O
VAN JJ M (S i MI (HI SUN
EN DINGEN DIE
MISSCHIEN VOORBIJGAAN
DE MEET VAN DE EERSTE ETAPPE GEHAALD
Het doen van een eindexamen kan je
heel goed vergelijken met de Tour de
France. Het opbouwen van de spanning
bij iedere etappe, de nervositeit, het re
kenen voor het algemeen klassement en
het feesten of niet, daarna. Het lijkt zo
gewoon, maar als je toeschouwer bent
van zo'n Tour, heb je er totaal geen in
vloed op. Je moet maar zien wat je favo
riet presteert. Of hij wel in vorm is, of
hij wel z'n dag heeft en geen last heeft
van dikke benen, of hij wel het juiste
verzet steekt, niet te zwaar, niet te licht,
of hij in het peleton blijft hangen, of op
tijd een gat slaat. En laat hij alsjeblieft
niet, op het moment supreme, de man
met de hamer tegenkomen.
Je kan niets, alleen maar afwachten. Echt,
in mijn hele leven ben ik nog nooit zo
zenuwachtig geweest als op de dag van
de uitslag. Zelfs niet voor mijn eigen
eindexamen en alle tentamens daarna.
Maar daar had je zelf de hand in. Je deed
het zélf, je leerde zélf, was alleen maar
met jezelf bezig. Maar een zoon of doch
ter die eindexamen gaat doen, die zie je,
die observeer je en dan stel je vragen
aan jezelf en aan hem. Je geeft adviezen.
Goed eten, vroeg naar bed, niet stappen
(alsof ik mijn eigen moeder hoorde). Hij
was eigenlijk heel rustig, 'onwijs relaxed'.
Zijn eerste vak was Nederlandse tekst,
tevens zijn grootste zwakte. Ik betrap
mezelf erop dat ik steeds aan hem moet
denken. Flauwekul toch! Eindexamen,
dat hebben we ooit allemaal gedaan en
we leven nog steeds. Dan werk je ver
der. 's Avonds vragen. Hoe ging het?
Stomme vraag natuurlijk. Het antwoord
was altijd: ik weet niet, ging wel geloof
ik, kan er niets van zeggen. Ik wil graag
de tekst zien, gewoon interesse. "Welke
tekst?". "Die je gemaakt hebt vanmid
dag." "Oh die, nee die heb ik wegge
gooid. Heerlijk gevoel. Met z'n allen heb
ben we de opdrachten verscheurd en
een vreugdedans gemaakt op het school
plein. Nooit meer!!" Onvoldoende num
mer één, daar hadden we op gerekend.
Alle andere vakken gaan net zo, twee
weken lang. De laatste dag heeft hij
scheikunde. Daar is hij goed in. Je raakt
gewend, tijdens die twee weken, aan die
achtergrondedachte van heb ik wel ge
noeg aandacht gegeven, heb ik wel de
juiste keuzes gemaakt?? Hij komt thuis.
"Hoe ging het?" Vraag je dan. "Go
slecht, moeilijk, hardstikke moeilijk, ik
heb het niet af kunnen krijgen. Ik heb
niet meer dan een drie gehaald, denk ik."
Mijn hart slaat over. Twee onvoldoen
des, dat is één te veel. Het is over, voor
bij, valt niets meer aan te veranderen.
Twee weken lang afwachten. We mer
ken het wel.
Ongewild stijgt de spanning. Dan breekt
de dag van de uitslag aan. Een donder
dag. Als je tussen 17.00 uur en 18.00 uur
niet gebeld bent, ben je geslaagd. Dan ga
je naar school om te kijken of je naam
op de lijst van geslaagden staat. Dat is de
mededeling.
Die dag beginnen de vlinders in mijn
buik. Belachelijk. Ik ga werken. In de
ochtend gaat het nog wel. Maar tegen
twaalven is mijn concentratievermogen
ver te zoeken. Echt errrrregü Ik heb
toch geen eindexamen gedaan, wat loop
ik me toch druk te maken? Al die verha
len van andere moeders van eindexa
menkinderen vond ik altijd al wat anstiel.
Durf daar nu niets meer over te zeggen.
Tegen tweeën had ik het helemaal ge
had. De hele redactie leeft mee. Grap
pen maken en Steur ga in godsnaam naar
huis. Je loopt rond als een kip zonder
kop. Ik haal diep adem en ga naar huis.
