J.G. Yssel de Schepper
Noot
ALLE
VERZEKERINGEN
IJSSELHAL ZWOLLE - 18/19/20 APRIL 1992 (PASEN)
Met veel bekende artiesten o.a. Claudia Streza,
Maria Verano, Wieteke van Dort Ais Lawa-
Lata in de Late-Late Lien Evergreenshow,
Caraïbische dansgroep Aire Caribense, Coun-
try-zangeres Sandra van Rijs, Kinder
programma Hans Versnel Supershow en Circus
Kusters, The Magic Platters, bekend van "Only
You" "Great Pretender, en verder
de flitsende Pentjak Silat demonstraties o.l.v. Pa Phefferkorn,
de kleurrijke Indonesische klederdrachtenshows door Seni Budaya
Indonesia,
de wervelende Hawaii-Tahiti-shows door de charmante Polynesische dans
groep Mai'ana,
en Indorock met The Hot Jumpers, Oriental Four, The Black
Magicen nog veel meer.
Geopend: za. 12-24, zo 12-24, ma 12-22 uur
Entree 7,50 - 65-plussers 5,- - Kinderen tot 12 jaar 3,-
Inlichtingen: Organisatieburo Yunus BV - 023-245270
tussen de dakpannen gaven immers een
goede luchtventilatie.
De keuken, de proviandberging
(goedang), de toiletten (het kakhoes), de
badkamer, de waterput en de bedienden
verblijven bevonden zich in een apart
complex door middel van een overdekte
gaanderij verbonden met de woning. Dit
voorkwam dat de rook van de keuken,
de reuk van het "kakhoes" en de op de
proviand beluste dieren zoals mieren,
kakkerlakken en muizen, in de woning te
bemerken waren. Een les die de Hollan
ders van de inheemse bevolking geleerd
hadden.
Door deze bouwwijze, mede doordat er
vrijwel geen tapijten en wandkleden toe
gepast werden en open vuurhaarden en
kachels afwezig waren, waren de wonin
gen zeer brandveilig. Deze bouwwijze
werd en wordt ongeveer, zij het op wat
bescheidener grondoppervlakte, nog
steeds toegepast in het huidige Indone
sië. In 1746 waren, behalve de tien
brandspuiten in de stad Batavia, er drie
buiten de stad aanwezig.
Behalve dat Jan van der Heyden een
groot schilder en de uitvinder van de
slangbrandspuit was, was hij ook de uit
vinder van de straatlantaarn. In die tijd
was iedereen gehouden om in geval van
brand in de buurt, des avonds voor zijn
huis een lantaarn neer te zetten of te
hangen. Deze lantaarns walmden en wa
ren beroet doordat ze onregelmatig
brandden.
Jan zijn lantaarns werkten goed omdat
daarin na eindeloos experimenteren vol
doende ventilatie mogelijk was zonder
dat de vlam op de tocht stond. Anders
dan bij de oude lantaarns kon in zijn
nieuw ontwikkelde model het olie
reservoir niet gaan lekken als de olie uit
zette bij warm weer. Want de weglo
pende olie vervuilde de lantaarns,
maakte de verlichting onnodig duur en
veroorzaakte brandgevaar.
Jan van der Heyden maakte een serie-
produktie, iets heel bijzonders in die da
gen. Toen hij eenmaal een goed wer
kende, makkelijk te onderhouden lan
taarn had ontwikkeld, reproduceerde hij
deze heel precies met behulp van houten
mallen en metalen sjablonen. Hierbij ging
het niet zozeer om de besparing van
arbeidsloon, alswel om de produktie van
ruim 2500 lampen die de stad Amster
dam had besteld en die op precies de
zelfde manier moesten functioneren, on
danks het feit dat ze door ongeschool
den werden gemaakt. Aan het einde van
de 17e eeuw waren Amsterdam en Gro
ningen de meest "verlichte" steden van
de wereld. Batavia kreeg deze primeur
als meest verlichte stad van Azië in
1780. Wederom was er een zorg bij
brand voor de burgers een overheids
zorg geworden. Het pluspunt was mede
dat daardoor de straten in de stad heel
wat veiliger werden na zonsondergang.
Rond 1787 werd Soerabaja voorzien
van stadswallen, echter zonder grachten.
Die les had men waarschijnlijk van
Batavia geleerd.
(Vervolg "De Indische politie en haar
unirormering")
kon zich ook in het wit kleden in geslo
ten jas met staande kraag en ronde pet.
Ondercommissarissen hadden als rang
distinctief een of twee ronde
gebombeerde plaatjes in goud, opzieners
in zilver. Strepen van oranje treskoord
gaven de graden aan van het inheemse
personeel. Dit droeg op pet en hoed
een eenvoudig rijkswapen zonder
wapenhouders. Bij de veldpolitie werden
de graden van het lagere personeel aan
gegeven in blauw treskoord op de
mouw. Bij dezelfde gelegenheid in 1929
zijn ook de diverse kantooroppassers,
boodschappers en nu ook de chauffeurs
van nieuwe kledingvoorschriften voor
zien. Allen kregen de khaki politie-
uniformen zonder rangonderscheiding
stekenen. De chauffeurs hadden een wit
plat koord op de liggende kraag, de an
deren op de staande kraag.
Na de Japanse capitulatie heeft de politie
een op. Nederlands Nieuw-Guinea
aanvankelijk vooral militaire kleding ge
dragen met als distinctief op het hoofd
deksel een witmetalen rijkswapen, met
of zonder schildhouders. Op Nieuw
Guinea droegen de patrouilles groene
De V.O.C. liep op zijn laatste benen. In
1796 werd de directie opgeheven en in
1800 was de Compagnie fini. De brand
weer, eigenlijk een bedrijfsbrandweer,
werd genationaliseerd tot Lands-
brandweer.
Insulinde was een kolonie geworden on
der de Bataafse Republiek
gevechtskleding met vechtpetjes. Officie
ren droegen khaki petten met in zilver
geborduurd rijkswapen. Er werd ook
door hen khaki en witte kleding gedra
gen, de laatste ook met hoge staande
kraag.
De in het vorige nummer van Moesson
op pag. 28 afgebeelde Pradjoeritofficier
is afkomstig uit de Javaanse
Vorstenlanden,terwijl in het eerste deel
van het artikel "De Indische politie en
haar uniformering" op pag. 29 sprake is
van de Pradjoerits, gewapende corpsen,
die ondergeschikt waren aan de in
heemse regenten, die door het bestuur
voor politiediensten konden worden in
gezet.
Alg. Assurantiebedrijf "Argo"
p'.antoor en woonhuis Corn, de Witt-
laan 83, Den Haag, tel. 070 - 3557172
37