1328
ca. 1370-
1319
betekenis, als "op één lijn (jajar) geschaard" de Even
knie, namelijk van het rijk Majapahit.
Tengevolge van de opstand van Kuti moet de koning de
kraton verlaten en zich enige tijd verborgen houden.
De latere rijksbestuurder Gajah Mada bewerkte een
contra-revolutie en de koning kon terugkeren.
De missionaris Odorico de Pordenone bezoekt als eer
ste Europeaan Java.
Koning Jayanagara wordt door zijn lijfarts vermoord.
Jayanagara had geen kinderen en de opvolging werd op
een merkwaardige wijze geregeld. De opvolging zou
overgaan op zijn moeder Gajatri, de dochter van
Kertanagara. Deze was echter Buddhistisch non gewor
den, zodat haar dochter Tribhuwana het regentschap
waarnam. Gajatri overleed in 1350 en werd niet opge
volgd door haar dochter Tribhuwana. In plaats daarvan
werd Tribhuwana's zoon Hajam Wuruk koning, wiens
koningsnaam Rajasanagara was.
De residentie van het west-javaanse rijk Pajajaran
wordt in Pakuan bij het tegenwoordige Bogor, geves
tigd.
De oorsprong van het rijk Pajajaran ligt in het meer
oostelijk gelegen Galuh, waar de dynastie reeds in de
twaalfde eeuw regeerde.
Een inscriptie in de vermaarde Batu Tulis bij Bogor ver
meldt de vestiging van de residentie (kraton) in Pakuan,
door de vorst Ratu Dewata.
Waarschijnlijk heeft de naam Pajajaran een symbolische
Tempelwachter van Singasari bij Malang.
(Foto R.L. Mellema)
1350-1389
Regering van Hajam Wuruk. Tijdens zijn regering be
leefde het rijk Majapahit zijn grootste bloei. Dit was
vooral te danken aan het optreden van de rijks
bestuurder Gajah Mada, die in 1331 in dit ambt was be
noemd. Geheel Java stond, behalve het rijk Pajajaran in
West-Java waarmee strijd werd gevoerd, onder het ge
zag van Majapahit.
Op Java ontstaat een bestuurssysteem. De ambtenaren
handhaafden het gezag met wereldlijke en geestelijke
middelen, inden belastingen, onderhielden wegen, en
handhaafden de rechtspraak. Het was een tijdperk van
rust en vrede in de Indonesische archipel. De koning
ondernam grote reizen door zijn rijk. De hofdichter
Prapanca bezong in een lofdicht, de Nagarakertagama,
de hofstad van Majapahit (de weinig overblijfselen hier
van bevinden zich bij Mojokerto in de desa Truwolan)
en de roemrijke regering van Hajam Wuruk. De
overzeese handel o.a. met China breidde zich zeer uit.
Bali wordt na zware strijd door Majapahit onderwor
pen. Tenslotte strekt Majapahit's invloed zich over vrij
wel de gehele Indonesische archipel uit: delen van
Sumatra, Borneo (o.a. het vorstendom Kutei), Celebes
en de kleine Sunda-eilanden en het Maleise schiereiland.
Op Sumatra doet Adityawarman (onderkoning van
Malayu, ca. 1340-1375) een inval in het rijk
Minangkabau. Volgens de bekende legende van het ge
vecht van de twee buffels, behaalt de buffel van
Minangkabau de overwinning. Toch erkent het volk van
Minangkabau Adityawarman als vorst en deze vestigt de
zetel van het rijk in Pagarruyung. In de 14e en 15e
eeuw omvatte het rijk Minangkabau geheel Midden-
Sumatra. In de 16e eeuw maakten Siak Sri Indrapura,
Indragiri en Jambi zich los van Minangkabau, dat sinds
dien beperkt was tot het gebied van de Padangse
Bovenlanden. De laatste "Keizer" (Maharaja) van
Minangkabau werd in 1817 door de Padri's, een ortho
dox-Islamitische beweging, vermoord.
Op Sumatra komt door toedoen van Majapahit en zijn
vazalstaat Malayu, een einde aan het voorheen zo
machtige zeerijk Sriwijaya, de oude mededinger van
Java. In 1023 en 1030 was Sriwijaya door invallen vanuit
India door de Cola's (vorsten uit Koromandel), geteis
terd. Deze heerschappij was niet blijvend en Sriwijaya
herstelde zich weer. Op het einde van de 12e eeuw
was de achteruitgang begonnen, steeds meer vazal
staten maakten zich zelfstandig, o.a. Malayu, terwijl de
Thais de vazalstaten op Malakka bedreigen.
(wordt vervolgd)
30
