Planten uit de Tropen
KNOFLOOK
Bawang poetih - Allium sativum
Familie: lelieachtigen Liliaceae
Knoflook wordt ook onderverdeeld bij
de familie van de Alliaceae uiachtigen.
Er zijn 425 soorten Allium waarvan
de knoflook (Allium sativum zij die
gezaaid wordt) de meest doordringende
geur heeft. De geur zit in de hele plant
maar vooral in de bol.
Het is een algemeen bekende plant die
in alle delen van de wereld verbouwd
wordt.
Oorspronkelijk komt knoflook uit het
steppegebied van Centraal Azië. Eeuwen
geleden werd de plant door kruisvaar
ders naar Europa gebracht. Deze vaste -
of tweejarige - plant wordt heel veel
verbouwd in landen rond de Middel
landse Zee. In Indonesië staat ze bekend
als Bawang putih witte ui. Toch heeft
ze ook streeknamen. Op Bali bijv. wordt
ze kasuna genoemd, op Sunda Bawang
bodas en op Timor Kalfeo foleur.
De smaak van knoflook is afhankelijk
van het land van herkomst en van de
soort. De lekkerste knoflook komt uit
warme streken. Wordt knoflook te koud
gekweekt dan heeft ze een ranzige
smaak.
De grootte van de teentjes en de kleur
van het papierachtig vliesje (rose, wit of
lila) is ook afhankelijk van de soort.
Rauwe knoflook ruikt héél sterk. Door
het koken of bakken wordt de smaak
milder en de doordringende geur min
der. Het wordt in allerlei gerechten
gebruikt en is een probaat middel tegen
allerlei kwalen. Vaak knoflook eten is
goed, maar wel matig; het is geen
groente maar een kruid. Goede knof-
lookteentjes zijn hard en hebben geen
verkleuringen. In landen waar typhus
en cholera heersen worden kleine hoe
veelheden knoflook door het voedsel
gedaan om besmetting van deze ziekten
tegen te gaan.
Bij het ontginnen van bossen in moe
rassige gebieden waar veel slechte
dampen uit de grond een schadelijke
invloed op de mensen hebben moet
men veel gezouten knoflook eten. Bij
een lange vermoeiende tocht moeten
bergbeklimmers vooraf knoflook eten.
In sommige streken worden voetzolen,
borst en oksels met knoflooksap inge
wreven om de uitgetranspireerde ver
moeidheidsvergiften te neutraliseren.
Tijdens de bouw van de Egyptische
pyramiden kregen de slaven veel knof
look te eten. In oude Egyptische graven
op muurschilderingen komt knoflok als
dodenoffer voor in de handen van een
priester.
Om demonen (bovennatuurlijke wezens)
af te weren gaf men de doden een
knoflookbol mee.
In het Romeinse keizerrijk, waar men in
hoge kringen niets van knoflook moest
hebben - vanwege de overheersende
lucht - kregen soldaten en arbeiders
tegen hun vermoeidheid knoflook te
eten.
Wilde men de tempel van de Godin
Kijbele binnentreden, dan was men ver
plicht eerst knoflook te eten.
De Griekse wijsgeer Pythagoras noemde
knoflook de Koning der kruiden.
In Indonesië krijgen de hanen voor het
hanengevecht knoflook en sambal te
eten (sambal is spaanse peper). Dit
om hen feller en onvermoeibaar te
maken.
Bij het bereiden van tegengif wordt bij
magische doeleinden knoflook toege
past.
Knoflook is rijk aan etherische oliën
(zwavelhoudende vluchtige olie) die
voornamelijk in de bol zitten. Het werk
zame deel Allicine heeft een sterk
bacterie dodende werking.
Honderd gram knoflook bevat 95 calo-
riën, 4,5 gram proteïne (eiwit), 0,2
gram vet, vitamine A - B - en C, fosfor,
kalcium en water.
Knoflook is een uitgesproken desinfec-
tiemiddel; het maakt veel bacteriën
onschadelijk. Het is eetlustopwekkend,
krampstillend, reinigt de aderen en ver
jaagt ziektekiemen. Het voorkomt en
bestrijdt infecties, is bloeddrukverla-
gend, bestrijdt darmparasieten, diarrhee,
dysenterie en winderigheid. Het werkt
remmend op de groei van schimmels,
is gal afdrijvend en koortsverlagend.
Knoflook is goed tegen reumatiek en
aderverkalking, het vitaliseert het lichaam
en het hart. Het reinigt de ingewanden
en werkt heilzaam bij ontstekingen van
de spijsverteringskanalen. De genees
kracht zit in de vluchtige olie die zwavel,
sporen van jodium en druivesuiker
bevat.
Omdat knoflook zeer sterk is moet men
kleine hoeveelheden gebruiken. Tegen
de onaangename adem kan men warme
melk drinken. Kauwen op een mengsel
van selderij en peterseliebladeren en
stengels helpt eveneens.
Knoflook.
Van boven naar beneden:
Steel met bloeiwijze (duidelijk is
boven de bolvormige bloem de
lange snavel te zien); knoflook-
streng; teentje knoflook.
14
