2bwuGM en o&wKvnien
De lof van de durian (Durio zibethinus) is al vaak bezongen, ook in
Moesson. Waarom toch weer een stukje eroverIn de eerste plaats zijn
rond de jaarwisseling durians weer volop te koop, maar in de tweede
plaats wil ik uw aandacht vragen voor enkele minder bekende verwan
ten van de koning van het tropische fruit. Uit deze inleiding begrijpt u
al dat ik hoor tot het gilde van de "duriofielen degenen die bij het ho
ren van het woord durian en zeker bij de geur ervan al beginnen te
"ngiler" Zei de beroemde natuuronderzoeker A.R. Wallace ruim een
eeuw geleden niet reeds:"it is worth a visit to the East if only to taste
this fruit"? Met de volgende omschrijving ben ik het volstrekt oneens:
it tastes like a mixture of sweet custard, turpentine and rotten
onions and smells like a sewer".
26
hij vanzelf afvalt, direct daarna begint de
vrucht aan de top in 5 delen open te
splijten. Het is dan een kleine kunst om
de vrucht verder geheel te "belah" en
dan!
De gewone durian is genoegzaam be
kend maar ook de volgende soorten
zijn het proberen meer dan waard.
D. oxleyanus (Kerantungan),
een tot veertig meter hoge boom,
vooral voorkomend op drassige plaatsen
in het regenbos van Sumatra, het Maleise
schiereiland (Malaya) en Borneo. De
vrucht is bijna rond, tot 20 cm. door
snede en voorzien van vier centimeter
lange groene stekels, de arillus is wit tot
geel, erg zoet en vrijwel geurloos; een
uitkomst voor degenen die de lucht van
durian niet kunnen verdragen.
D. kutejensis (Lai)
is een veel kleinere, tot twintig meter
hoge boom en is alleen van het laagland
regenbos van Borneo bekend, maar
wordt ook veel gekweekt. De soort is
ook geschikt als sierboom vanwege de
grote, geurige, rode bloemen. De vrucht
Durian's zijn omstreeks de Kerstdagen volop
te koop.
De Bombacaceae, de familie waartoe de
durian hoort, komt voor in alle tropi
sche gebieden. Tot de bekendste soor
ten horen de Apenbroodboom (Adan-
sonia digitata) en de Kapok (Ceiba
pentandra). Het geslacht Durio komt
oorspronkelijk voor van Burma tot
Borneo en Mindanao en telt ongeveer
30 soorten, waarvan zeker zes met
eetbare vruchten. De bekendste is
D. zibethinus, Kadu (Sund.), Duren
(Jav.) en algemeen bekend als Durian.
Het oorspronkelijke woongebied van
de soort is waarschijnlijk Borneo en
Sumatra, maar gekweekt komt durian
in vele tropische landen voor.
Op onze boerderij bij Baturaden
(M.-Java) hadden we een groot aan
tal durianbomen. Mijn vader was een
verwoed liefhebber van de vrucht en
als hij ergens een durian proefde van
bijzondere kwaliteit rustte hij niet
voor hij een tjangkok van de boom
had bemachtigd. De vruchten van
onze durians vertoonden een rijke
variatie. Er waren er bij niet groter
dan een peer en met maar één pit,
maar ook kanjers van 35 centimeter
met wel 30 pitten. Het "vlees" - eigenlijk
de sappige arillus om het zaad - vari
eerde van bijna wit tot licht oranje. Mijn
broer en ik beklommen alle bomen om
de vruchten aan de takken te binden. Zo
voorkwamen we diefstal en kregen de
vruchten kans boomrijp te worden. Zo
als bekend is een durian het lekkerst als
Zelfs een kind kan een boomrijpe durian gemakkelijk open krijgen Kerantungan, D. oxleyanus, heeft vrijwel geurloze vruchten
