plaats moeten krijgen. Vragen die in dat
kader aan de orde zouden moeten
komen zijn: welke opvattingen over
vrouwelijkheid, mannelijkheid en licha
melijkheid waren binnen die verschillen
de jeugd- en muziekculturen dominant?
Welke verschuivingen zijn hierin te
traceren en hoe zijn de categorieën
sekse, klassen en etniciteit in dit kader
met elkaar verbonden? Hoe wordt man
nelijkheid en vrouwelijkheid bijvoorbeeld
opgevat en beleefd binnen de vele inter
raciale relaties die er ontstonden met de
komst van allerlei groepen migranten
(waarvan Indo's en Molukkers de eer
sten waren)?
Uit het bovenstaande hebben we kunnen
opmaken dat nieuwe jeugdkulturen en
vormen van popmuziek vooral ontston
den in de marge van de samenleving,
etnische minderheden en jongeren uit
arbeidersmilieus. Tussen beide groepen
was sprake van wederzijdse beïnvloeding
en beide onderscheidden zich via muziek
en cultuur van de dominante cultuur. De
Rock 'n Roll als muzieksoort werd, zoals
we zagen, vooral verbreid door Indo's
en Molukkers, de eraan verwante jeugd-
kultuur was die van de nozems. De
Nederbeat ontstond aanvankelijk voor
een belangrijk deel in 'volkse wijken' in
Den Haag."
Indorock in de klas
De discussie vindt ook elders plaats.
Begin 1993 plaatste Kleio, het lijfblad van
docenten geschiedenis, een ingezonden
brief van Mutsaers, waarin ze kritisch
reageerde op enkele zwakke punten in
het artikel van Vossen (fragment 8).
Fragment 8 (uit: Lutgard Mutsaers, "Aan
de gebruikers van de CE-bundel
Vertrouwde patronen, nieuwe dromen, inge
zonden brief in Kleio 34:1januari/febru
ari 1993):
"Het onnauwkeurig omgaan met gege
vens uit de muziekhistorie is een euvel
dat vaak in sociologische artikelen voor
komt. Nu er voor het eerst op dit
niveau aandacht wordt geschonken aan
de introductie van de rock roll in
Nederland (waar ik op zich blij mee
ben), lijkt het mij van belang de meest in
het oog springende fouten recht te zet
ten. De hit 'Ramona' van The Blue
Diamonds is geen voorbeeld van
Indorock. De Blue Diamonds waren
Indische jongens, die een verleden had
den in een Indische rock rollband,
maar hun activiteiten als commercieel
platenduo noem je, als je het al per se zo
wilt noemen, Indopop. De Indorock is
een stroming van bands, (Indo)pop is een
kwestie van solisten en duo's met hitpa
radesucces zoals de Blue Diamonds,
Sandra Reemer en Anneke Grönloh.
'Brandend Zand' van de laatstgenoemde
is een vertaalde Duitse schlager en der
halve geen Indorock.
Niet de verzamelaars van de muziek van
Indo's en Molukkers, maar de verzame
laars van oude rock roll uit de jaren
vijftig (het verzamelen daarvan kwam pas
in de jaren zeventig op) merkten dat er
erg veel Indobands bij in Nederland opge
nomen rock rollplaten zaten, bijna
alleen maar Indobands, en sommigen
wisten het eenvoudig omdat ze die
periode zelf hadden meegemaakt. Om
die platen te onderscheiden van de
Amerikaanse rock roll die ze ook ver
zamelden, hebben ze het Indorock
genoemd. Het was een etiket, meer niet.
Er wordt in het artikel in het alge
meen niet-begrijpend over de muziek-
praktijk geschreven door Vossen.
Indorock herkennen is een kwestie van
luisteren, Indorock is een sound, een
gevoel. Er bestaan CD's met historische
Indorock. Het moet een kleine moeite
zijn deze aan te schaffen en in de klas te
draaien (zoals Indorock, The original
recordings, EMI 7947192)."
