GELEZEN.
EETVERSLAVING:
Over de eindscriptie HBO-
MW van Jacqueline Whitlau
ANTWOORD OP EEN TRAUMA?
Een mening en een overpeinzing
door J.A. Stolk
Zou deze scriptie (HBO-MW) over eet-
verslaving en de mogelijke relatie tussen
traumatische oorlogservaringen van een
ouder of van beide ouders en het ont
staan van eetstoornissen bij een kind mij
ter beoordeling worden aangeboden en
mocht ik er een cijfer voor geven, dan is
een dikke 7 mijn waardeoordeel over de
inhoud van deze scriptie.
Een 8 is de scriptie zeker waard wan
neer ook het idee qua onderwerp mag
worden verdisconteerd in het waarde
oordeel. Ik was verrast, laat ik er meteen
maar voor uitkomen.
Uiteraard is er veel bekend en veel ge
schreven over de anorexia nervosa en
de boulimie van dezelfde genese. Hier
over getuigt de schrijfster zelf, gezien
haar indrukwekkende opgave van ge
raadpleegde literatuur over het onder
werp eetverslaving.
Diagnose en behandeling van deze psy
chiatrische ziektebeelden zijn nog steeds
een dynamisch proces en daarom dan
ook voor aanvulling en verbetering vat
baar.
Mensen die het slachtoffer zijn van één
van deze ziektebeelden, zijn heel erg ziek
en zij verkeren in levensgevaar, zo ern
stig is dit lijden.
De causaliteit, het verband tussen oor
zaak en gevolg, in deze kwestie is een
zeer belangrijke.
De therapie, die ingesteld moet worden,
kan alleen de juiste zijn wanneer ook de
causa, de oorzaak dus, bekend is. Een
gouden regel in de psychiatrische thera
pie is immers dat deze bestaat uit psy
chotherapie (en dan moet je toch weten
waar de psychische schoen wringt) en de
medicamenteuze therapie.
Let wel, beide vormen van therapie tege
lijkertijd. Het is nooit of het een of het
ander.
Jacqueline Whitlau schrijft in de samen
vatting van haar scriptie onder meer:
"Traumatische oorlogservaringen kun
nen grote gevolgen hebben voor de
gene, die ze ondergaat. Deze ervaringen
werken door in het gezin waarin de be
trokkene als ouder verkeert. De ontwik
keling van kinderen wordt beïnvloed
j door het gegeven dat zij opgroeien in
een gezin waarvan één of beide ouders
een traumatische oorlogservaring heeft
opgedaan".
en verder:
"Of zich daadwerkelijk een eetstoornis
ontwikkelt hangt niet alleen af van het
al dan niet aanwezig zijn van een
oorlogstrauma bij een ouder. Wel zijn er
aanwijzingen voor een relatie tussen
traumatische oorlogservaringen van de
eerste generatie en het ontstaan van
eetstoornissen bij de tweede".
en ook nog:
"Deze scriptie dient te worden opgevat
als een verkenning van het nog zo goed
als onontgonnen terrein eetverslaving -
tweede generatie-problematiek"
Het onontgonnen terrein tweede
generatieproblematiek bevat niet alleen
de eetproblematiek maar ook de vele
andere problemen van psychische aard
en als consequentie daarvan het fysieke
lijden, dat er mee samengaat.
Er is een verband tussen het psycho-
trauma van de ouder tengevolge van de
oorlog en het psychische- en fysieke lij
den van het na-oorlogse kind, dat de
pech heeft dat een van de ouders of bei
den oorlogsslachtoffer zijn.
Goed komt dat tot uiting in de inter
views, die in de scriptie verwerkt zijn. In
gedrag en handelwijze en in uitlatingen
kan een oorlogsslachtoffer het oorlogs
leed bagatelliseren of ontkennen of culti
veren en er dan eindeloos over blijven
doorzeuren.
