Ned&dcmdeU in kd
lEDERLANDEND^i
TWEEDE WERELDOORLOG
do&i *7am a.d. QetujAen 6
Nederlands-lndie
in oorlog
Kindercrèche van Indische Nederlanders in Soerabaja in
1944, afgebeeld in "Documentaire Nederland en de
Tweede Wereldoorlog" 34
Overig aanvullend materiaal
Als docenten les willen geven over
Indische Nederlanders kunnen ze naast
hun schoolboeken gebruik maken van di
verse soorten aanvullend informatie
materiaal. In mijn vorige artikel besprak
ik speciaal voor het onderwijs gemaakt
materiaal. Dit artikel gaat over enkele
recent verschenen boeken die niet spe-
Fragment I (uit: L. Mutsaers, Rockin'
Ramona. 'n gekleurde kijk op de bakermat
van de nederpop, Den Haag 1989):
"De Indische repatrianten zager er heel
anders uit dan de Hollanders. Indo's heb
ben zowel Aziatisch als Europees bloed.
De dertienduizend Ambonezen za
gen er nog méér 'anders' uit, omdat zij
behoren tot het Polynesische ras. Van
de Indo's werd altijd beweerd, dat ze pro
bleemloos en zonder veel eisen te stellen
opgingen 'n het bestaande sociale systeem
in Nederland. Recente onderzoeken reke
nen echter af met dit idee. Het is wel zo
dat de Indische Nederlanders - aan deze
benaming werd in de jaren vijftig de voor
keur gegeven met de bedoeling het
Nederlanderschap van de Indo's te bena
drukken - in het algemeen streefden naar
een spoedige en zo volledig mogelijke in
tegratie. Bij de Ambonezen bestond over
het algemeen die wens niet. De nieuwe
groepen gekleurde inwoners van Neder
land werden min of meer aan hun lot
overgelaten, maar oppervlakkig gezien
werd er door regerings- en particuliere in
stanties veel aandacht aan hen besteed.
Zoveel, dat er autochtone Nederlanders
waren die hun jalouzie openlijk of onder
huids lieten blijken. Vooral de jonge
Indo's hadden daar last van. De
Indische gemeenschap met name in Den
Haag was in het voorjaar van 1958 in staat
van verontwaardigde opschudding geraakt
door de berichtgeving in de landelijke pers
over straatgevechten tussen Indische en
Hollandse jongeren." (pag. 10)
schiedenis van Indische Nederlanders
moet daarnaast oog hebben voor goede
en minder goede publikaties. Hij moet er
op bedacht zijn dat de ene schrijver uit
legt waarop hij zijn uitspraken baseert,
terwijl de ander iets zonder meer op
schrijft.
Rockin' Ramona
De belangstelling voor Indische Neder
landers groeit. Had het begrip "Indo-
Rock" tot 1989 nauwelijks bekendheid,
nu kunt u het vinden in de stofomschrij-
ving van het schriftelijk eindexamenon-
derwerp "Nederland naar een modern
industriële samenleving" voor geschiede
nis en staatsinrichting in 1993. Eindelijk
gerechtigheid, maar weten geschiedenis
docenten wel wat Indo-Rock is? Onge-
ciaal voor het onderwijs zijn geschreven,
maar daarvoor wel gebruikt zouden kun
nen worden. Net als in mijn vorige arti
kelen heb ik fragmenten opgenomen om
lezers direkt kennis te laten maken met
de besproken boeken. Onvermijdelijk is
natuurlijk dat fragmenten daarbij uit hun
verband worden gehaald; dat kan niet
anders. In de gevallen waarin ik een oor
deel uitspreek, is dit echter gebaseerd
op de gehele uitgave. Lezers die een
eigen oordeel willen vormen zullen
ook de gehele uitgave moeten bekij
ken.
Uiteenlopende kwaliteit
De kwaliteit van de hierna bespro
ken publikaties valt nogal uiteen. Het
ene boek is voor een bepaalde doel
groep ook geschikter dan het an
dere. De oplettende lezer zal in
de geciteerde fragmenten be
speuren dat de geschiedenis van
Indische Nederlanders door ver
schillende auteurs heel verschil
lend wordt benaderd, waardoor
in het ene boek ook een ander
beeld wordt gepresenteerd dan
in het andere. Dit is onvermijde
lijk bij geschiedschrijving. Elke
auteur kiest zijn eigen infor
matiebronnen en ordent zijn ge
gevens op zijn eigen manier. De
ene auteur kan met een boek
ook een andere bedoeling heb
ben dan een andere.
Als kinderen iéts zouden moeten
leren in het geschiedenis
onderwijs, dan is het juist het
omgaan met verschillende me
ningen over het verleden, waar
van we nooit meer precies kun
nen zeggen hoe het was. Dat be
tekent ook dat leerlingen niet al
les voor waar moeten aanne
men. Wie zich verdiept in de ge- Indische jongens in het KNIL in 1942.
10
