op de huishouding betrekking hebben -
te behartigen, door op de bijeenkomsten
iets van elkaar te leren of iemand uit te
nodigen, die, al of niet tegen betaling,
haar kennis aan de leden van de vereni
ging wilde overdragen.
Deze fase van de vrouwenbeweging
kunnen we vergelijken met de tijd van
Madame de Maintenon. Ook toen gold
het immers als een ideaal, dat de vrou
wen goed konden koken en bedreven
waren in vrouwelijke handwerken. Meer
dan dit werd niet verlangd, omdat men
steeds voor ogen had, dat de vrouw
moest trouwen.
Maar, zoals de tijd van Madame de
Maintenon het veld moest ruimen voor
nieuwe ideeën, zo drong langzamerhand
ook bij de inheemse vrouwen het besef
door, dat er een hoger ideaal bestaat,
dan het behartigen van persoonlijke
belangen alleen.
Toen werd het nastreven van dit hoger
ideaal nog gekoppeld aan het behartigen
van persoonlijke belangen. Zo ontston
den de verenigingen met een spaar- en
begrafenisfonds.
Doch langzamerhand drong het idee
door, dat het heerlijk is om voor
anderen te werken, waarbij het per
soonlijke belang wordt uitgeschakeld,
althans geen direkt voordeel heeft.
Dit was het begin van maatschappelijk
werk in de inheemse vrouwenbeweging.
Thans tellen we verschillende vrouwen
verenigingen, die aan maatschappelijk
werk doen.
Die verenigingen kunnen we in twee
groepen verdelen, nl.:
1die op neutrale grondslag berusten
2. die, welke staan op nationale basis
Tot de eerste groep behoren die vereni
gingen, welke voor haar maatschappelijk
werk financiële steun ontvangen, zowel
van de overheid, als van personen,
ongeacht hun geloof of nationaliteit.
Tot de tweede groep behoren die ver
enigingen, die het zelf-help-beginsel
huldigen, die liever geen maatschapelijk
werk entameren, als ze dit niet kunnen
doen met eigen krachten.
Laten we thans overgaan tot het be
spreken van verschillende vrouwen
verenigingen, die aan maatschappelijk
werk doen.
POETRI BOEDI SEDJATI
(De Vrouw van het Ware Streven.)
Te Soerabaja zetelt het hoofdbestuur
van de vereniging "Poetri Boedi Sedjati",
die, geholpen door een mannenvereni-
ging, heel veel gedaan heeft voor het
algemeen belang. Ze heeft daar bijvoor
beeld een vrouwentehuis opgericht,
waarin men verwaarloosde vrouwen en
meisjes opneemt en haar onderricht
geeft in naaien, koken, weven, etc. Die
vrouwen kunnen dan, als ze uit dat huis
ontslagen worden, kokki, djait of iets
anders worden, waardoor ze eerlijk hun
bordje rijst kunnen verdienen.
De vereniging heeft ook scholen opge
richt, onder andere een Fröbelschool,
waar meisjes met einddiploma van de
Fröbelkweekschool onderwijs geven.
Deze daad van de vereniging is dubbel
te appreciëren, omdat ze niet alleen de
kleuters aan onderwijs helpt, maar ook
de meisjes, die de Fröbelkweekschool
afgelopen hebben en die anders hun
kennis niet in de praktijk zouden kunnen
brengen, aan werk helpen. In de laatste
tijd doet de vereniging ook aan moeder
zorg in de kampongs en ook aan het
bestrijden van het analfabetisme.
WANITO OETOMO
(De edele vrouw)
Te Jogjakarta is gevestigd het Hoofd
bestuur van de vereniging "Wanito Oe-
tomodie ook veel doet aan maat
schappelijk werk.
Gezamenlijk met andere verenigingen
heeft deze vereniging de handel in vrou
wen en meisjes bestreden. Dit werk is
niet licht te schatten, omdat men met
mensen van heel slecht allooi te doen
heeft.
Omdat er op plaatsen, waar deze vrou
wenvereniging werkt, ook behoefte
wordt gevoeld aan lezen en schrijven,
zo wordt er gewerkt aan het bestrijden
van het analfabetisme.