Het ophouden van een facade of van de
nimmer eindigende slachtoffer-rol kent
als consequentie de beschadiging van de
persoonlijkheid. Psychopathisch gedrag
kan ontstaan en deze kan desastreuze
gevolgen hebben voor de kinderen van
deze mensen.
Zo'n desastreus gevolg kan zijn een pa
thologische eetgewoonte.
De interviews in de scriptie zijn van een
navrante eerlijkheid. Daaruit zijn door de
schrijfster conclusies getrokken. Een en
kele daarvan werd in dit commentaar
vermeld. De conclusies zijn helaas maar
al te waar.
De mensen waarover in de scriptie
wordt geschreven zijn slachtoffer van
psychische verwaarlozing. Zij zijn slacht
offer van misplaatst heroïsch gedrag, wat
zich uit in het in betekenis verkleinen of
ontkennen van ondervonden onmense
lijkheid. Of al die ellende wordt tot een
onuitputtelijke bron van zelfbeklag.
De maatschappij wilde deze mensen niet
zien. Lastig en onbegrijpelijk vaak in in
termenselijke relatie. Doen of het pro
bleem niet bestond was de makkelijkste
en goedkoopste weg voor de verant
woordelijke overheid.
Het is daarom te hopen dat dit onder
zoek vervolg krijgt. Vele vervolgen want
er is veel in te halen en goed te maken.
Deze mensen zijn opnieuw slachtoffer.
Misschien door een isolement wat zijzelf
verkozen, maar daar was reden voor.
Wie heeft er begrip getoond?
Wie wilde luisteren?
Wie wilde helpen?
Geen moeilijke wetenschappelijke ver
handelingen, wel duidelijk is deze HBO-
scriptie en daarom een zinvolle aanvul
ling bij alle kennis, die reeds bekend is
over de eetpathologie.
Waardevol is de scriptie omdat is aange
toond de samenhang, het verband tussen
de in de oorlog getraumatiseerde ouder
en het psychische lijden van het kind
daardoor en wat zich kan uiten in eet
stoornissen.
Het lezen van deze scriptie riep bij mij
een beeld op, toegespitst op het thema
ouders slachtoffer en de relatie met het
psychisch lijden van hun kinderen.
Oorlogsleed, oorlogservaringen, de
angst, de vernederingen, de pijn.
Het bloed en de martelingen.
Het nog steeds onbeantwoorde waarom.
Het niet in te vullen waardoor.
Dat ondraaglijke verdriet.
Het is ook zo'n verschrikkelijk verhaal. Is
het mogelijk over deze afschuwelijke din
gen te discussiëren? Naar elkaar roepen
en polemieken voeren. Het is allemaal
niet zo erg geweest. Anderen hebben
veel meer geleden. Het is eigen schuld
en dikke bult. De onzin van de eeuwige
slachtoffers. Al die discussies zijn leugen
achtig. Ook de artikelen in tijdschriften
daarover, de wetenschappelijke essays,
de boeken.
Wil je toch diep graven naar de waar
heid over het ondergane leed en de on
menselijke vernederingen en martelingen
en de verwerking van die vreselijke za
ken door het slachtoffer.
Vraag het de kinderen.
Kijk naar de kinderen van die
getormenteerde mensen.
De kinderen kunnen het leugenachtige in
de waarheid van hun ouders ontmaske
ren. Die zogenaamde waarheid totaal
ontluisteren.
En toch, diezelfde kinderen zijn de ge
nade voor die onteerde ouders.
Slachtoffer van het slachtoffer van het
slachtoffer.
Wonderlijke overpeinzingen bij het lezen
van een scriptie over eetverslaving.
Het heeft tot nadenken gestemd.
Het is dus een goede scriptie.
Belangstellenden kunnen de scriptie be
stellen door overmaking van fl. 25,- op
girorekeningnummer 5370243 t.n.v. J.
Whitlau, Windmolen 9 te Wateringen
o.v.v. "scriptie".
38