DE CARPENTIER ALTING STICHTING 1902- 1992 Over het ontstaan van de Carpentier Alting Stichting is het gezegde "klein be ginnen en groot eindigen" van toepas sing. In 1902 nam Ds. A.S. Carpentier Alting, toen het hoofd van de Orde van Vrij metselaren te Batavia, het initiatief om een H.B.S. voor meisjes op te richten. Met driejarige cursus wel te verstaan. Meer hoefde toen nog niet? De school werd gesticht op vrijzinnig re ligieuze grondslag en daar werd ook een meisjespensionaat aan verbonden. Zo konden de meisjes, waarvan de ouders elders in Indië werkten en woonden, de school bezoeken en tegelijk daar ook "in de kost en onderdak" gebracht worden. Spoedig werd ook een cursus voor op leiding van hulp-onderwijzeres gestart en opleidingen in moderne talen. Op 7 juni 1902 begon de school onder de naam "Burgerschool en Pensionaat voor Meis jes" te Batavia met 41 leerlingen en 8 pensionnaires. Eerst huisde men in Laan de Riemer maar al na één jaar verhuisde men naar het grote pand op Konings plein Oost nr. 14. In de jaren hierna werden regelmatig nieuwe scholen geopend: in 1912 werd grond naast "het Pens" gekocht en de bouw van een nieuwe H.B.S. werd be gonnen. In 1914, een lagere school voor meisjes, in 1915 een lagere school voor jongens. Steeds kwam er meer bij, een gemengde lagere school aan Salemba, de Struiswijkschool. Een tweede H.B.S. (met vijfjarige cursus) voor meisjes. "Het Pens" werd gerestau reerd en uitgebreid, meer dan vijftig meisjes konden er nu wonen. Op 4 mei 1923 kreeg de scholengemeenschap haar echte naam: Carpentier Alting Stichting. De plannen voor een Lyceum (H.B.S. voor jongens én meisjes en een Gymnasium-afdeling) waren al gemaakt, doch nog niet gereali seerd. "Het Bataviaas Lyceum" kon van start gaan in 1926. Wél moesten de leerlingen als extraneï hun eindexamens afleggen bij de K.W. III. Vol vreugde werd het bericht ontvangen dat de C.A.S. met ingang 1930 zelf examens mocht afnemen en deze hadden dezelfde waarde als die in Nederland. Toen Batavia zich ging uitbreiden en nieuwe wijken verrezen zoals o.a. Ment- eng, ging de C.A.S. daarin mee. Een la gere school voor jongens en meisjes werd geopend aan de Tegalweg die de naam Ligthartschool kreeg. Een kweek school bestond inmiddels ook al enige jaren. De kwekelingen kregen de Ligt hartschool toegewezen als "oefenter rein". De laatste lagere school die gebouwd werd, was aan de Besoekiweg en werd Nassauschool genoemd. De inval door Japan en de capitulatie op 8 maart maakte een eind aan de moge lijkheid gewoon naar school te gaan en gewoon te leven. Veel leerkrachten bin nen en buiten de kampen, hebben soms met gevaar voor eigen leven, getracht toch de jeugd te onderwijzen. Een paar maanden na 15 augustus 1945 begonnen op kleine schaal weer schooltjes te draaien. De gedèkscholen, in hotel des Indes, klasjes in het Loge-ge- bouw, Tjideng H.B.S., schooltjes voor H.B.S. en L.O. in huizen aan de Soebangweg. Dit is geen volledige op somming doch een willekeurige greep. De leerlingen hadden soms het gevoel dat er maar "in het wilde weg" iets ge daan werd. Toch zat er schot in en vanaf juni 1946 was er warempel weer een C.A.S. H.B.S. en zelfs een piepklein Gymnasium. Deze scholen werden ge concentreerd in het gebouw van de Ligt hartschool aan de Tegalweg. De C.A.S. en de K.W. Ill hadden om de beurt 's morgens of 's middags het gebouw tot hun beschikking. Augustus 1948 was het eindelijk zover! Het eigen gebouw aan het Koningsplein werd weer betrokken. Een periode van tien jaar was de C.A.S. nog gegeven. Het vijftig-jarig bestaan werd gevierd met een voorstelling van "Vadertje Lang been" in de schouwburg. In 1958 werd het Bataviaas Lyceum op geheven maar van juli 1958 tot medio 1961 ging het Nederlandse concordante onderwijs nog door onder de naam: "Jajasan Raden Saleh", waarna het voor goed van het Indonesische toneel ver dween. In Nederland zijn nog incidenteel wat uitstapjes en reünies gehouden, maar de kontakten werden minder en velen ver loren elkaar uit het oog. Gelukkig verlo ren sommigen elkaar wel uit "het oog, maar niet uit het hart". Door Adri Knuttel - Holtappel werd als stuwende kracht op I I januari 1973 de "Stichting C.A.S. Reünisten" opgericht. Werden de eerste Kumpulans meren- ■I TdFI'WMW BATAVIAAS LYCEUM Het Bataviaas Lyceum toen..

Moesson Digitaal Tijdschriftenarchief

Moesson | 1992 | | pagina 40