ORIENT TRAVEL BV JZ
v.a3.940,--
RETOUR BALI v.a.1.900,--
RETOUR AUCKLAND v.a.2.535,--
van daarnaast mochten hem daarbij hel
pen. En Meneer's partner, mijn naamge
noot Herman B., zoontje van de admini
strateur van de zenuw-inrichting
Soemberporong... Een onderwijzer kan
echter niet de hele pauze aan zijn
schooltuin werken. Hij heeft andere
plichten. Surveilleren en zo. De volgende
les in de klas voorbereiden, door een
proefwerk op het bord te schrijven, of
een kaartje te tekenen. En die Herman
B. moest in de pauze ook nog bijles heb
ben: hij wou namelijk vanuit de zesde
klas direct toelatingsexamen doen voor
de H.B.S. 't Was immers de zoon van
een belangrijke vader!
Zodoende stonden die twee kleine
meisjes er min of meer alleen voor. An
dere jonge dames hadden geen zin om
te assisteren. Tot overmaat van ramp
werd Lies ernstig ziek en moest maan
denlang de school verzuimen. Zo drong
het onrecht bij ons binnen! Want Me
neer Vis, die zag dat Miesje het alleen
niet zou kunnen bolwerken, stond toe
dat Tjeerd, Mies d'r grote broer uit de
zevende klas met één of twee klasgeno
ten het modeltuintje mocht komen hel
pen beheren. Wat de knaapjes met
groot enthousiasme kwamen doen. Zo
kwam het dat er vreemde kinderen in
onze schooltuin binnendrongen. Zie je
wel, aldus vond men, Mies die wordt
ook altijd voorgetrokken. Waarom haar
broer wel?
Mies was dan ook iets bijzonders, leder
wist het: de lieveling van Meneer Vis.
Was dat terecht?
Ze kwam voor het eerst bij ons aan het
begin van de zesde klasse. Vader en
moeder waren intellectuelen. Beiden
psychiater, hij een jaar lang voor zijn re
patriëring geneesheer-directeur te
Soember Porong, de bekende psychiatri
sche inrichting nabij Lawang. Zijn echtge
note schreef later nog boeken over
kinderopvoeding e.d. Er waren twee kin
deren, een zoon, Tjeerd, en een doch
tertje, onze Mies.
Negen jaar was ze, zat toch al in de
zesde klas; voor het eerst sinds I augus
tus 1934 leerling op een klassikale-
school (had daarvoor steeds individueel
les gehad van een gouvernante, werd
verteld). Lezen deed ze de hele dag, ook
in de pauze zat ze vaak knus en eenzaam
tegen een paal geleund op de galerij in
een boek verdiept. Ze was heel blond,
droeg het haar vrij kort en had een bril
letje op. Wat Nederlandse taal betreft
en hardop lezen, dit kind werd ons altijd
ten voorbeeld gesteld. Niemand vond
dat echt leuk. Zijzelf ook niet. Maar geen
van de jongens deed haar ooit kwaad;
ten eerste omdat wij toch geen agres
sieve onverlaten waren, maar vooral
ook omdat zij zich zelf nooit in negatieve
zin met andermans zaken bemoeide.
Mocht ze ons misschien minachten, (ze
was immers zo knap) ze liet het nooit
merken. Waren we lucht voor haar? Ik
weet het niet. Over haar verhouding
met de meisjes in de klasse weet ik
evenmin veel. Men ging gewoon met
haar om. Mogelijk was er een der meis
jes jaloers. Die had tot dan toe altijd in
het middelpunt gestaan: Wiesje? Dat kan
ik met geen mogelijkheid vaststellen. De
jongens bemoeiden zich niet met zulke
dingen. Maar zoals gezegd, Mies was
geen type om zich bij anderen gehaat te
maken. Veel vriendinnen had ze niet. Al
leen de blonde Lies, ook best een ge
schikte en aardige klasgenote.
