'HIER OF ELDERS, 'T IS HETZELFDE LEVEN', een regel uit bet gedicht 'Bezinning' van de dichter J.C. Bloem. Een dichtregel voor alle tijden. Geschreven voor uw leven; voor mijn leven. Hetzelfde leven van onze geboorte tot onze dood. Hier, daar, of elders. Het blijft ons leven. Het leven gaat met ons mee, het gaat met de tijd mee. Wat heb je van het leven gemaaktWat ermee gedaan? Was er winst? Verlies? Goed en kwaad. Waarheid en leugen. Geluk en pech. door J.A. Stolk, huisarts Al die zaken, al die dingen, zijn een deel van het leven. In elk leven komen zij voor en het gaat niet zo maar aan je voorbij. Het vormt je als mens. Het maakt je geestelijk sterk maar het kan je ook psychisch ruïneren. Een dichtregel geschreven voor de ouderen onder ons. Althans, zo lijkt het wel. Oud worden, betekent de chaos te heb ben overleefd. De chaos is, hoe dan ook, aan je voorbij gegaan. Je bent oud ge worden en dan volgt de afrekening. De afrekening van een oud leven. Zo'n afre kening zal, hoe kan het anders, chaotisch zijn. Maar fret zal ook een grote opluch ting geven warit voor al die chaos heb je geen verantwoording meer. Fysiologisch is ons leven een goed geor dende, zeer overzichtelijke opeenvolging van gebeurtenissen. Fysiologisch kun je ons leven-grofweg in drie fasen verdelen: jeugd, volwassenheid en ouderdom. Over de ouderdom wil ik het in dit arti kel voornamelijk hebben. Ouderdom be tekent zoveel als het laatste stadium van ons leven, dan volgt onherroepelijk het einde en dat is - in alle oprechtheid meen ik dat - een eerlijk deel voor ie dereen. Niet eerlijk kan het worden ge vonden voor diegenen die door ziekte of ongeval jong gestorven zijn. Maar ook in deze gevallen is het een deel van het le ven. Dat leven, dat je geleefd hebt, een lang leven, of een heel korte, zal met de rekening klaar staan op het eindpunt. Hoe heb je het ervan afgebracht? Voor je eigen geweten en voor al die mensen met wie jij je leven hebt ge deeld, wordt het eindrapport opge maakt. Onontkoombaar en soms genadeloos. Toch een batig slot, voor u, voor mij? Geen idee. Vermoedens heb ik wel en u wellicht ook. Zoals eerder gezegd, over oude mensen zal ik het nu hebben. Ook hier ben je fysiologisch snel uitge praat. Zo simpel als je een mensenleven fysiolofisch uit de doeken kan doen, zo moeilijk, zo ingewikkeld en soms ondragelijk wordt dat leven in een so ciale en maatschappelijke context. Die samenhang is (meestal) de chaos in ons léven. Fysiologisch is de samenhang heel methodisch en goed overzichtelijk, ook dit is reeds gezegd. Bij die fysiologische hoofdstukken van ons leven komen steeds weer nieuwe en verbeterde hoofdstukken en ook deze zijn altijd net jes gerangschikt. Vandaag kunnen wij elkë fysiologische nieuwigheid van onze geboorte tot onze laatste ademtocht in kleuren en eventueel in HD-tv elke dag in de huiskamer, of in de slaapkamer te zien krijgen, zo wij dat wensen. Ik kijk naar dat stomme ding in mijn ga rage, waar ik sinds onheuglijke tijden, verstopt voor de anaks, wat rustig kan peinzen en werken. Nog even en dan bekijken wij al die nieuwigheid in drie di mensies. Holografisch moet dat in mijn garage een fantastisch spektakel worden. Ik had het over "dat stomme ding", dat neem ik nu dan hierbij terug. Wonderen van de wetenschap! Apa lagi? De chaos! Een mensenleven is lichaam en geest. Ja, maar dat komt later en de chaos is zo vaak geen eigen schuld. Nu dus eerst de biologische veranderin gen die met de leeftijd samenhangen. Die veranderingen worden beïnvloed door erfelijke factoren en invloeden vanuit de ogmeving, van buitenaf dus. Het fysiologisch veranderingsproces, de normale tand des tijds, heeft gevolgen voor de functionele achteruitgang van het lichaam, wat zoveel betekent als de functionele achteruitgang van de orga nen. Laat ik er een paar noemen. De huid gaat rimpels vertonen, de turgor van de huid, de spankracht neemt af, zweetklieren atrofiëren. De ogen gaan achteruit, er is een verminderde ac- comodatie, we worden "verziend", de presbyopie plaagt de ouderen en tot overmaat van ellende kan de lens troe bel worden, het cataract. De oren kunnen hoge tonen veel minder waarnemen en er is een overgevoelig heid voor harde geluiden, de presbya- cusis. Het hart en vaatstelsel doet het niet meer zo goed. Het hart kan niet meer adequaat reageren op stress-situaties. Het vaatstelsel verliest z'n elasticiteit. De doorbloeding van de organen schiet tekort. De longfunctie wordt minder. Na je zes tigste zou ik het maar uit het hoofd laten nog eens een keer te proberen één van de acht hoge toppen van de Himalaya te beklimmen. Helaas laat ook het maag- en darmstelsel op die hoge leeftijd ons in de steek. Het Bourgondische leven zit vol amendementen. Ons hormonaal systeem draait op een laag pitje wanneer wij ouder zijn geworden. Een verminderde glucosetolerantie is tot daar aan toe maar het ten dele uitvallen van ons endocrienapparaat kan reden zijn voor veel ergernis en verdriet. Het CZS laat ons ook al in de steek. Een verminderd reactievermogen is heel ver velend, maar verlies van geheugen is een ramp. We worden slapeloos. De ontroering is niet meer beheersbaar. Daar komt bij al die soesah van oude mensen ook nog bij dat zij minder ambu lant worden. De 'botmassa's' worden broos. De ge wrichten arthrotisch en pijnlijk. De spiermassa's nemen af. Noem dat nu maar eens methodisch en overzichtelijk, dat fysiologische beeld van de oude mens en toch is het zo. Wat ik de chaos heb genoemd zal in deze periode soms stijgen tot onontwarbare verschrikkingen en ver warring. De weerstand tegen ziekte wordt min der op latere leeftijd. Er is een gestegen gevoeligheid voor het optreden van in fecties en neoplasmata wat een ander woord is voor kanker. Met het minder worden van de fysieke kracht loopt ook de psychische span kracht met gelijke tred terug. Verlies van baan door pensioenering, het overlijden van familieleden en vrienden, cs> 23

Moesson Digitaal Tijdschriftenarchief

Moesson | 1992 | | pagina 23