GELEZEN.
Individueel reizen door
Indonesië?
DINIHARI TRAVEL
Voor inlichtingen:
tel. 02526 - 7 21 46
Van Rudelsheimstichting
tot Van Helsdingenkazerne
Boekbinderij W. PONSEN
(vervolg: "Uit oude boeken")
Stien staat over de reeling te huilen.
Emmy knikt haar vader nu en dan
bemoedigend toe.
Boe oe oett! Tergend langzaam maakt
het schip zich los van de kade.
'Henk! Henk! Denk je om de begonia?"
'Jaa."
'En Charls en van Es en het lijstje?"
'Jaa."
'Laat de baboe eiken Zaterdag
'Ik weet het, ik weet het. Groet de oude
ui van me."
Stien wil nog wat roepen, maar haar
stem smoort in tranen en snikken.
Emmy kijkt onophoudelijk naar haar
vader, wuift eens met haar zakdoekje.
Dolman ziet haar wezenloos na
"Lang zal hij leven, lang zal hij leven
brullen jongens en meisjes op de kade.
Als de Bries thuiskomt, is de etenstafel
reeds gedekt. Hij neemt daaraan plaats
en kijkt naar de leege stoel tegenover
hem. Wat voelt hij zich plotseling een
zaam. Stiens's kijvende stem, het is
alsof hij die nu mist. Henk heeft plotse
ling geen lust in eten; hij zal maar naar
bed gaan.
"Baboe, angkat makanan!"
Als Dolman thuiskomt, staat ook bij
hem de etenstafel reeds gedekt. Op
andere dagen was hij dan doorgeloopen
naar de achtergalerij en had den huis
jongen bevolen zijn schoenen uit te
trekken. Hierna had hij zijn familie aan
de lunch gecommandeerd. Nu loopt hij
ook door naar de achtergalerij, lang
zaam. Voorbij Emmy's kamer komen
de, kijkt hij naar binnen, in de hoop, nog
iets te zien, dat Emmy achterliet. Iets
dat hem aan haar kan herinneren, een
schoeneen slof. De kamer is leeg.
Dolman loopt teleurgesteld door en
doet iets, dat hij anders nooit deedhij
kust zijn vrouw. Zij kijken elkaar dan
een tijdlang zwijgend aan.
"Vrouwtje, als je honger hebt, ga dan
aan tafel; ik zal niet eten, heb sinds
gisteren erge maagpijn."
Hij keert zich om, gaat naar het kantoor
tje. "Djongos! Bawa pait."
(Uit: 'Bataviaasche Portretten" door
Cornelius Deudocus. Uitg. N.V. Gebr.
Graauw's Uitgevers Mij., Soerabaia, ca.
1932).
- met eigen vervoer en chauffeur
- verzorging en akkomodatie
In de serie "Brochures van de Sectie
Luchtmachthistorie van de Luchtmacht
staf" verscheen onlangs het zeventig
pagina's tellend en rijk geïllustreerd
boekje "Van Rudelsheimstiching tot Van
Helsdingenkazerne Deze publicatie
handelt over de Van Helsdingenka
zerne te Hilversum en uiteraard ook
over de man, naar wie dit gebouwen
complex is vernoemd, de kapitein vlie
ger-waarnemer van de Militaire Lucht
vaart, Jacob Pieter van Helsdingen, rid
derderde klas der Militaire Willemsorde.
Het boek begint met een boeiend over
zicht van de totstandkoming en de his
torie van deze gebouwen, die voor de
oorlog de Van Rudelsheimstichting her
bergden, een centrum voor de opvang
van geestelijk gehandicapte Joodse
kinderen.
Na de oorlog verwierf de Koninklijke
Luchtmacht de gebouwen en maakte
die geschikt om er de, thans geheten,
Luchtmacht Verbindings- en Meteoro
logische Groep in onder te brengen. Als
herinnering aan een van de meest be
kende Indische oorlogshelden, kreeg
dit complex de naam "Van Helsdin
genkazerne".
In het tweede hoofdstuk wordt op leven
dige wijze ingegaan op de jeugd en
opleiding van Jaap van Helsdingen en
op zijn studie aan de K.M.A. te Breda.
Hij werd op 2 augustus 1931 te Nij
megen beëdigd als tweede Luitenant
der Infanterie en keerde met de Marnix
van Sint Aldegonde op 4 oktober 1931
naar zijn geboorteland terug. Na een
jaar ging hij over naar de Militaire Lucht
vaart om te worden opgeleid tot vlieger,
welke opleiding hij in 1934 bekroond
zag met hetG.M.B. (Groot Militair Bre
vet). Van Helsdingen was intussen ge
trouwd met Pauline Alida Clignett.
Met enkele foto's en een aantal bijzon
derheden uit zijn leven en carrière, ko
men we aan de oorlog met Japan,
waarin we Van Helsdingen zien als
commandant van een afdeling jacht
vliegtuigen.
Hij wordt naar Malakka gedirigeerd om
de Britten te helpen bij de luchtbe
scherming van Singapore. Na span
nende luchtacties keerden de overge
bleven jagers terug naar Java, waarna
een korte periode volgde op het geheime
vliegveld Samarinda 2 (in Oost-Borneo)
en later weer op de basis Semplak, bij
Buitenzorg. De strijd in de lucht tegen
de Japanse overmacht eindigt met de
landingen van de vijand op Java. Wan
neer de Japanners verder oprukken
wordt teruggetrokken op het vliegveld
Andir bij Bandoeng, vanwaaruit de slot
fase volgt: Luchtsteun aan de KNIL-
troepen die het moeilijk hebben in de
Tjiater stelling en later in de buurt van
Lembang.
Het relaas is als een film en laat de lezer
niet los. De vijandelijke overmacht in de
lucht, het verlies aan piloten en toe
stellen maar ook de inspiratie van een
bekwaam afdelingscommandant wor
den ons op een boeiende wijze over
gebracht.
De strijd tegen grote aantallen en ster
kere vijandelijke vliegtuigen is niet een
stukje branie maar berust op inzicht en
kunde, met daarnaast wel de onmisbare
moed. Het verslag eindigt op de laatste
dag van de strijd, precies op zijn ver
jaardag en helaas met het verlies van
deze afdelingscommandant. Posthuum
werd kapitein Van Helsdingen onder
scheiden met de M.W.O. derde klas,
een onderscheiding die hij alleen deelt
met Schout-bij-Nacht Karei Doorman.
D.A.V.
Het boekje kan schriftelijk worden be
steld bij de Sectie Luchtmachthistorie
van de Luchtmachtstaf, Postbus 20703,
2500 ES Den Haag, en is ook verkrijg
baar bij boekhandel/toko Moesson.
Prijs f 15,—, porto f 3,-.
J. van Gojenstraat 291
2526 RK Den Haag
tel. 070 - 380 20 95
Inbinden van boeken, tijdschriften,
en documenten. Ook restauraties.
Warm aanbevolen door
Moesson en I.W.I.
Jaap van Helsdingen
20