Als Mies een leesbeurt had, las zij op de
manier zoals het voor het oor van de
onderwijzer hoorde, met keurig be
schaafde stem zonder kenmerkend ac
cent, wel zeer geaffecteerd. Sommige
jongens lachten smalend hardop, maar
wekten zo de toorn van onze pedagoog:
"Trek je er niets van aan, Mies, die
stommelingen zijn alleen maar jaloers,
omdat ze zelf niet kunnen lezen!" Er zat
één ventje in de klas, dat het later altijd
roerend met Meneer Vis eens was. Die,
anders dan de meeste bruine kinderen,
niet meende dat "Mies voorgetrokken
werd". Wie was dat knaapje? Je moet
niet van zulke vervelende vragen stellen!
Om op onze schooltuin terug te komen:
Na twee maanden had zich de volgende
situatie ontwikkeld. Daar waren niet lan
ger 23 of 24 afzonderlijke schooltuintjes.
Er hadden fusies plaatsgehad. Om prakti
sche redenen wilden sommige jongens
liever met vier of drie man een dubbel
stuk bewerken. Nu er over het alge
meen iets groeide en zelfs bloeide
hoefde er minder aan de tuin te worden
gedaan in de pauze. Sommige knapen
voetbalden liever. Je kon dan een per
soon de rest laten opknappen, of om
beurten de grond bewerken of wieden.
Wie niks om z'n tuin gaf moest hem
maar weggeven aan een ijveriger stel.
Die waren het meer waard! Zo'n trans
actie moest wel eerst "officieel" bij de
meester worden aangevraagd. Die kon
immers zijn fiat weigeren.
Hans en ik hadden samen een tuintje dat
aanvankelijk meer beloofde dan het op
bracht. Maar we hielden het wel drie
weken vol. Naast ons hadden de twee
Chinese meisjes hun lapje grond. Zij
hadden meen ik, radijs geplant. Die niet
was opgekomen, of door de wurmen
opgepeuzeld, of nog iets anders, weet ik
veel. Wij beiden luisterden met zekere
voldoening naar hun beider klaagzangen
en groeiende frustratie. Want we roken
onze kans! Toen die twee nufjes er dan
ook volledig de brui aan schenen te ge
ven, begaf ik me naar Meneer Vis en
vroeg: "M'neer, mogen wij de tuin van
de Tannetjes hebben? Ze doen er toch
niets meer aan!" Maar dat ging niet: Zij
hadden hem immers meegedeeld dat ze
er nu juist flink aan wilden beginnen. Met
kunstmest en vliegwerk. Wat haalden
we in ons hoofd? Niks ervan. Dus die
vlieger ging niet op. Jammer.
Hoe ging het dan verder met ons tuin
tje? Wel, wij besloten tot fusie met Dick.
In de eerste plaats had hij er het stuk
van zijn buurlui bijgekregen, en verder
trokken Dick, Hans en ik in de pauze
voortdurend met elkaar op. Wel raakten
de twee laatstgenoemden hun eigen
tuintje kwijt. Het werd gevoegd bij het
gebied van een ander vennootschap, dat
inmiddels ongeveer het vierde deel van
de totale oppervlakte onder zijn beheer
had. Ons stukske was een soort van ont
brekende schakel. Het gebied dat zij
daarna beheerden had nu de vorm van
een L gekregen. Ik geloof zelfs dat er een
der meisjes tot de groep was toegetre
den. Al zou ik niet meer kunnen vertel
len wie dat nou precies was.
Ik moet zeggen dat de nieuwe toestand,
met drie a vier coöperatieve grond-
maatschappijen, de "giganten", en nog
een aantal verpieterende snippers op de
duur veel leuker was. Alleen, of dit alle
maal bij Meneer Vis in de bedoeling had
RETOUR BANGKOK v.a. 1.320,--
RETOUR JAKARTA v.a.1.870,-- VVj//
30-daagse verzorgde reis JAVA en BALI garantiefonds
REISGELDEN
Singel 486 - 1017 AW AMSTERDAM
Tel. 020 - 23 74 84
Laan van Meerdervoort 291 DEN HAAG
Tel. 070 - 361 50 78
Rokin 52 AMSTERDAM - TEL. 020 - 24 25 38
30
