JAPANS PORSELEIN
(Vervolg: "In memoriam")
een jaar na haar aankomst in Europa, in
een aanval van vertwijfeling niet meer in
Indië te zijn. Een van haar dochters,
Annie, nam het werk van haar overleden
vader over, kwam in de oorlog in een
kamp terecht en moest Indië in 1 950
verlaten omdat de nieuwe republiek
geen buitenlandse christenen als zen
deling wilde toelaten. Zij keerde vaak
terug als "toerist" om haar oude ge
meente op te zoeken. Zij stierf ook in
Europa, geheel uitgeput en wanhopig.
De Dillers en Schroeders hadden geen
Indisch bloed in hun aderen, zij zijn
alleen maar in Indië geboren, hebben
daar de vruchtbaarste tijd van hun leven
doorgebracht en zijn daardoor ook
"Indisch" geworden. En allen, Indië,
Indonesia, India, hebben hen de deur
uitgejaagd. Zij waren immers "bloed
zuigers" die de mensen daar hebben
geknecht onder het christendom.
Maar ik dwaal af. Toch hoor ik mijn vader
altijd nog zeggen: De waarheid, beste
jongen, is alleen voor hen, die de macht
in handen houden en dezen hebben ook
altijd het recht aan hun zijde. Die anderen,
welke ook aan de macht willen komen,
hebben onrecht, zijn onwaardig enz.
totdat het wiel der geschiedenis ze naar
boven brengt en dan worden de toen
malige machtigen met alle fouten be
laden. Zo dus. En zo draait het wiel
verder.
Het samenleven van mijn ouders was
buitengewoon gelukkig. Als Njonja
besar was moeder op alle ondernemin
gen het middelpunt. Zij wist alles van
allen en zweeg. Mensen uit verre desa's
kwamen en vertelden haar hun onge
lukken en ziekten. Ik herinner mij nog
wel dat op Boewaran 2 keer per maand
gedurende een paar uur 's morgens.
vreemde mensen bij de achtergalerij
hurkten, ieder op zijn beurt, moeder
sprak niet veel, zij luisterde maar en
ging door met haar naaiwerk. Ik mocht
er dikwijls bij zitten met de belofte niets
te zeggen, geen spier te verrekken en
de hurkende mensen naar hun adat te
begroeten.
Vader kwam meestal om één uur dood
moe van de onderneming terug, zat
zwijgend op de zijgalerij en dronk zijn 3
glazen ajer-djeroek. Hij verdween daarop
in de mandi-kamer en verscheen met
een stralend witte toetoep aan de mid
dagtafel. Na een uur geslapen te heb
ben, werd hij door Dull met de Ford V8
(de Fiat-touring, een heel grote wagen,
was alleen voor de ondernemerstouren
bestemd) naar kantoor gereden. Ik
volgde hem dan een beetje later. Een
heel avontuur. Ik liep zorgeloos op de
weg die langs een desa voerde en daar
wilde ik natuurlijk alles zien en weten.
En eten! Wat onze kokki niet toebe
reidde, vond ik hier: gebraden witte
mieren en larons, een stinkende vis met
boemboe (zo lekker) en andere vreemde
dingen. Mijn ouders wisten van mijn
escapades maar hebben nooit iets ge
zegd, dus mocht ik.
Moeder speelde mooi piano, vader zong.
Hij had een geweldige stem. En toen
gebeurde het. Vader, die op panter- en
bantengjacht ging, die in de eerste
wereldoorlog dapper gevochten had, in
pakkisten met tralies de gevaarlijkste
slangen had (een cobra was er ook bij)
werd zwak wanneer hij een kodok
bangok (de grootste, dikste pad op Java)
zag. Op een avond zat zo n binatang op
de piano, vader zong, moeder speelde,
ik luisterde. En opeens ging vader heel
langzaam op de grond zitten, wit als
sneeuw. Geen geluid kwam uitzijn keel,
hij keek maar naar de kodok. Moeder
Te koop gevraagd:
liefst met V.O.C. monogram erop.
P. Leimena
Michelangelostraat 107-11
1077 CA Amsterdam
tel. 020 - 79 08 80.
moest het dier met een wandelstok uit
de deur schuiven (zij heeft nooit een
levens wezen kunnen doden) en van
toen af aan zong vader niet meer. En
moeder hield later ook op met spelen en
dit was door mij veroorzaakt. Toen vader
nog zong, was hun mooiste vertoning
het lied van de drie grenadiers die in
Rusland gevangen waren, het beroemde
gedicht van Heinrich Heine, muziek van
Schubert. Moeder trachtte het altijd te
spelen om vader weer tot zingen te
bewegen, maar wanneer zij met het 5e
vers begon, huilde ik zo vol medelijden
en brulde dat ik deze grenadier, die zijn
vrouw en kinderen liet sterven, wilde
doodslaan en ik bracht moeder ertoe,
geen piano meer in haar leven aan te
raken.
En weet je nogen weet je nog
En weer kijk ik uit het raam van ons
eeuwen-oud kasteel, het is koud, het
regent en door de kale winterbomen zie
je maar een grijze hemel.
H.H.R. ONTRUP
(Vervolg: "Planten in de Tropen")
behandeld met boven vuur verflenste
sirihbladeren die met klapperolie wor
den bestreken. Het blad wordt daarna
gekneusd, opgerold tussen de vingers
en vervolgens op de wonden gelegd.
Voor het schoonmaken van wonden
wordt een aftreksel van sirihblad ge
maakt met tawas (aluin). Door het
koken is het middel gedesinfecteerd.
Javaanse vrouwen die bij een bevalling
ingescheurd zijn maken een hechtpleis
ter van sirihsteeltjes, kahputih en kapas
(watten).
Bij heesheid of hardnekkige hoest kan
een sirihstroopje uitkomst bieden. Men
neme een half pond sirihbladeren die
met één liter water een half uur wordt
gekookt. Dit mengsel moet door een
doekje gezeefd worden. Hierna komt er
een half pond kandij suiker bij. Dit
mengsel wordt tot een stroperig geheel
ingekookt. Dit warme drankje in een
fles doen en meteen afsluiten. Dit drank
je is tamelijk scherp en niet door iedereen
te verdragen.
In botanische tropenserres, bijv. in de
Bush van Arnhem's dierentuin is de
sirihplant te zien.
Bij Xotus kan men van het voorjaar
jonge sirihplanten kopen. Vanaf eind
maart zijn ze weer geopend. XOTUS
staat in Leidschendam.
Koperen sirihstel.
In de bloemenwinkels zijn enkele peper
soorten te koop, zoals de piper nigrum
en de piper ornatium. Beiden kunnen
makkelijk gestekt worden. Bloemen
komen er bijna niet aan. De piper
nigrum houdt van half schaduw of
schaduw. De temperatuur mag niet
onder de 12 graden C. komen, echter
niet te warm. Potgrond moet vochtig
zijn maar niet te nat. De bladeren sproei
en is heel goed en in de zomermaanden
iedere week 'n beetje mest geven.
De piper ornatium heeft meer warmte
nodig en 'n vochtige atmosfeer. De
potgrond mag droog aanvoelen, dan
pas gieten. Ze moet in het volle licht
staan maar wel tegen felle zon bescher
men.
Het zijn beiden klimplanten die bij ons
in de huiskamer als hangplant kunnen
dienen. Het blad van piper nigrum is
donkergroen en blad van piper ornatium
is groen met rose en witte vlekken.
NETTY SELDER
15