PASOENDAN ISTRI
(De vrouwen van de Pasoendan)
De "Pasoendan Istri", waarvan de leden
alleen Soendanese vrouwen kunnen
zijn, heeft in de laatste tijd heel veel van
zich doen horen. Deze vereniging is
eigenlijk een onderdeel van de mannen-
vereniging "Pasoendan". Zij heeft een
eigen hoofdbestuur, dat zijn zetel heeft
te Bandoeng.
In de laatste tijd is de "Pasoendan Istri"
flink opgeschoten met haar maatschap
pelijk werk.
Te Meester Cornelis is er een vrouwen
tehuis opgericht, te Petodjo (Batavia-
Centrum) een consultatie-bureau voor
zuigelingen.
KEMADJOEAN ISTRI
(De vooruitgang der vrouw)
De vereniging "Kemadjoean Istri", een
vrouwenvereniging, die haar zetel heeft
te Meester-Cornelis, aanvankelijk een
soort dameskransje, is nu uitgegroeid
tot een vereniging, die veel van zich
heeft doen horen door haar sociaal
werk.
Deze vereniging was de eerste, die aan
zuigelingenzorg deed. Getroffen door
het hoge sterfte-cijfer van zuigelingen
in de kampongs van de leeftijd beneden
een jaar, werd begonnen met het op
richten van twee consultatie-bureau's
in kampongs, die het dichtst bevolkt
zijn.
Geholpen door doktoren van de C.B.Z.
en studenten is de "Kemadjoean Istri"
tot nu toe gelukkig nog in staat haar
consutatie-bureau's in stand te houden.
Behalve door de vereniging zijn deze
consultatie-bureau's bekostigd met
subsidie van de gemeente.
Aan armenzorg heeft de "Kemadjoean
Istri' nog niet gedaan behalve dan als
contribuerend lid van de Vereniging
Armenzorg te Batavia.
De zuigelingenzorg van de "Kemadjoean
Istri" vindt nu navolging in andere
regentschappen. De D.V.G. werkt mee
aan het opwekken van de dames, vooral
uit de B.B.-wereld, tot het oprichten van
consultatie-bureau's voor zuigelingen
uit de kampongs.
ROEKOEN ISTRI
(De eendracht der vrouwen)
De vrouwenvereniging "Roekoen Istri"
te Batavia heeft een weeshuis. De wezen
uit de kampongs worden, voor zover de
familieleden daartegen geen bezwaar
maken, opgenomen in het weeshuis,
waar ze een betere verzorging hebben
dan in de kampongs.
Het weeshuis is thans een stichting
geworden.
De kinderen krijgen in het weeshuis
onderricht in lezen en schrijven.
De vereniging "Roekoen Istri" doet ook
aan het bestrijden van het analfabetisme.
SAREKAT ISTRI JACATRA
(Verbond van Jakatrasche vrouwen)
Naast de vereniging "Roekoen Istri"
heeft de vrouwenvereniging "Sarekat
Istri Jacatra" een weeshuis opgericht,
maar uitsluitend voor Moslimse kinde
ren.
Deze twee weeshuizen zijn van vrou
wenverenigingen. Er zijn te Batavia nog
andere weeshuizen voor inheemse kin
deren, maar niet van vrouwenvereni
gingen.
ISTRI SEDAR
(De bewuste vrouw)
De vrouwenvereniging "Istri Sedar" is
een vereniging, welke streeft naar het
verkrijgen van gelijke rechten van man
nen en vrouwen.
Ze maakt voor haar ideeën propaganda
op een wijze, waaruit de zelfbewustheid
der vrouw spreekt.
De vereniging hekelt, zowel in woord
als in geschrift, de slechte positie, welke
de inheemse vrouw in het sociale leven
inneemt.
Ze heeft scholen opgericht voor meisjes
en doet mee aan het bestrijden van het
analfabetisme.
Foto links: Het Indonesische Vrouwencongres in 1964. (lees veder pagina 17)
15
