Acht jaar Dominee Visser
op Sulawesi
door TOM VAN DEN BERGE WILLIAM SEGERS
Dominee Visser werd in 1 970voorzendingswerkdoorde Nederlands Hervormde
Kerk naar Sulawesi (Celebes), in Indonesië gezonden. Nadat hij in 1 978 door de
Indonesische militaire machthebbers gedwongen werd het land te verlaten,
keerde hij terug naar Nederland. Al vrij snel ging hij zich inzetten voor de opvang
van drugsverslaafden, daklozen en vluchtelingen in de Pauluskerk in Rotterdam.
Hij doet dit werk niet in alle stilte. Vlak voor Kerstmis vorig jaar bracht hij nog met
een dertigtal daklozen de nacht door op het bordes van het stadhuis. Visser wilde
met zijn aktie bereiken dat de gemeente Rotterdam meer geld beschikbaar zou
stellen voor de opvang van daklozen.
Dominee Visser
Wat voor toestand trof u aan toen u in
1970 aankwam op Sulawesi?
Sulawesi Tengah (Midden-Celebes),
waar ik mijn werkterrein zou krijgen,
was in die tijd volledig onbereikbaar.
Alle wegen en alle bruggen waren ver
woest en alles moest gelopen worden.
In dat gebied had nog maar kort daar
voor een burgeroorlog gewoed. Kahar
Muzakar, de opstandelingenleider van
de Darul Islam (een beweging die naar
de vestiging van een islamitische staat
streefde) op Celebes, was toen maar
pas (in 1965 - T. v.d. B W.S.) ver
slagen. Alle onder de noodtoestand
afgekondigde bepalingen golden in die
tijd nog. Maar ik had wel alle vrijheid, ik
kon overal heen. In Jakarta had ik ook
geen problemen.
Wat kreeg u als opdracht mee? Moest
u het geloof gaan verbreiden?
Nee, dat was al voorbij. Het was eigenlijk
een soort assistentie die je verleende
aan de lokale kerk.
Het gesprek wordt nu onderbroken door
een medewerker van het opvangcentrum
voor drugsverslaafden en daklozen in
de Pauluskerk. Deze komt melden dat er
beneden recherche voor de deur staat
die een van de aanwezigen in het
opvangcentrum wil arresteren wegens
een inbraak. Dominee Visser ging even
naar beneden, maar vertelde na terug
komst dat hij aan dit soort gevallen
weinig kon doen. Er bestond tussen
hem en de politie alleen de afspraak dat
deze eerst aan hem zouden laten weten
als een bezoeker van het centrum ge
arresteerd zou worden. Hij benadrukte
wel dat dit soort arrestaties weinig voor
komt, "anders kunnen ze de helft wel
aanhouden, want het zijn (bijna) alle
rnaar drugsgebruikers".
Na deze onderbreking legt dominee
Visser uit dat hij aanvankelijk vooral
vormingswerk voor het lokale kader van
de kerk op Midden-Sulawesi verzorgde.
Dit werd in de loop van de jaren steeds
meer toegspitst op de eigen situatie.
"We hebben niks aan godsdienst als de
mensen ongezond zijn en we hebben
niks aan gezonde mensen als ze niet
weten hoe ze aan geld moeten komen;
en je hebt niks aan mensen die alleen
maar weten geld te verdienen, maar een
rotte mentaliteit hebben". "Ik deed zelf
veel aan gezondheidszorg, daar wist ik
ook wel wat van. Later namen we ook
dukuns (inheemse dokters) mee en
verloskundigen en verpleegkundigen.
Ik heb zelfs nog verhalen over varkens
gehouden, maar toen dacht ik jongen
nou kom ik toch wel aardig(gelach)
aan het eind van mijn kennis. Later nam
echter ook een Javaanse landbouwdes
kundige deel aan dat soort cursussen.
Bedacht u zelf al die plannen of haak
te u ook in op initiatieven die vanuit
de bevolking genomen werden?
Het gebied heeft vanwege de burger-
8
