INDISCHE EVENEMENTEN AGENDA
exposities
BUNGA-BUNGA INDONESIA.
Bloemen en rituelen in Indonesië.
Deze expositie toont het gebruik van
tropische bloemen, als offer of als ver
siering, op allerlei voorwerpen in be
kende en onbekende rituelen in delen
van Sumatra, Java en Bali.
Bloemen en bloemmotieven bij rituelen
vindt men voornamelijk op deze drie ei
landen.
In Indonesië vormt de geur de essentie
van de bloem, het is de verbinding tus
sen de mensen op aarde en de geesten
en godenwereld.
In Indonesië worden overal magisch-reli-
gieuze rituelen voor voorwerpen en na
tuurverschijnselen uitgevoerd. Men of
fert bloemen en ook voedsel bij (voor
ouder) beelden, kostbare erfstukken
(pusaka's), oude kanonnen, tempels, hei
lige bronnen en graven, meren, grotten,
bergen enz., om voorouders, geesten en
goden, die daarmee in verband staan, om
een gunst te vragen. Op Bali wordt ook
veelvuldig geofferd bij de huizen. Daar-
Een offerbakje, dat gevuld met bloemen
en het beeld van de Kindergod Sanghyang
Raré Kumara wordt gehangen boven een
wiegje om het kind te beschermen, Bali.
Uit eigen collectie Museum Nusantara.
naast markeren grote plechtigheden en
daarbij behorende rituelen de levensfa
sen van de Indonesiër.
Nadat men door een poort van houtsnij
werk en bloemen de tentoonstelling is
binnengegaan, volgt aan de hand van pla
ten, foto's en een dia-presentatie een
overzicht van de bekendste en meest ge
bruikte bloemen. Aan de hand van zes
thema's (ontvangst van gasten, geboorte,
adolescentie, huwelijk, rituelen in het da
gelijks leven en het overlijden) wordt
het gebruik van bloemen hierbij duidelijk
gemaakt.
Zo zijn op deze tentoonstelling onder
meer het bruidsbed uit Solo, een Mid
den-Javaans bruidspaar, getooid met
bloemenslingers, gelakte bruids
geschenken uit Palembang, het priester
ritueel op Bali, het wassen van de magi
sche krissen op Java, te zien.
"Bunga-Bunga Indonesia" is te zien t/m
30 augustus 1992, in Volkenkundig Mu
seum Nusantara, St. Agathaplein 4, Delft,
tel. 015 - 602375.
Openingstijden: di. t/m za. 10-17 uur.
zon- en feestdagen 13-17 uur.
MOLUKS VERZET WO II
In het Moluks Historisch Museum is op
7 maart jl. door minister Hedy d'Ancona
de tentoonstelling 'Moluks Verzet WO
II' geopend. Na een welkomstwoord van
de voorzitter van de Stichting Moluks
Historisch Museum, de heer J. Hitiahu-
bessy en een inleiding door H. Smeets,
bracht de bewindsvrouwe haar bezoek
aan het Ereveld Ancol in oktober 1991
in herinnering en zei dat de erkenning
van het Indisch verzet te laat heeft
plaatsgevonden.
In deze tentoonstelling krijgt de rol van
Molukkers in het verzet in de Tweede
Wereldoorlog voor het eerst centrale
aandacht. Als een aanvulling op de ge
schiedschrijving, maar bovenal als een
eerbetoon aan hen die verzet pleegden
en daar vaak met hun leven voor betaal
den. Niet alleen op de Molukken zelf
werd in groepen verzet gepleegd. Op
Sumatra (o.a. in Padang, Fort de Koek
en Rengat) opereerden organisaties be
kend onder de naam "De rode zakdoek"
(Sapoe tangan merah). In Batavia gingen
tientallen leden van de Pendjaga Malam
Ambon (de Ambonese nachtveiligheids
dienst) in het verzet. Aanvankelijk was
er weinig tastbaar bewijs van het ge
pleegde verzet door het ontbreken van
documenten, foto's van verzetsmensen
e.d. Voorwerpen die op het verzet
duidden, waren veelal vernietigd om
sporen zoveel mogelijk uit te wissen, of
waren door Japanners in beslag geno
men. Drs. Bert Immerzeel verrichtte op
verzoek van het MHM een studie naar
de rol van Molukkers in het verzet en na
voltooiing ervan kregen de in het bezit
van het MHM zijnde NEFIS-rapporten
over Molukse eilanden (gegevens voor
militair gebruik van belang zoals terrein
kaarten e.d.) zo veel meer betekenis
voor het Museum. Foto's van verzets
mensen werden bij familieleden opge
speurd, maar een foto van de belangrijk
ste Molukse verzetsman, ex-sergeant
Matthijs de Fretes, ontbreekt vooralsnog
in de tentoonstelling, die t/m 31 mei te
zien is in het Moluks Historisch Museum
aan de Kruisstraat 3 I 3 te Utrecht (tel.
030 - 3671 16). Openingstijden: di. t/m
zo. 13.00-17.00 uur.
Bij de tentoonstelling is een 128 pagina's
tellend boekje met veel foto's versche
nen, geschreven door drs. B. Immerzeel,
en is voor 17,50 verkrijgbaar bij het
museum.
EXPOSITIE ROND KPM OP TER
SCHELLING
Op 28 februari jl. is in restaurant
Windows te West-Terschelling op
intiatief van het Windows Collectief
Terschelling de expositie "KPM, eilanden
ontsloten" geopend in aanwezigheid van
o.a. Ir. Manusama en diverse oud-
KPM'ers waaronder enkele Terschel-
lingers. De tentoonstelling geeft een
beeld van de vracht- en passagiersvaart
tussen de eilanden van de Nederlands-
Indische archipel onder de vlag van de
Koninklijke Paketvaart Maatschappij.
Door de activiteiten van de KPM, opge
richt in 1888, werden vele eilanden in de
Indische archipel ontsloten. Het aantal
schepen steeg van 28 in 1890 naar 145
in 1930.
In 1958 moesten de laatste 38 KPM-
schepen Indonesië verlaten op last van
de regering van dat land. Foto's, logboe
ken, KPM-serviesgoed e.d. geven een im
pressie van de tijden van weleer op deze
tentoonstelling die nog het gehele jaar te
zien is in Restaurant Windows,
Raadhuisstraat 3-5, West-Terschelling,
telefoon: 05620-2630.
J.M.P.
KUMPULAN INSULINDE
Dl LEIDEN
Speciaal voor de Indische verenigingen in
Nederland heeft het Rijksmuseum voor
Volkenkunde in Leiden de mogelijkheid
geopend om de tentoonstelling "Insu-
linde in Leiden" buiten de officiële ope
ningstijden om met uw eigen gezelschap
te bezoeken.
Elke maandag (met ingang van half april
tot en met oktober) bieden wij de mo
gelijkheid om 's ochtends of 's middags
een Kumpulan Insulinde di Leiden te or
ganiseren. Wij bieden u een keuze uit
verschillende programma's (rondleiding,
lunch, Indon. maaltijd, demonstratie
gamelan etc.) In overleg kan het pro
gramma worden uitgebreid met bijvoor-
48
