16-daagse GROEPSREIZEN naar HAWAII
AURORA TRAVEL SERVICE B.V.
3.435,-
ten rimpelig zijn en een geelbruine kleur
hebben. Het oogsten begint vroeg in de
morgen omdat de schil dan week is en
bij het vallen niet open springt. Bij voor
tijdig openspringen gaat er onnodig ka
pok verloren. De 15 cm ovale lange
vruchten hangen aan korte stelen aan de
takken. Het zijn doosvruchten die aan de
binnenkant gevoerd zijn met witter,
grijze of gele zachte zijdeachtige vezels
die na gezuiverd te zijn de bekende ka
pok levert. Bij droogte barsten ze van
onder naar boven open met 5 kleppen;
ze bevatten ca. 100 ronde zwarte zaden
die in een puntje eindigen. Het vrucht-
pluis groeit uit de vruchtwand en laat los
als de vruchten rijp zijn. Het vruchtpluis
of vezels is bedekt met een waslaagje; ze
zijn waterafstotend en glad en bestaan
uit 64% cellulose. De vezels zijn met
lucht gevuld en daardoor licht een veer
krachtig. Aan deze eigenschappen dankt
zij haar drijfvermogen. Kapok wordt ge
bruikt voor isolatiemateriaal, o.a. bij
vliegtuigen, voorts voor het opvullen van
reddingsgordels en zwemvesten, matras
sen en kussens. Kapok is enigszins ver
drongen door schuimplastic (goedkoper)
maar blijft onmisbaar. Kapok kan tegen
woordig gesponnen worden. Dat was
vroeger niet mogelijk omdat het pluis
kort is en glad door de wasachtige
opperlaag en bovendien zwak. Er is iets
op uitgevonden dat het spinnen nu mo
gelijk maakt.
Het plukken van de vruchten is niet een
voudig. Het gebeurt met behulp van een
lange stok waaraan een haak zit en daar
mee wordt aan de takken geschud. Om
dat de vruchten niet gelijktijdig rijpen
moet het verschillende keren gebeuren.
De takken zijn broos en kunnen afbre
ken. De jonge vruchten daaraan zijn on
bruikbaar. Om de bovenste takken te
kunnen bereiken, moet er in de boom
geklommen worden: een gevaarlijk
werkje door de makkelijk afbrekende
takken.
De vruchten worden een dag of drie in
de zon gedroogd. Na de opening - ze
worden met hamers open geslagen -
worden de vezels eruit genomen. De
centrale zaadstreng wordt verwijderd.
De vezels moeten goed gedroogd zijn en
dat gebeurt op matten of cement-
vloeren, die droogvloeren worden ge
noemd. De droogvloeren zijn vaak
omheind met stevig volièregaas, zodat
het wegvliegen van de kapok verhinderd
wordt. De zaden die oorspronkelijk aan
de zaadstreng (het zieltje) vastzaten, lig
gen nu los tussen de kapokvezels en
moeten worden verwijderd. Tegenwoor
dig gebeurt het machinaal; vroeger deed
men dat met de hand. De werklui keren
met hun handen de kapokpluizen en met
kromme vorken kloppen ze de kapok
waardoor de zaden naar beneden vallen,
terwijl de kapok, die eerst in vlokken bij
elkaar zat, uiteen geplozen wordt en bo
venop komt te liggen.
Uit 250 vruchten wordt I kilo zuivere
kapok en 2 kilo pitten gewonnen.
Kapokpitten waren vroeger waardeloos
en nu zijn ze een belangrijk export
artikel. Als bijprodukt wordt uit de pit
ten olie gewonnen. De boengkil (pers
koek) die over blijft, wordt als meststof
gebruikt. Ook worden de zaden bij het
bereiden van soep gebruikt. De olie
dient als brandstof en verlichting (olie
lampjes). De pitten bevatten 25% olie.
Ze zijn waardevol om hun hoog
linolzuurgehalte. De niet stollende olie
wordt gebruikt voor spijsolie en voor de
zeepindustrie.
De cultuur van kapokbomen is gemakke
lijk; de bomen vragen weinig onderhoud.
Vroeger werden veel planten gestekt.
Men gebruikte topstekken van bomen
die weinig vruchten droegen. Zijtakken
kunnen niet gestekt worden. Tegen
woordig vindt de vermeerdering plaats
door zaaien. De zaden komen na 20 da
gen op. Als de jonge bomen I of 2 jaar
oud zijn en ca. I meter hoog, worden ze
ver uit elkaar overgeplant. Langs de weg
of in het veld op 7 meter afstand van el
kaar. De kapokboom laat zich goed
oculeren (enten). Er zijn selecties ge
maakt. Als onderstam wordt soms de
wilde Surinaamse kapokboom gebruikt.
Van omgehakte bomen en uitgebrande
stronken kan men lichte kano's maken.
De schors bevat een looistof (kapoksap)
die bij stolling rood wordt: het wordt
gebruikt bij wonden.
Bladeren en zaad fijngemaakt met water,
zout en palmsuiker (afkomstig van de
arènpalm of suikerpalm) als middel tegen
astma, darmontsteking, dysenterie, pijn
lijke keel en hoestmiddel.
Het kapoksap is samentrekkend en
wordt gebruikt bij darmontsteking. Van
jonge bladeren kan shampoo gemaakt
worden. Gekookte schors wordt als ge
neesmiddel gebruikt bij nierstenen en
ziekte van de urinewegen.
Uit een pitje kan makkelijk een kamer
plant groeien. Twee jaar geleden heb ik
het geprobeerd: het plantje groeide hard
en stond in de zomermaanden in de tuin.
In de wintermaanden verloor ze al haar
bladeren, de top was beschadigd en de
plant leek ten dode opgeschreven. In het
voorjaar kwam ze weer tot leven en de
top splitste zich in tweeën. Ze is 60 cm
gegroeid en meet nu 90 cm. Half okto
ber haalde ik de plant weer naar binnen
en nu krijgt ze zo weinig water dat ze
net niet uitdroogt. In het voorjaar zal ze
weer nieuw blad vormen en krijgt dan
weer volop water en plantenmest.
NETTY SELDER
Vertrek: 21 mei en 17 september 1993
Minimaal vereist aantal deelnemers 16
Nederlandse reisleiding
Amsterdam-Los Angeles v.v. per KLM
Per persoon in een 2-pers. kamer
Clauskindereweg 28-29, 1069 HN Amsterdam
Tel. (020) 6199377, zaterdag tel. niet bereikbaar.
(SGR/ANVR/IATA)
"ONE OF SOUTHEAST ASIA'S BEST"
(BUSINESS TRAVELLER. NOV 1990)
JALAN TUGU 3 MALANG JAWA T1MUR INDONESIA
Phone (0341) 63891, (5 lines) Fax (0341) 62747
27
