HOOFDPIJN
Mijn schoolvriendje Tony uit de 6e klas van de lagere school, die tijd ligt
dus zo ongeveer in de pre-historie, mijn vriendje Tony dus, die had het al
tijd over koppijn. Wanneer ik thuis over koppijn sprak, verbeterde mijn
oude mama mij steevast en direct: "Het is hoofdpijn sprak ze dan be
straffend.
Volgens mij is er echter een essentieel verschil tussen koppijn en hoofdpijn.
Ook heeft het niets te maken met algemeen beschaafd Nederlands.
Het is meer een paradox, een schijnbare tegenstelling.
Arme mama. Voor niets dus al die goede raad en wijze lessen: "Antwoord
met twee woorden en spreek beschaafd Nederlands De pre-historie dus en
wist het lieve metis veel hoe er in de jaren '90 met het Nederlands gram
maticaal en stylistisch zou worden gevoetbald.
door J.A. Stolk, huisarts
Laat ik proberen mijn opvatting duidelijk
te maken en daarna vertel ik nog een
verhaal over hoofdpijn.
Koppijn krijg je van ergernis, van boos
heid en verdriet. Je zou kunnen spreken
van emotionele hoofdpijn. Koppijn krijg
je van zeurende kinderen en dwingerige
honden, die zo nodig uitgelaten moeten
worden terwijl je rustig de krant wilt le
zen of als een andere onnutte maar o,
zo fijne bezigheid als slapen bijvoorbeeld,
wordt gesabotteerd.
Koppijn krijg je van de belasting of van
de onvoldoendes op het schoolrapport
van je kroost.
Koppijn is duidelijk niet pathologisch,
heeft dus niets met ziekte te maken.
De ruzies met mijn vriendje Tony, die al
tijd in mijn nadeel uitvielen omdat Tony
een kop groter was dan ik en twee jaar
ouder en daarbij kende hij nog eens
honderd en één gemene truukjes om
zo'n kloppartij in zijn voordeel te be
slechten. "Straks ik beuk jouw kop tot
die tergoelinggoeling in de stof', heb ik
vaak dreigend te horen gekregen en
soms voegde Tony de daad bij het
woord. Na zo'n "onderhoud" had ik
meestal een barstende hoofdpijn.
Koppijn krijg je dus van gezeur en van al
lerlei andere onaangename zaken.
Hoofdpijn krijg je van een lel op je kop.
Het is dus zoals beweerd een schijnbare
tegenstelling. Maar beide doen best erg
au! en kunnen je tijdelijk tot een ruïne
transformeren.
De hoofdpijn door een lel op je kop
(hoofd) is "echte pathologie. Is het een
flinke lel geweest en ben je er daardoor
ook nog duizelig en misselijk bij, dan
spreken wij van een commotioneel syn
droom en al dat leed verdwijnt weer na
een paar dagen bedrust.
Hoofdpijn is een heel vaak voorkomende
klacht en kan tengevolge van vele oorza
ken optreden. Meestal zijn er geen
structurele afwijkingen aan de hersenen,
die de hoofdpijn kunnen veroorzaken.
Toch moet je als arts er altijd wel reke
ning mee houden. Bij hersentumoren bij
voorbeeld geeft 1/3 van de patiënten
hoofdpijn als eerste klacht aan.
De intensiteit, de aard en plaats van de
hoofdpijn en speciaal de duur van de
hoofdpijn en de ermee gepaard gaande
neurologische verschijnselen kunnen
aanwijzingen geven voor de onder
liggende oorzaken.
Hoofdpijn en sufheid of hoofdpijn en vi
suele symptomen doen de arts in een
bepaalde richting denken.
De chronische hoofdpijn kan veroor
zaakt worden door een intern lichame
lijk lijden zoals een hoge bloeddruk bij
voorbeeld.
Een scala van oorzaken dus, die hoofd
pijn kunnen veroorzaken.
In elk geneeskundig handboek wordt
hoofdpijn ook genoemd als gevolg van
stress, spanningen, depressiviteit (wat
iets anders is dan een depressie). Ik heb
dat eerder emotionele hoofdpijn ge
noemd en wat mij betreft kunt u in deze
kwesties spreken van koppijn en won
derlijk genoeg werkt een tabletje
paracetamol of acetosal voortreffelijk
hiertegen maar het lost het emotionele
probleem natuurlijk niet op. Een vaak
voorkomende oorzaak van hoofdpijn zijn
de infectieziekten. De koorts in het
lichaam gaat altijd gepaard met hoofd
pijn. De virusinfecties zijn berucht en
kunnen nogal eens een virale hersen
vliesontsteking veroorzaken en dat is het
maximale wat er aan hoofdpijn te bele
ven is. Dat denk ik tenminste wanneer ik
terugdenk aan die mensen, die zo'n her
senvliesontsteking hadden opgelopen en
een enkele verliep helaas fataal.
Een snotterende banale verkoudheid kan
ook een teisterende hoofdpijn veroorza
ken. De afwijkingen in de wervelkolom
geven pijnklachten in gewrichten en spie
ren maar kunnen ook een knetterende
hoofdpijn veroorzaken vooral de spon-
dylose van de nekwervels. Een slecht ge
bit kan de oorzaak zijn van hoofdpijn en
paradoxaal (zou je bijna zeggen) brengt
de tandarts hier uitkomst. Paradoxaal
omdat bij mij de gedachte alléén al aan
de tandarts een fikse koppijn tot gevolg
kan hebben.
Hersentumoren, niet altijd in de aanvang
zoals eerder gezegd, maar in een later
stadium, gaan altijd gepaard met hoofd
pijn.
Hersenschudding wat onder de alge
mene noemer van trauma capitis is ge
bracht in de geneeskunde is ook een
oorzaak van hoofdpijn en tegen deze
hoofdpijn helpen geen pijnstillers. Enkel
langdurige bedrust kan dit bestrijden.
Dan zijn er de hoofdpijnen met een ver
haal. De mensen, die aan deze hoofdpijn-
vorm lijden, zijn de vertellers van het
verhaal.
De patiënten met een spannings
hoofdpijn klagen wanhopig over
concentratiestoornissen en nog een paar
vage, niet specifieke symptomen. De
hoofdpijn wordt beschreven als bank
schroefachtig en verergert door lawaai,
vermoeidheid en fel licht.
Meestal helpt een lekker warm bad en
tabletje diazepam van 2 mg., een heel
licht "kalmerend tabletje" dus en piedjet.
Hier heet dat dan massage, relaxatie-oe
feningen en myofeedback-training. Niets
aan de hand dus. Gewoon koppijn!
Dramatischer zijn de hoofdpijnen bij een
depressie. De patiënt kan de waanvoor
stelling hebben en er grote angst voor
hebben dat de hersenen aan het wegrot
ten zijn. Psychiatrische hulp en dito me
dicatie zijn hierbij dringend geboden.
De migraine is het verhaal over hoofd
pijn in vele delen, in vele vormen, een
vervolgverhaal dus.
Oorzaak zou een familiaire zijn. Of eten
van chocolade, een allergie dus. Gemiste
slaap, gebruik van alcohol, een maaltijd
overgeslagen. Vele, vele stories.
24