En de Brantas Stroomt
LOUISE ADRIENNE BEIJERINCK
VICTORINE VAN AHEE-NAUMAN
NIMEF, de geschiedenis van een bloeiend familiebedrijf.
Na de MULO nog een jaar rondge-
hannesd te hebben met boekhoud
en handelscorrespondentielessen (waar
ik niets, maar mijn leraren wel hoofdpijn
aan hebben overgehouden), vonden
mijn ouders me oud genoeg om me
serieus in het arbeidsproces te storten.
Als werkloze tiener stapte ik het kantoor
van de Nederlands Indische Metaal
waren en Emballage Fabrieken op Ka-
joetangan (Malang) binnen om er als
a.s. correctrice van het plaatselijk dag
blad "De Oosthoekbode" uit te komen.
De chef mijnheer Liem, die me had
aangenomen zal ik eeuwig dankbaar
blijven: per slot van rekening is hij het
geweest die me met drukinkt, druk
proeven, zwarte vingers en uiteindelijk
toch de journalistiek liet kennismaken.
Dat was begin 1 937.
Waar N.I.M.E.F. voor stond wist ik niet
goed, wel dat het een bedrijf was dat
over drukkerijen beschikte en er een
fabriek was waar kantoorbehoeften,
verpakkingsmateriaal en nog "andere
zaken" werden gemaakt.
Of ik ook in de vakantie wilde werken,
had de heer Liem gevraagd. Gréag, wat
doen, mijnheer Liem? "Oponze drukke
rij in Kendalpajak helpen de Gemeente
begroting te corrigeren". Twee onver
getelijke weken volgden. Elke ochtend
om 7 uur nam ik de bus op Pasar
Petjinaan, richting Dampit. 8 Kilometer
rijden (met veel stoppen) langs de
sawahs en suikerrietvelden, de brug
van een bruisende Brantas over, uit
stappen halte Kendalpajak. Een nieuw
spierwit kantoor met duidelijk NIMEF
op de voorgevel, daar moest ik zijn.
In de tijd dat ik daar werkte (saai werk
overigens, cijfertjes en lijnen op lange
witte vellen, "Goed corrigeren hoor,
Malangs wel en wee hangt van u af zei
de chef), maakte ik kennis met het
bedrijf. Blikdruk, zincografie, lithografie,
plakken, snijden, binden. Nu wist ik
waarde blauwe E.N.I.K. blikken werden
gemaakt, waar het bekendste koffiemerk
van Java werd verpakt en hóé die ver
pakking gemaakt werd. Op alle afdelin
gen heerste een sfeer van rustige ijver
en tevredenheid, die ik nooit vergeten
zal.
Wonderbaarlijke toevallen hebben nog
steeds plaats in onze levens. Meer dan
een halve eeuw later belt een dame.
mevrouw Schreuel me op. Ze is bezig
aan een boek over het familiebedrijf dat
haar grootvader Ludwig Schol opricht
te. Of ik, als het boekje klaar was,
genegen zou zijn het in de boekhandel
te verkopen. Schreuel, Schol, dat waren
toch namen die ik van Kendalpajak
kende?
Tot zover mijn verhaal. Waar het nu
verder om gaat is wat de schrijfster van
"En de Brantas stroomt" W. M. (Greet)
Schreuel te vertellen heeft over het
ontstaan, de ontwikkeling van een van
de bloeiendste particuliere bedrijven
die Indië gekend heeft.
Geen Indische roman, nu eens geen
oorlogsverhaal, maar een stukje Indische
geschiedenis, voor ieder die in Oost-
Java gewerkt en gewoond heeft, her
kenbaar.
Namen van plaatsen, ondernemingen,
mensen, de bladzijden staan er vol van
en telkens zeg je onder het lezen o ja,
die heb ik ook gekend, daar ben ik ook
eens geweest!" Maar wat je óók zegt:
"Dat heb ik nooit geweten! Daarvoor
schreef Greet Schreuel dit boekje, het
verhaal van een familiebedrijf, van een
periode (1 876-1 940) waarin door on
dernemingsgeest, werklust, gemeen
schapszinvoor blank èn bruin een zinvol
bestaan werd geschapen. Een bijdrage
werd geleverd aan de ontwikkeling en
verbetering van industrie en handel.
Kendalpajak groeide van een eenvou
dige desa uit tot een welvarende leef
gemeenschap met goed onderhouden
kampongs, poliklinieken. Gouverneurs-
Generaal brachten er een bezoek.
54 Jaar na mijn eerste baan bij de
NIMEF in Malang werd het boek over
dit bedrijf in boekhandel Moesson
gepresenteerd. Wonderlijk of niet?
Mocht ik toen mijnheer Liem dankbaar
zijn dat hij mij in dienst nam, nu ben ik
Greet Schreuel even dankbaar dat ze dit
boekje, waar ze jarenlang speurwerk en
naslag voor heeft gedaan, geschreven
heeft. Het is het meer dan waard.
LILIAN DUCELLE
"En de Brantas stroomt", door W. M
Schreuel. Beperkte oplaag. Verkrijg
baar bij Boekhandel Moesson, prijs
f 28,50, porto f 5,—
weduwe van G.
van Welsum
geboren 12-1 2-1 908
overleden 21 -4-1 991
te Moentilan
te Dieren
W.C. Beijerinck
F.A.M. Beijerinck-Keegel
M.F. Koefoed-Beijerinck
A.H. Bruinse-Beijerinck
Correspondentie-adres
Willem Barentszstraat 108, 3572 PR Utrecht
De crematieplechtigheid heeft
in familiekring plaatsgehad.
ik ben de opstanding en het leven; wie in Mij gelooft,
zat ieven, ook ai is hij gestorvenJOH. 11:25 en 26
In dit vaste geloof is - in onze vakantie woning in Italië - plotseling naar haar
Schepper en Verlosser wedergekeerd mijn innig geliefde echtgenote, onze
allerliefste en zeer zorgzame moeder en oma
Geboren 17 oktober 1916
Medan
Overleden 13 april 1991
Lingueglietta (Italië)
Wij hebben haar op 20 april 1991 te Zwolle ter ruste gelegd.
Pr. Margrietstraat 1
8019 ZD Zwolle
A. C. van Ahee
kinderen en kleinkinderen
Veilig in Jezusarmen