Jammer dat Mutsaers van de gelegenheid
geen gebruikt maakte om waardering uit
te spreken voor de vele sterke punten
uit het artikel van Vossen. Mede dankzij
Vossen krijgt Indorock, en daarmee de
sociaal-culturele positie van Indische
Nederlanders omstreeks I960, serieuse
aandacht in de kring van docenten
geschiedenis. Door haar artikel beschik
ken docenten meer dan tevoren over
informatie waarmee ze de film Rockin'
Ramona en geluidsopnames in de klas
kunnen afspelen en deze in een histo
risch kader kunnen plaatsen. Aan de
Hogeschool Katholieke Leergangen
Tilburg is bijvoorbeeld in november
1992 tijdens een studiedag voor docen
ten met film en geluid aandacht besteed
aan Indorock en hebben de 80 deelne
mers een exemplaar van de door
Mutsaers genoemde CD mee naar huis
(en school) gekregen.
Hoeveel aandacht Indorock in de exa
menklassen zal krijgen hangt af van de
individuele docenten. Makers van lesma
teriaal hebben het tot nu toe af laten
weten. Zoals elk jaar verschenen in
1992 enkele boekjes die door leerlingen
kunnen worden bestudeerd ter voorbe
reiding op het centrale examen geschie
denis. In de meeste gevallen weten
auteurs over Indorock niet veel meer te
Fragment 9 (uit: R.C. Seriese en W.H.
Blok, Examenbundel voor 1993, Leiden
1992):
"Vooral de vernieuwingen binnen de
muziek hadden veel invloed. Eind jaren
vijftig werd door Indo-bandjes de rock 'n
roll in Nederland verspreid. De Indo
bandjes bestonden uit Indo's en
Molukkers uit het voormalige
Nederlands-lndië. Liefhebbers en verza
melaars van deze muziek verzonnen de
benaming Indo-Rock. Bekende vertegen
woordigers van de Indo-Rock waren
onder andere The Blue Diamonds en
The Tielman Brothers".
melden dan wat in de stofomschrijving
staat, zoals bijvoorbeeld in fragment 9.
De auteur van fragment 10 geeft er blijk
van iets beter te begrijpen wat het his
torische belang van Indorock is.
Bij de Nederlandse Onderwijs Televisie
is in 1992 een vierdelige serie gemaakt
over "Nederland 1948-1973", waarin op
redelijk traditionele wijze aandacht is
besteed aan de popmuziek in Nederland
in de jaren '60. Ondanks de vermelding
in de officiële stofomschrijving komt
geen woord (of beeld) over Indorock in
de serie voor. Toen ik bij de maker
hiernaar informeerde, vertelde hij me
dat hij tot op dat moment geen idee had
wat met 'Indorock' werd bedoeld. Nog
onbekend, en dus nog onbemind.
Toch is er reden genoeg om dit artikel
optimistisch te beëindigen. De recente
belangstelling voor Indorock heeft
gezorgd voor een hernieuwde belang
stelling onder het grote publiek voor
Indische Nederlanders. Dit keer geen
aandacht voor problemen, zoals aanpas
sing en racisme, maar groeiende aan
dacht voor authentieke cultuuruitingen
van de Indische Nederlanders in de
Nederlandse samenleving: iets om trots
op te zijn.
Fragment 10 (uit: J.D. van den Berg en
A.C.M. Peek, Nederland naar een modern
industriële samenleving 1948-1973.
Examenboek Havo/Vwo, Groningen
1992):
"Indo-rock: De eerste echte rock-and-
roll van Nederlandse bodem werd
gemaakt door veelal Haagse bands met
jongens met een Indonesische achter
grond. Ze hadden een heel eigen stijl en
waren voor die tijd - eind jaren vijftig,
begin jaren zestig - verbazend ruig en
vernieuwend in hun optreden. Veel
beroemde popgroepen uit de jaren
zestig deden hun inspiratie op bij deze
Indo-rockers."
28
