De
legendarische
Frits Hinze
Hij baarde opzien en stierf in stilte
door M. de Rijk
Muziek is eigenlijk al generaties lang een belangrijke factor geweest binnen
de familie Hinze. Adrien Oscar Hinze en Julia Rosalie Vodegel kwamen beiden
uit een zeer muzikale familie en hebben elkaar via de muziek leren kennen. Ze
waren zo verrukt van eikaars spel, dat ze maar besloten de rest van hun leven bij
elkaar te blijven. Het resultaat hiervan was een huwelijk en 12 kinderen, althans zo
gaat het verhaal.
Mogelijk waren er nog andere redenen aanwezig, maar daar kan men
alleen nog maar naar raden. Praktisch alle kinderen bespeelden zeer
verdienstelijk een muziekinstrument; dat hoorde nu eenmaal bij de
opvoeding, vond men. Er klonk altijd wel muziek in huize Hinze. Het
gezegde "zoals de ouden zongen, piepen de jongen" was hier goed
van toepassing. Ze werden hierin belangrijk gestimuleerd door het
goede voorbeeld van pa en ma, die bekend stonden als voortref
felijke dilettanten. Pa op zijn viool en ma eerst achter haar
Bluthner piano en later achter haar Ernst Kaps vleugel, soms
samen met andere bevriende muzikanten, speelden menig
uurtje tot diep in de nacht de sterren van de hemel.
Pa verdiende de kost als leraar, later als
hoofd van een school. Hij had een
zekere reputatie opgebouwd als een
onderwijzer, die de leerstof vaak met
zijn viool muzikaal omlijstte. Frits Hinze,
de eerste zoon, werd op 1 5 juni 1902
geboren in Batavia en groeide op in dit
beschermde muzikale wereldje.
Men kan aannemen dat hij niet beter
wist of de wereld draaide om de muziek.
Zodra hij een viool kon vasthouden en
dat was rond zijn vierde jaar, bracht zijn
vader hem de grondbeginselen van het
viool spel bij. Daarna gaf deze hem in
handen van een vioolleraar (naam ont
schoten), die leerling was uit de school
van de viool virtuoos en pedagoog Prof.
Carl Flesh.
Toen al snel bleek dat men te maken
had met een uitzonderlijk talent en men
van diverse kanten adviseerde Frits voor
een specifiek muzikale opleiding naar
Nederland te sturen, gaf dat voor de
familie Hinze bepaalde problemen.
Behalve de financiële, zal er zonder
twijfel ook een emotionele kant zijn
geweest. Je stuurt niet zo maar een
kind van amper negen naar het andere
eind van de wereld voor vioollessen! De
ouders zullen er uiteindelijk van over
tuigd zijn geraakt, dat zij Frits zouden
belemmeren in zijn muzikale ontwikke
ling, wanneer zij hem niet lieten gaan.
Toen men het eenmaal eens was, moest
de financiële kant rond gemaakt wor
den. De kosten van zijn opleiding waren
door het gezin niet op te brengen zeker
niet met 1 2 kinderen. Bovendien was
Frits niet het enige kind dat een
muziekinstrument bespeelde.
Pa's goede reputatie als leraar leverde
geen geweldige vetpot op. Met behulp
en op voorspraak van een aantal perso
nen van betekenis kreeg Frits op gouver-
nementsgezag een speciale beurs.
Toen Moesson een paar jaar geleden
een heel nummer wijdde aan musici
en muziek in Nederlands-lndië ont
braken de namen van Frits Hinze en
Lud van Zele. Violist en pianist, tijd
genoten wiens levensloop en carrière
bijna identiek verliepen. Van Hinze
hadden wij toen geen gegevens (hij
zat toen waarschijnlijk nog in Ame
rika) en bovendien bood ons blad
geen ruimte voor nog meer artikelen.
Nu, een jaar na zijn dood, bracht het
toeval ons in contact met een neef
van Hinze, de heer M. de Rijk die
bereid was uitvoerig over hem te
schrijven. Er zullen vele bekende en
beroemde namen in dit artikel voor
komen die allen die geïnteresseerd
zijn geweest in, of te maken hebben
gehad met muziek, zullen herkennen.
Misschien kan dat tot reacties leiden,
die ons nog meer vertellen over het
bijzondere muziekland dat Indië ge
weest is.
Red. M.
Voordat dit rond was, had men een
soort fonds in het leven geroepen waar
de opbrengsten in gestort werden van
de speciale concerten die georganiseerd
werden rond de jonge Frits, waarbij hij
op 8-jarige leeftijd reeds een staaltje
van zijn kunnen gaf. Bovendien was er
nog iemand die zo goed was zich garant
te stellen om het tekort aan te vullen.
Opleiding
Toen de financiën rond waren, was het
pad geplaveid en Frits onderging het lot
dat veel zogenaamde wonderkinderen
te beurt viel. Hij werd uit zijn veilige
ouderlijke nest gehaald om aan de an
dere kant van de aardbol, in een land
waar hij geen voorstelling van had, in
handen te vallen van specialisten die
Fritsje zouden vormen tot een muzikaal
fenomeen. Er werd besloten om met de
familie op een zogeheten Indisch verlof
naar Nederland te gaan om Frits te
vergezellen en de situatie te beoordelen,
zoals kosthuis, eventuele leraar, etc.
Toen alles geregeld en het verlof ten
einde was, bleef er een klein en stil
Indisch jongetje achter bij een gastgezin
in Haarlem. Voor Frits begon een nieuw
leven van keihard werken. Hij maakte
de lagere en daarna de middelbare
school af. De rest van de tijd studeerde
hij viool, eerst bij KATZ (of CATZ) in
Haarlem en later in Amsterdam bij de
Russische Professor Alexander
Schmuller, die zelf een leerling was
10
