BANDUNG 1992 Het Snoephuis De katholieke kerk BAKERY De Bragaweg te Bandoeng ken ik van foto's en uit de verhalen van familie en andere Bandoengers. Een winkelstraat waar alles verkocht werd. De goed ver zorgde etalages van onder andere Van Dorp, Au bon Marché, l'lnstitut de natuurlijk eigenlijk helpen drinks, snacks en volle borden met eten uitdelen. En de borrelglazen vullen van pa en oom Karei die op het balcon al satés roosterend elkaar moppen zaten te vertellen. Maar ik zag dan alleen de persoon die vertelde en vele verhalen eindigden met een hoop gelach, totdat de tranen over onze wan gen liepen. Ik zie een uithangbord, het valt niet echt op. Ik lees ieder woord op de Jalan Braga. Bakery Restaurant Sumber Hindangan d/h Het Snoephuis. Sumber Hindangan, dat betekent zoveel als originele recepten, oorspronkelijk voedsel. Ik loop naar binnen, een hele Beauté, Maison Bogerijen, opticien Goldberg, Elisabeth Bock, en Keiler waren een lust voor het oog. 'Een eldo rado voor Bandoengse dames', schreef Hein Buitenweg. En niet alleen voor Bandoengse dames, ook dames van de ondernemingen kwamen geregeld naar beneden om te winkelen. Er werd gefla neerd, men ontmoette elkaar daar. De Jalan Braga te Bandung, daar loop IK nu. Heb de tijd van de Bragaweg niet meegemaakt. Drie passen en ik stop, kij ken, me afvragen welk pand dat is. De apotheek op de hoek met de Grote Postweg is nog steeds een enorme apo theek. Hotel des Pays Bas heet nu Hotel Braga, de bioscoop daar schuin tegen over, Majestic. Veel oude gevels zitten verstopt achter nieuwe gevels van golf plaat. De kleuren en kreten schreeuwen. Ik zoek naar herkenningspunten, beze ten. Mijn hersens werken op volle toe ren. Tante Klein, Lies en Jopie, mijn moeder, mijn vader, oom Karei, Noes en Broer, als zij begonnen te vertellen, hoorde ik alleen nog maar, zag niets meer gebeuren om me heen, ondanks de veertig man bij de kumpulan thuis. Moest grote, hoge ruimte. Allemaal toonbanken en vitrines (nog uit de Hollandse tijd?) gevuld met moorkoppen, tompoucen, slagroompunten, aardbeientaarten, petit fours, Jan Hagel, bokkepootjes en klets koppen. Vol, heel vol. Grote glazen pot ten met allerlei kleuren hagelslag. Een vreemd gevoel maakt zich van mij mees ter en ik sta met open mond me te ver bazen. Dit kan niet, dit is niet waar. Of ik wat wil kopen. Een oude Chinese man zit achter de kassa. Hij spreekt vloeiend Nederlands en vertelt, over vroeger en nu. Een beetje vergane glorie, maar de snoeperijen zijn Hollands glorie, puur en oorspronkelijk... Hoek Javastraat (Jalan Jawa) en Merdika- straat (Jalan Merdeka). Op de oude kaart van Bandoeng staat de kerk onder nummer 25. Op de huidige kaart zie je daar een kruisje. Ik weet dat mijn familie altijd de Bragaweg afliep, over het spoor ging en dan rechtsaf sloeg om bij de katholieke kerk te komen. Ik ken de verhalen. Besluit om dit traject ook te gaan lopen, om te zien, om te ervaren hoe dat is. Op de rechter stoep (de kant van Bogerijen) loop ik richting spoorlijn. Steek de Oude Hospitaalweg (Jalan Lembong) over. Zie links op de hoek aan de overkant het pand waar pianohandel Naesens zat. Mooi pand nog steeds. Loop verder over de spoorlijn en sla ook rechtsaf. Dan langs het grote plein en daar staat de kerk, in de zon, prachtig in de verf, gebroken wit, alsof er geen vijfenveertig jaar voorbij zijn gegaan. Steek de straat over en loop door het smeedijzeren hek, dat open staat, de plaats op. Onder de bomen zitten een paar schoolkinderen in de schaduw te kletsen met elkaar. De grote deuren zijn gesloten. Achterom dan maar. Aan de zijkant is een deur die op een kier staat. Voorzichtig op mijn tenen loop ik binnen, niet zo zeer omdat het een kerk is maar meer omdat ik het gevoel heb een verleden binnen te stap pen. Binnen is het doodstil, mijn innerlijk ook. Achterin staan twee heren op gedempte toon te praten. Het interieur is prachtig, de banken zijn oud, het hout is doorleefd. Over deze tegels hebben ze gelopen. Daar hebben ze gestaan met het koor en hebben ze de slappe lach gehad als jonge meisjes. Van die plek zijn ze wel eens weggestuurd tijdens de repetities, omdat ze baldadig waren. Hier gingen ze naar de nachtmis met Kerstmis en liepen dan in de zwoele nacht terug in hun zomerjurken. Later toen ze al van school af waren, kwamen ze hier in de vroege zondagochtend bin nenwaaien voor de hoogmis, na een groot feest of dansavond. Daarna gingen ze door naar het zwembad. Nee, getrouwd zijn ze ergens anders want toen was het al '42. LS 7

Moesson Digitaal Tijdschriftenarchief

Moesson | 1992 | | pagina 7