S ERAWAK
deel I
De beer Frangenheim geeft in onderstaand verhaal zijn indrukken weer van zijn verblijf te Serawak, waar hij,
door het bedrijf waar hij voor werkte, geplaatst was. Ook vertelt hij in het kort over de andere tiuee staten in
Noord-Kalimantan, Brits Noord-Borneo en Brunei. De auteur werkte daar voor een bedrijf, wiens belangen
de export van peper, rubber en hout waren. Deel 2 van zijn Serawak periode zal in de volgende Moesson ver
schijnen.
16
Brunei, de kleinste maar ook de rijkste
van de drie staten, ligt tussen Brits
Noord-Borneo en Serawak in. Dankzij
de rijke oliebronnen voelt de sultan er
niets voor om zich bij de federatie
Maleisië aan te sluiten. Het schijnt dat de
sultan de rijkste man ter wereld is en dat
zijn persoonlijk vermogen met een
bedrag van 17 miljoen Engelse ponden
per dag groeit. Hij heeft zijn militaire
opleiding in Sandhurst gehad en daar is
zijn liefde voor de polosport ontstaan.
Een paar jaar geleden heeft hij een
prachtig nieuw paleis laten bouwen. Wat
het meest opvalt is het feit dat er aircon
ditioned stallen zijn voor zijn 150 polo-
ponies.
Tenslotte Serawak, het land van de witte
Radja's, de drie Brookes. De eerste
Brooke, James Brooke, was oorspron
kelijk officier in het Engelse leger in
India. Hij beschikte echter over ruime
fondsen en was ook nog avonturier. Zo
kwam hij in 1839 met zijn eigen jacht in
Serawak aan. Daar had de toenmalige
De haven van Kuching 1955
Serawak maakte in 1954/1955 nog geen
deel uit van Maleisië, maar stond onder
Brits beheer. Zo ook Brits Noord-
Borneo, nu Sabah geheten. Kota
Kinabalu (genoemd naar de hoogste berg
gunung Kinabalu) is de hoofdstad van
Serawak en ligt aan de noordwestkant.
De oude naam was Jesselton. Miri was
toen nog een kleine Shell nederzetting
die de laatste jaren is uitgegroeid tot een
enorm complex van fabrieken, resulte
rend in een belangrijke uitvoer van olie-
produkten. Tijdens mijn reizen viel het
me telkens weer op dat deze kleine ste
den er zo veel aardiger en gerieflijker
uitzagen dan de plaatsen in het voorma
lig Nederlands-Indische Borneo. Een van
de oorzaken was waarschijnlijk het feit
dat de Engelsen niet vlakbij de rivieren
woonden, maar hun huizen in de heuvels
bouwden en het water daarheen op
pompten, terwijl wij op rivierniveau ble
ven wonen.
sultan Pengiram Muda Hasim, grote
moeilijkheden met een deel van de
bevolking, dat in opstand was gekomen.
Brooke besloot de partij van de sultan te
steunen en trok persoonlijk ten strijde,
aan het hoofd van de soldaten van de
sultan, versterkt met een deel van zijn
met geweren bewapende bemanning.
Daartegen maakten de rebellen, bewa
pend met blaaspijpen en mandaus (een
soort parang) geen kans. Als dank voor
bewezen diensten bood de sultan,
Brooke een groot deel van zijn gebied
aan, het tegenwoordige Serawak. James
