SCHUILEN VOOR DE REGEN
O
ORIENT TRAVEL BV S
INDISCH
DOCUMENTATIE
CENTRUM
RETOUR BANGKOK v.af 1.320-
RETOUR JAKARTA v.af 1.870- Vyfl//
RETOUR BALI v.af 1.975,-
RETOUR AUSTRALIË v.a2.635-
Singel 486 - 101 7 AW AMSTERDAM
rr7T.TT*m Tel- 020 - 23 74 84
Het Indisch Wetenschappelijk
Instituut (tel. 070 - 354 55 01)
en het
Indisch Familie Archief
(tel. 070-351 26 02)
werken voortaan samen
onder de naam
9
publiek voor zulk een noviteit als de
"KOMEDIE STAMBOEL" nam allengs
toe. De naam en het werk van Mahieu
zweefden op ieders lippen. De "Komedie
Stamboel" was het onderwerp van den
dag en een ieder moest die nieuwe
opera gaan bewonderen. Geheel Soe-
rabaia was er vol van.
Mahieu zag toen zeer duidelijk in, dat
zijne onderneming expansie behoefde.
Hij breidde om die reden zijn repertoire
uit niet alleen met verhalen uit de Ara
bische nachtvertellingen, maar ook met
andere stukken ontleend aan Europee-
sche sprookjes, z.a. Sneeuwwitje,
Doorn-roosje, de Schoone slaapster
in het bosch e.d.
Het door hem afgehuurde woonhuis
bleek welhaast geen genoegzame ruim
te meer te bieden aan het met den dag
toenemende publiek. En zoo moest op
een afzonderlijke plaats een tent van
zeildoek worden opgetrokken - evenals
een circus-tent - waartegen de eigenlijke
toneelzaal met rechthoekigen grond
vorm, bestaande uit tijdelijke materia
len, werd aangebouwd. De tent werd
dan uitsluitend ingericht tot schouw
plaats voor het publiek.
Ook begreep Mahieu zeer goed dat nu
eenmaal de "Komedie Stamboel" zoo n
schitterend onthaal vond bij het volk, hij
zich met zijn onderneming niet alleen
tot Soerabaia moest bepalen, maar ook
tot plaatsen buiten die stad.
Dies deed hij met zijn troep een tournee
over Java. Hij bezocht toen eerst de
voornaamste kustplaatsen als Sema-
rang, Cheribon, Batavia en trok toen het
binnenland in van het Westen naar het
Oosten, alwaar hij voorstellingen gaf te
Buitenzorg, Soekaboemi, Bandoeng,
Djokja, Solo enz. Overal - en in het
bijzonder te Batavia - had hij het meeste
succes.
De recette's waren buiten verwachting.
Waar de voorstellingen in den regel om
9 uur des avonds aanvingen, zoo kon
men door opkomst van het buitenge
woon talrijke publiek om 8 uur te voren
geen behoorlijke zitplaats meer be
machtigen, zoodat een gedeelte der toe
schouwers zich tevreden moest stellen
met staanplaatsen. Dikwijls gebeurde
het zelfs, dat de "galerij" bestaande uit
schragen en planken voor de mindere
rangen door overmatige belasting door
brak en in elkaar zakte. De tent was
geregeld eiken avond tot berstens toe
met toeschouwers gevuld.
De "KOMEDIE STAMBOEL" werd meer
en meer populair. Het spel zelf oefende
zoo'n onweerstaanbare aanvechting uit
op sommige jonge mannen en vrouwen,
dat zij alles in den steek lieten om zich
bij den troep van Mahieu aan te sluiten.
Hierdoor werd het gezelschap grooter
en had de ondernemer gaandweg over
nieuwe en betere krachten te beschikken.
Met de grootste voldoening kwam
Mahieu te Soerabaia terug. De enorme
recette's die de onderneming opbracht,
maakten het hem mogelijk, zelf een
kapitaal te vormen, teneinde zich onaf
hankelijk te stellen van den bovenver
melden Chineeschen kapitalist Jap
Goan Thay. Eenmaal te Soerabaia terug
gekomen, stortte hij de geleende som
aan genoemden Chinees terug, ver
deelde met dezen samen de winsten en
trad toen zelf met eigen middelen als
impressario op.
Ten tweede male deed hij een rondreis
over Java, ging later zelfs naar de buiten
bezittingen en had steeds het meeste
succes met zijne onderneming.
De "STAMBOEL" werd toen zóó popu
lair en vond zoo'n bijval in de Indische
maatschappij, dat zij tot heden ten dage
nog altijd behoort tot één der vele
openbare vermakelijkheden, die zeker
wel de meeste attractie uitoefent op
het kijklustig publiek.
Vele jaren had Mahieu met zijne ge
trouwen zich aan dit toneelspel gewijd,
waarvan hij de stichter en grondlegger
was. In 1906 moede zijnde van het
gestadig rondtrekkend leven, ging hij
zich vestigen op het kleine en rustige
binnenplaatsje Boemiajoe in Tegal, al
waar hij aldus na een veelbewogen
leven, kort daarop stierf.
Dit is in korte trekken de geschiedenis
der oprichting van de "KOMEDIE
STAMBOEL", de Oost-Indische opera,
waaraan de naam van "Mahieu" onaf
scheidelijk verbonden zal blijven.
1Bij het lied van Saidjah over de badjing
(Max. Hav.).
2) In de oudheid "Byzantium" geheeten.
In vroegere tijdperken spraken de
Oostersche volken (ook in hunne
geschriften) meer van "Roem".
(wordt vervolgd)
(Uit: "Komedie Stamboel of De Oost-
Indische Opera" door A. Th. Manu-
sama. Uitg. N.V. Electrische Drukkerij
"Favoriet", Weltevreden, 1 922. (IWI
782/2375).
door VINCENT MAHIEU
Drie nog niet eerder gepubliceerde verhalen uit nagelaten werk van de
in 1974 overleden auteur. In alle verhalen speelt een regenbui een be
langrijke rol in de gebeurtenissen rond de hoofdpersoon.
Met een inleiding van Rob Nieuwenhuys.
Prijs f 18,90, porto f 2,50
BOEKHANDEL MOESSON - Prins Mauritslaan 48A - DEN HAAG
31-daagse verzorgde reis JAVA ©n BALI GARANTIEFONDS
v.af 3.800,- reisgelden
3* Laan van Meerdervoort 291 DEN HAAG
Tel. 070 - 361 50 78
Rokin 52 - AMSTERDAM - Tel. 020 - 24 25 38
id<
Het adres is Prins Mauritslaan 36,
2582 LS Den Haag en de ope
ningstijden zijn maandag t/m
donderdag van 09.30-14.00 u.
Bovendien elke eerste zaterdag
van de maand van 10.00-12.00 u.
