DILARANG MINOEM ROKOK
zou kunnen komen door het vragen om
niet te roken of door het roken op be
paalde plaatsen te verbieden, telkens
weer om welke reden dan ook en op
vele onverwachte plaatsen. Ook de
steeds luider wordende waarschuwingen
van de kant van de medici dat roken niet
zo best is, zal mede hebben geholpen. Er
zijn nu minder rokers en het tabaksver
bruik per roker is gedaald, dit vermelden
althans de statistieken, maar we hebben
met mensen te maken. Niets is veran
derlijker dan de mens en de oude Dis
raeli wist reeds dat "there are lies, dam
ned lies, and statistics" (er zijn leugens,
vervloekte leugens en statistieken.
Medici hebben het euvel vaak niet exact
en duidelijk te zijn. Het blijft allemaal
vaag en wazig: "Het is slecht maar en
daarbij nog eens misschien"; "Het beter
niet te doen"; "mag wel, mag misschien
niet". Roewet!
Grote onzin! Het is altijd slecht. Het
mag dus niet en het kost het departe
ment van volksgezondheid kapitalen om
de brokken te herstellen van de hart- en
herseninfarcten, de verstopte bloedva
ten, de longoperaties en de beademings
apparaten die voor al die dingen nodig
zijn. Om niet te spreken van de follow-
up therapie zoals daar zijn de fysiothera
pie, de ergotherapie, de logopaedie, de
wijkverpleging en ik weet er nog een
paar meer.
Blijf met je handen af van de tabak.
Maar ik zal niemand de stuipen op het lijf
willen jagen met griezelverhalen en
daarom dus deze wei-gemeende en ik
hoop ook wijze raad; Relativeer en
amendeer zelf, maar heb in je hoofd al
tijd dat rode lampje branden dat elke si
gaar, sigaret of pijp er een te veel is.
"Mag niet roken, maar soedah laat maar,
de dokter weet het ook niet helemaal,
dus ik doe toch", is een uitvlucht, geen
standpunt.
Het gehakketak in het denken van de da
mes en heren medici, waarin alleen de
onduidelijkheid duidelijk is, kan nooit
een reden zijn om iets te doen of te la
ten wanneer het het wel en wee betreft
van je eigen lichaam. Daarom koos ik als
titel van dit opstel het als verzoek klin
kend verbod: Dilarang minoem rokok.
Een verzoek laat iemand, tot wie dit ver
zoek gericht is en onafhankelijk van de
inhoud ervan, in zijn eigenwaarde. Hij of
zij kan weigeren of op het verzoek in
gaan, maar er zal eerst nagedacht wor
den. Niet roken, nicht rauchen, don't
smoke, roept direkt de neiging op het
juist wel te doen.
Schrijven en vertellen over ons Indië en
mijn jeugdjaren daar, en zelfs het verha
len over de kamptijd, de bersiap-periode
en de militaire diensttijd erna, bezorgt
mij intens plezier en geeft mij grote sa-
door J.A. Stolk, huisarts
Wat ook de reden geweest mag zijn
voor het rookverbod, een brandgevaar
lijke situatie of de hinder, die niet-rokers
in een vertrek vol "paffende" medemen
sen, er van hebben, het roken verbieden
is altijd goed, want roken is akelig slecht
voor de gezondheid.
Verboden te roken, om welke reden dan
ook dat verbod gegeven is en denken
aan mijn laars met die handel, als het
niet mag doe ik het lekker toch, want
niets menselijks is mij vreemd, fout!
Fout!
Onthoud één ding goed: Roken is géén
oorzaak van allerlei heel nare ziekten en
kwalen. Het roken verhoogt het risico,
die nare dingen je op de hals te halen.
Laat ik het zo eenvoudig mogelijk zeg
gen: Niet roken is gezond, roken maakt
ongezond. Wat roken met je gezondheid
kan doen, zal ik proberen uit te leggen,
maar zo eenvoudig is dat niet. Ik denk
zelfs dat ik daar verhalen uit mijn jeugd
voor nodig heb en versjes, die ik op me
dische symposia schreef, om de tijd te
doden, omdat ik vaak die medische
geleerdheid niet volgen kon.
Zo simpel dus als "niet roken is
gezond" "en roken maakt onge
zond" is het niet. Althans, het is
geen waarheid, hooguit een stelling
die verdedigbaar is. Nog één ding
voordat ik verder van wal steek.
Wat het roken voor consequentie
heeft. Het tot in details uitweiden
daarover doe ik niet. Ik weet namelijk
zeker dat onder de lezers er zijn, er ve
len zijn, die verschrikkelijke dingen
hebben meegemaakt van een ziekte
bed en een sterfbed van een geliefde
of een familielid met een inoperabel
gezwel van de long of van> een
hart- en vaatkwaal waarvan
het roken wellicht mede de
oorzaak was.
De dag van heden heeft
wel veranderingen laten
zien in het rokersgedrag.
Men houdt zich beter aan
het gebod om niet te ro
ken en het tabaks
verbruik is gedaald. Dat
verbeterd rokersgedrag
Dilarang minoem rokok klinkt eerder als
een melodieus verzoek. Het klinkt niet
als een bevel zoals het ons 'verboden te
roken'.
Behalve de overeenkomst van het ver
bod, was er ook die van het duidelijk
waarneembare feit dat geen mens zich
er aan hield. Om maar eens wat te noe
men, het mocht niet in de Sriwedari in
Solo, noch mocht er gerookt worden in
de gangen en lokalen van het OLVG in
Amsterdam
Roken mocht en mag dus nog steeds
niet op twee geheel verschillende plaat
sen. Het mocht niet in een 24-uur draai
ende feesttent op een stuk grond van de
tuin van het paleis van de Soesoehoenan
en het mocht niet in een ziekenhuis, een
plaats van ziekte, pijn en verdriet. Het
mocht niet, maar
men deed het
toch.