Daar zit hij, voor de TV."Ben je zenuw
achtig?" vraag ik. "Nou, een beetje wel."
Ik ga maar poetsen, de badkamer, WC,
keuken. Als een gek. Muziek aan en
meezingen.
Om vijf uur zitten we met thee en koek.
Er komt een vriendje langs. De keuken
wekker erbij. Tik, tik, tik, tik. Tergend
langzaam gaat de tijd. 17.30 Uur. Er
wordt gespeculeerd. Achternaam begint
met een B. "Ze hadden jou allang moe
ten bellen." "Nee, want vorig jaar heb
ben ze het ook niet volgens het alfabet
gedaan." Zweetdruppels op de voor
hoofden. Gelukkig is er een comedyserie
op de tv. Het leidt af. Telefoon, ledereen
verstijft. Nee, het is niet waar. Hij
springt op, stoot zijn scheenbeen aan de
tafel, struikelt. Grapje, het is een vriend.
Hij vloekt hardgrondig en gooit de
hoorn erop. Zegt niet eens dag of zo.
We slaken een zucht van verlichting.
17.40 Uur. Hij gaat een boterham halen
en een beker melk. Hoe deze?? "Heb je
honger." Nee, maar stel dat ik geslaagd
ben dan kom ik straks niet meer thuis
dus ik eet maar vast wat." Ik ben per
plex. Mijn keel zit dichtgesnoerd, kan
niet eens een koekje eten.
17.55 Uur. Ik probeer positief te den
ken, tuurlijk is hij geslaagd. Maar die twij
fel. Zijn vriendje gaat uitgebreid vragen
over alle vakken. "Hou op," schreeuwt
hij. "Ik wil er niet over praten." We krij
gen de slappe lach.
18.00 Uur. De telefoon zwijgt in alle
toonaarden. We kijken elkaar aan. "Zal
ik de champagne openmaken." "Nee,
niet doen, nee wachten. Vorig jaar werd
er nog iemand om vijf over zes gebeld."
18.01 uur. De telefoon gaat. Mijn hart
zinkt in mijn schoenen. Nee, nee, nee.
Laat het niet zo zijn. Hij sprint, stoot
zich deze keer niet tegen de tafel. "Ja???"
Een vriendje. "Ben jij gebeld?" "Nee, jij?"
"Ook niet. Maar het kan nog. Dag."
18.06 Uur Ik ga champagne halen. Hij
schreeuwt het uit. "Dat kan niet dat ik
geslaagd ben. Ik geloof het niet." Hij
maakt de fles open. De telefoon blijft
rinkelen, allemaal vriendjes en vriendin
netjes. Zijn vader en broertje rijden naar
school om te checken of hij echt op de
lijst staat. Eerder wil hij het niet geloven.
We wachten af. Maar feliciteren alvast
met enige twijfel. Pa belt na tien minuten
op. "Je staat erbij." Tranen in zijn ogen.
Nog nooit heb ik hem zo gelukkig ge
zien. Lachen, huilen, springen, dansen. Ik
ook. De vlag uit, tas eraan. Het is on
werkelijk. Een soort droom lijkt het. le
dereen komt binnen, gillen, lachen, dan
sen. Hij belt de opa's en oma's, dan ver
trekken ze met z'n allen naar school om
te feesten met de docenten. Twee we
ken zijn ze onder water geweest. Wij
zijn met de jongste zoon uit eten gegaan.
Gefilosofeerd over mijn gevoel. Het ge
voel van de eerste etappe met goed re
sultaat afgelegd te hebben, niet een tijd
rit maar een moeilijke bergetappe, of
komt die nog. 18 Jaar met beste weten
opgevoed. Je weet nooit of het goed is.
Je wordt tenslotte voor de leeuwen ge
worpen als je een kind krijgt. Er is geen
standaardleidraad voor opvoeden. Van
iedere aktie die je pleegt weet je nooit
het resultaat, afwachten. Geluisterd en
afgetast, geobserveerd en gestuurd. Veel
twijfel, doe ik het wel goed. Ben ik
streng genoeg of ben ik te makkelijk ge
weest. Op dat ene moment van ja, hij is
geslaagd, glijdt heel traag de zorg van je
schouders langs je benen de grond in.
We hebben het gehaald, de eerste
etappe. So far, so good.
STEUR
43
