelijk wordt je opgevreten
of op zijn minst gemeen gestoken. Op
jacht gaan, maar hoe. Alles en iedereen
slaapt al en het gat zit te hoog om te
bereiken. Morgen iets vragen om dat
ding dicht te smeren? Het houdt op, het
wordt niet groter. Het beweegt alleen
nog behoorlijk.
Je hoort stemmen, je hoort van alles, je
slaat je ogen open. De fan draait nog,
het licht is nog aan, er beweegt niets
meer bij het gat. Het is zes uur, een
nieuwe heldere dag is aangebroken.
Indonesië. Sawahs, warmte, eten. Ban
dung. Heerlijk, Indonesië. Maar bij alle
heerlijke vooruitzichten maken som
migen zich ook een paar kleine zorgen.
Over het sanitair bijvoorbeeld en over
kruipend gedierte dat zich onder bed of
in de hoek van de mandi-kamer kan
ophouden. Tjitjaks tot daar aan toe,
zolang die maar niet in je nek vallen,
maar kakkerlakken, ratten, slangen en
dergelijke hoeft niet zo, evenmin als een
vis in de mandibak. En een schone,
droge w.c. wordt eigenlijk ook wel erg
op prijs gesteld. Zo'n gat met een grote
plas ondefinieerbaar water erom heen
wordt nietaltijd zo begrepen. Een mens
lijdt het meest, zo zegt het spreekwoord,
door het lijden wat hij vreest en daarom
dat sommigen (of velen?) bij voorkeur
maar kiezen voor een echt hotel. Dat
kost weliswaar (relatief) een stuk meer,
maar de kans op beesten is daar klein en
die op een gewoon toilet erg groot.
Bovendien heeft een hotel allerlei facili
teiten en waarom zou je je die ontzeg
gen. Maar of een hotel nu echt gezellig
is, vooral als je alleen reist, is bepaald
maar de vraag. Ook in Indonesië ge
draagt iedereen in een hotel zich erg
hotellerig, zo van: niet te eenvoudig
doen, we zijn in een hotel.
Maar waarvoor gaan vooral Indische
mensen naar Indonesië? Voor de gezel
ligheid. En dan niet gezelligheid in de
enge zin van het woord, maar in de zin
van het zich thuis voelen. Die dingen
zien, voelen en horen die helemaal bij
hen passen. En een hotel is zo'n ding
beslist niet, wèl een guesthouse. Dat
kan het zijn. Maar soms ook niet. Zo
was ik in Jakarta in een guesthouse
waar het, wat je noemt, ongezellig was,
sepi. Je had voor weinig geld een goede
kamer, dat wel, maar geen aanspraak,
geen contact met de beheerders, geen
lekkere dingen tussendoor, geen fris
drank, geen eten, niets. En in de tuin
kon je niet zitten want daar stonden
allemaal auto's. Goed, niemand legt je
wat in de weg en dag en nacht kun je in
en uit lopen, maar huiselijk-gezellig was
het niet.
Dat was het wèl in een ander guesthouse
waar de gastvrouw echt gastvrouw was
voor wie niets te veel was. Maar in haar
huis zat het sanitair weer niet erg logisch
in elkaar en als je je even ontspannen
wilt verfrissen, kan dat vervelend zijn.
Moraal: zo is er altijd wel wat. Een
"volmaakt'' hotel of guesthouse zal er
best zijn, je moet dat alleen treffen. Wil
je met niets en niemand te maken
hebben, dan bof je bijvoorbeeld met
zo'n eerder beschreven guesthouse-
sepi.
Als bekend zou zijn dat daar-en-daar
alles precies zou zijn als je je wensen
kan, dan zal het daar best stormlopen,
maar wat is er dan in feite gewenst? Een
stukje (Indisch) Nederland in Indonesië.
En dat betekent eigenlijk: wèl al het
leuke en niet het minder leuke. Maar zo
werkt dat natuurlijk niet, en dat is maar
goed ook. Ofwel, het hoort er allemaal
bij: de mangga, het oude huis, de zon,
het gat en de spin.
R.B.
Verzamelaar van poststukken
Nederlands-lndië zoekt envelop
pen van aangetekende brieven.
Ook losse aantekenstroken
welkom.
VOORBEELD:
NED.
INDIÊ
Solo.
<2
K. A. Tuinstra
Valkenboskade 259
2563 HC 's-Gravenhage
tel. 070-363 83 1 1
20
