BELEEFD ZIJN
O
KERSTKRANDJANG?
KERST en
NIEUWJAARS-WENSEN
92/93
"De goede omgangsvormen in acht nemen staat in de Van Dale wanneer
ik opzoek wat "beleefd zijn inhoudt.
Nu is het op zich al een hele toer om er achter te komen wat de algemeen
geldende goede omgangsvormen zijn, laat staan ze in acht te nemen. Be
leefd, dat wil dus letterlijk zeggen: dat je eigenlijk al heel oud moet zijn,
het leven moet kennen.
JH.
16
Zolang ik nog klein was en mijn sociale
contacten hoofdzakelijk bestonden uit
familie, vrienden van mijn ouders en hier
en daar wat buren met de daarbij ho
rende kinderen, was het nog niet zo in
gewikkeld. Beleefd zijn hield in dat je
geen grote mond had tegen je ouders,
ze niet tegensprak en je stem niet ver
hief, en dat bijna iedereen gelijk had zo
lang ze maar ouder waren dan jij. Mijn
oma had dus altijd gelijk. Ik mocht dus
wel denken dat ik gelijk had, maar zeg
gen deed ik het in elk geval niet. Want
dan was je kurang adjar of zoiets en bo
vendien was de dreiging van een veeg
met de sapu lidi al genoeg om je mond
maar te houden.
Beleefd was ook: niet vragen om iets,
dus maar smachtend afwachten totdat
hetgeen je wilde hebben, je aangeboden
Ook dit jaar weer de traditionele
Kerst- en Nieuwjaarswensen in ons
decembernummer waarvoor u de
keuze hebt tussen:
a. een eigen tekst van maximaal tien
woorden exclusief naam en adres.
Kosten 7,50.
b. Uw naam en adres, zonder aparte
tekst, want daarvoor zetten we
een gemeenschappelijke heilwens.
Kosten 4,50.
Wilt u met de opgave van uw naam
s.v.p. niet te lang wachten, de
sluitingsdatum is 14 november a.s.
U kunt per giro opgeven en volstaan
met de vermelding "Heilwens" en
eventueel uw eigen tekst.
Wilt u een andere naam dan die op
uw giro staat (b.v. voornaam voluit)
dat dan graag duidelijk vermelden.
Giro als gewoonlijk adresseren aan
Moesson, Prins Mauritslaan 36,
2582 LS Den Haag, Postbankrek. nr.
6685.
werd. En als het je dan aangeboden
werd, moest je eerst formeel twee keer
weigeren (want gulzig is natuurlijk ook
brutaal).
Beleefd is niet voordringen en netjes op
je beurt wachten, met twee woorden
spreken, handjes geven en iedereen
groeten bij binnenkomst.
Ik was dus een beleefd kind, zo een waar
je helemaal eng van wordt. Als ik bij
vriendinnetjes ging spelen groette ik
eerst hun ouders en noemde ik mijn
naam. Ik herinner me dat ik menig keer
vreemd werd aangekeken als ik als zes
jarige naar binnenstapte en braaf een
hand gaf en mezelf voorstelde en nage
noeg hetzelfde ritueel herhaalde als ik
weer wegging.
Als er iemand bij ons kwam spelen had
Denkt u weer aan onze
De kerstkrandjang, een aktiviteit van
de Stichting Charitatieve Fondsen
Tjalie Robinson ("Bruine Bus") heeft
in de afgelopen jaren dank zij uw
goede giften aan talrijke minder
bedeelde gezinnen in Indonesië een
feestelijk Kerstfeest gebracht.
Ook dit jaar zal een extraatje bij hen
zeer welkom zijn en daar om is elk
bedrag voor de Kerstkrandjang wel
kom om hen een goede Kerst te be
zorgen! Vergeet hen ook dit keer
niet Bij voorbaat namens hen onze
hartelijke dank! Postbankrekeningnr.
6685 t.n.v. Moesson, Den Haag, o.v.v.
"Kerstkrandjang".
ik tevoren een hele instruktie klaar voor
mijn speelmaatjes: je moet wel eerst
mijn moeder groeten hoor, je schoenen
uitdoen, geen koekjes van de tafel pak
ken, niet schreeuwen, en vooral niet te
genspreken. Want als ze zich daar niet
aan hielden, nou dan was het oordeel
van mijn moeder fataal. "Wie is dat
kind", zei ze dan tegen mij, "die heeft
ook geen manieren. Ga jij daarmee om?
En doe jij dat ook als je bij andere men
sen komt? Laat ik dat nooit merken!"
Ook was het Beleefd om gasten die bij
ons thuis kwamen, eten aan te bieden.
En daar begreep ik nou niets van. Als ik
namelijk bij mijn vriendinnetjes thuis
speelde, werd mij om zes uur botweg
verteld dat ik naar huis moest gaan, want
de familie ging aan tafel. Daardoor heb ik
dus een hele tijd gedacht dat er iets mis
moest zijn met mij, of dat ze me niet
mochten, omdat ik niet welkom was bij
hun aan tafel.
En bovendien was dat wat bij ons thuis
brutaal genoemd werd voor de ouders
van mijn vriendinnetjes "ondeugend", en
om menige opmerking of handeling
waarvoor ik een flèr gekregen zou heb
ben, werd door hun ouders vertederd
gelachen.
Beleefd was ook anderen niet tot last
zijn en vooral bescheiden zijn.
Op een gegeven moment merk je dat
sommige regels en waarden die je, deels
vanuit de cultuur van je ouders, in je op
voeding hebt meegekregen, niet meer zo
gelden. Voor mij was dat het moment
waarop ik mij in de arbeidsmarkt
stortte. Mijn waarden van Beleefd zijn en
moraal werden vaak aangezien voor
afstandelijkheid, verwaandheid, en soms
zelfs voor onderdanigheid, onmondigh
eid. Ook liet ik mijzelf vaak kwetsen
door opmerkingen die grappig bedoeld
waren, maar die ik als beledigend en on
beleefd voelde. Mijn Indische "ik" zei me
dat ik maar mijn mond moest houden,
de eer aan mijzelf moest houden en met
trots erboven moest staan. Mijn Hol
landse "ik" daarentegen zei me dat ik
een weerwoord moest hebben, van me
af moest bijten, en dat je van een
onenigheid met een hoger geplaatste be
slist niet dood gaat.
En gelukkig heb ik een goede middenweg
gevonden. Mijn baas krijgt niet altijd ge
lijk, maar mijn oma wel.