O
GEVOED
Laatst was ik onmogelijk vroeg wakker geworden en na koffie gemaakt te
hebben, begon ik, bij wijze van ochtendwijding, te lezen in "Indië in Hol
land, schrijvers over hun rijk van Insulinde", een boek dat door de Bijen
korf is uitgegeven ter gelegenheid van de Boekenweek 1992. Ik sloeg het
boek open en las: "Joop van den Berg: Indië had niet mogen bestaan Zal
Van den Berg niet wezen, dacht ik, maar ja hoor, het was Van den Berg
ten voeten uit: gewetensvol preken dat Indië nooit had mogen bestaan, dat
er veel kommer en kwel was, maar wel centjes verdienen met het schrijven
van boekjes over dat verdomde Indië. Zal wel een vorm van neo-kolonia-
lisme zijn.
Eugène René Drion
BIJ DE VOORPLAAT (foto: Mark Boon)
Maar het is niet leuk om wakker te wor
den met een farizeër, het bederft je och
tend. Gelukkig had ik ook het boekje
"Twee jaargetijden minder" van
A. Alberts bij de hand en dit thema-es
say van de Boekenweek maakte alles
goed. Ten eerste omdat Alberts op een
grandioos mooie en overtuigende wijze
de confrontatie en later de ontmoeting
tussen Oost en West in Indië heeft
neergezet op slechts 54 bladzijden en
ten tweede omdat je na het lezen van
een man als Alberts beseft dat jongens
als Joop van den Berg niet de moeite
waard zijn om je druk over te maken.
Hooguit moet je je voor ogen blijven
houden dat zij uit twee ruiven eten.
We hebben het dus over de Boeken
week, het serieuze grapje van uitgevers
en boekhandelaren om het publiek nog
eens tot kopen en lezen aan te zetten.
Ook de Boekenweek is iets dat snel
voorbij gaat en wat dat betreft is er geen
reden om zenuwachtig te gaan doen,
ook niet voor Boekhandel Moesson
waar '"t Prachtige rijk van Insulinde"
elke dag van het jaar het thema is. Niet
temin is deze Boekenweek een goede
gelegenheid om ook de lezers van Moes
son het bestaan van boeken (over Indië)
in herinnering te brengen. Het is waar,
boeken zijn en worden veel te duur en
voor je goeie geld kun je beter twintig
lempers kopen dan een slecht boek.
Echter, en ik zal niet vervallen tot zoiets
als "lezen verruimt de geest" (hoe waar
overigens ook), het kan zijn dat het
nooit lezen van een boek (en dat is dus
wat anders dan Story en Privé) één van
de oorzaken is van het regelmatige ge
voel dat je het maar saai vindt, alles. En
als je zo'n bui hebt, wil je wat gezelligs,
wat doen, praten. En daar heb je weer
andere mensen voor nodig. Hoe is het
met jou, met mij gaat het wel, een beetje
pijn hier en daar. Dat niveau krijg je dan.
Maar goed, ik moet niet moraliserend
gaan doen. Ik bedoel dit: iemand krijgt
een idee en begint te schrijven (dat de
meesten dat eigenlijk niet zouden moe
ten doen, laten we hier rusten). Is hij
klaar, dan stuurt hij zijn pak beschreven
papier naar een uitgever met de vraag of
die er wat in ziet en het wil uitgeven.
Uitgevers sturen 98 procent van op die
manier aangeboden manuscripten terug,
maar twee procent (nog altijd meer dan
10.000 titels per jaar) haalt het. Dat wil
zeggen: de uitgever wil op zijn kosten
van het manuscript wel een boek laten
maken. Veel praten en doen, een druk
ker erbij en op een gegeven moment be
zorgt de drukker bij de uitgever een
kant en klaar boek: 1.000 stuks, 2.000 of
meer. Vanaf dat moment moet de uitge
ver dat boek zien te verkopen (hij wil
natuurlijk ook zijn geld terug verdienen)
en wel aan de boekhandels. En wanneer
een boekhandel zeg vijf exemplaren van
de uitgever koopt, dan moet die boek
handel die exemplaren zien te verkopen
aan klanten die zijn winkel betreden. Zo
werkt dat. De schrijver moet dus wat
verdienen, de uitgever, de drukker, de
boekhandel en vaak ook de reclame
jongens (vandaar die hoge prijzen). Dat
wil weer zeggen: soms, of misschien wel
vaak, loopt een boek niet. De uitgever
blijft er mee zitten, of de boekhandel.
Mensen kopen het boek gewoon niet.
Als dat zo is, komt dat boek in de ramsj.
Zwaar afgeprijsd in de bak "Opruiming"
en in stapels bij de Witte Boekenwinkel
of De Slegte (heerlijke zaken overigens).
Om concreet te worden: behalve tijd
schrift is Moesson ook een uitgeverij
(een hele kleine) en een boekhandel. Als
Uitgeverij Moesson een boek uitgeeft,
zeg in een oplage van 1.000 exemplaren,
dan zouden we (op papier) kunnen me
nen dat die 1.000 stuks in no-time via
boekhandel Moesson aan de Moesson
achterban verkocht worden en dat daar
door een gelukkige herdruk nodig is om
alle andere boekhandels te voorzien.
Niet dus. We doen er jaren over om
onze boeken via de boekhandel te ver
kopen en soms dumpen we de boel bij
De Slegte (wij trouwens niet alleen, ga
maar eens kijken daar). Uit dit alles zijn
veel (mogelijke) conclusies te trekken en
een daarvan is dat lezers van tijdschrift
Moesson geen kopers en lezers zijn van
Moesson-boeken. Wat ik wil zeggen in
deze "Indische" Boekenweek, waarin het
lijkt alsof alles en iedereen stapels
"Indische" boeken koopt en leest, is niet
dat boeken lezen geen kwaad kan, maar
wel dat we niet nonchalant om moeten
gaan met het aanbod van goede boeken.
Eén goed boek kan je onlustgevoelens
over tien slechte boeken wegnemen.
Maar wat is een goed en wat is een
slecht boek? Ja, dat kom je alleen te weten
door te lezen, veel te lezen. Er zijn boeken
genoeg. En dan wat? Ach, je komt dingen
te weten, je lacht, je huilt, je maakt je
kwaad en nog wat andere zaken.
En dan wat? Ja al, dan niets meer. Net als
lemper: je eet, je vindt lekker of niet lek
ker en dan op. Goed, je hebt je dan in
derdaad wel gevoed.
R.B.
Bedroefd, doch dankbaar voor alles wat hij voor ons heeft betekend, delen wij u mede
dat is overleden onze lieve, zorgzame vriend en broer
weduwnaar van Elisabeth Drion - Maree
op de leeftijd van 73 jaar
Soest:: H.C. Kroon
C.L. Kroon - van Pel
Helma, Daphne
Maastricht::F.J. Drion
3 I januari 1992
Valeriaanstraat 36
3765 EP Soest
De crematie heeft op 5 februari plaatsgevonden
2