BRIEVEN a
OVER...
O
Vijftig jaar" geleden
Malangse kleuren
J.G. Yssel de Schepper
Wij zijn Nederlander
Martavaan
ALLE
VERZEKERINGEN
(1)
Naar aanleiding van het stuk "Vijftig jaar
geleden" (Moesson no. 6 pag. 4) wilde ik
het volgende opmerken:
Van de Koninklijke Marine en Marine
luchtvaartdienst sneuvelden in de strijd
tegen Japan 1653 man. Van het KNIL en
Militaire Luchtvaartdienst 869. De Ma
rine heeft dus aanmerkelijk zwaardere
verliezen geleden dan het KNIL.
Van het Korps Mariniers sneuvelden er
102 in de Slag in de Javazee en 14 in de
strijd rondom Kertosono en 52 mari
niers kwamen om in de Japanse kampen.
Totaal kwamen er in Indië 1942-1945
Friese, enz. Nederlanders hebt, zijn er
ook Indische, (zo iemand wel)
Indonesische Nederlanders.
R.L.K.
dus 168 mariniers om het leven op een
aantal van nog geen 450.
Het juiste aantal marinemannen in Indië
1942 is niet precies bekend, maar we
kunnen stellen dat 20 tot 25 procent van
deze marinemannen niet is thuisgevaren.
Bij het KNIL is het verliespercentage
nauwelijks één procent geweest.
E.F. MEERDINK
Majoor der Mariniers b.d.
Hoewel het mij niet duidelijk is waartoe
de vraag op blz. 48 van de jongste Moes
son nog dient, nu het antwoord er al on
der staat, is het wellicht nog nuttig te
vermelden dat de Grote Winkler Prins
Encyclopedie, 7e druk, deel 12 (1971)
blz. 677; 8e druk, deel 15 (1982) blz 88,
in het lemma Martaban een naar ik dacht
alleszins voldoende verklaring van de
oorsprong van het woord Martavaan
geeft. Ook in andere woordenboeken,
mits wat ouder, is het niet moeilijk te
vinden. Weilands Kunstwoordenboek
1824, blz 267, martabanen) is nogal on
nauwkeurig, Kramers Vreemde-Woor-
dentolk (1865, blz 392, martabanen) is
wat beter, en de Oxford English Dic
tionary vermeldt onder 'martaban', naast
een vroegste voorbeeld in het Engels uit
1698, met de vorm 'mortivan', dat het
woord in het Arabisch al sinds de 14e
eeuw voorkomt als 'martabani'. De
zesde druk van van Dale is wat uitge
breider dan de geciteerde (in de vroeg
ste drukken komt het, zoals zoveel
"kunstwoorden", d.w.z. vreemde woor
den, niet voor), en ook juister (Achter-
Indië, de jongste druk zegt terecht
Birma). De wisseling tussen b en v kan
met de plaatselijke uitspraak van deze
klank te doen hebben.
Dr. J. GERRITSEN
NOOIT UITGEPRAATraak ook ik
over Malangse kleuren!
Groen? Natuurlijk! Lila en donkerpaars?
bij mij Wiener Bakkerij, waren de meis
jes niet in die kleuren, wat heerlijk ijs
eten en naar de Kajoetanganse-drukte te
kijken! Rood? van de klenteng? En bij mij
vooral GEEL! van de (wilde) mimosa
boom naast het ziekenhuis Sawahan, de
straten Javaweg en Lombokweg.
Ik koop hier vaak mimosa, om na de ge
bruiksaanwijzing, in de Hollandse huiska
mer te "nglamoen".
HENNY LEIDELMEIJER
Alg. Assurantiebedrijf "Argo"
Kantoor en woonhuis Corn, de Witt-
laan 83, Den Haag, tel. 070 - 3557172
In Moesson van 15 november 1991 las ik
het een en ander over de "indisch Ne
derlander". Bij mijn weten zijn wij
(Indische Nederlanders) Nederlanders
volgens de wet van 1892! Is dit waarheid
of Dichtung? Misschien kunt u dit nagaan
en met grote letters in Moesson plaat
sen.
Mw. M. B.-L.
(2)
Weet u wat zo jammer is? Dat wij
afgeschilderd worden als
allochtonen. Het hele stuk trekt ook
Indisch met Indonesisch samen. Ik
dacht toch dat wij, Indische Neder
landers, al sedert ongeveer 1950 ge
woon Nederlanders uit Indië waren
en wel grondwettelijke Nederlan
ders, bepaald door koning Willem III.
Kent men staatsblad no. 268, de wet
van 12 december 1892? Ik dacht al
die tijd dat in die grondwet stond of
staat: "ledereen, geboren uit een
Nederlands manlijk onderdaan, is
Nederlander krachtens de wet, mits
gewettigd en geboren in Nederland
of Nederlands Oost-lndië". Ik heb al
tijd verteld dat de meesten van ons
echt grondwettelijke Nederlanders
zijn. Zoals je Utrechtse, Groningse,
Naschrift:
Zeker, zeker: wij zijn allemaal Nederlan
ders. Wij hebben allemaal de Neder
landse nationaliteit en wij hebben alle
maal een Nederlands paspoort. So don't
worry, be happy! In de loop van dit jaar
komen we nog met een artikel over het
Nederlanderschap in Indië.
Zomaar even terzijde: hoeveel Indische
mensen zouden wel eens zeggen of den
ken: "ik ben (ook) een Indonesiër". Hoe-
velen denken niet alleen aan de Neder
landse (groot)vader, maar ook aan de
Indonesische (groot)moeder? Enig idee
of zij familie had? Hoe zou het daarmee
zijn, met de nakomelingen? Is dat (verre)
familie of niet? Weten we bijzonderhe
den van die grootmoeder? Kennen wij
haar naam?
Zeker, wij zijn allemaal Nederlanders.
R.B.
9
