SCHULD
Swüuj, SeiAiott
Te koop aangeboden tegen kostprijs:
Wilhelmina (Mien) van
der Lijn-Algra
Schuldgevoelens worden je vaak aange
praat. Wanneer voel ik me schuldig? Als ik
bij volle bewustzijn, heel vaak uit stommi
teit, ach, je weet wel hoe dat gaat, iemand
kwets, pijn doe of schade berokken.
Achteraf kan ik me dan wel voor mijn kop
slaan, ik voel me dus schuldig. En daar ben
ik alleen verantwoordelijk voor.
Toen ik onlangs in het Museum van
Volkenkunde in Rotterdam de tentoon
stelling 'Wayang Revolusi' bijwoonde,
zou ik me, als ik erg beïnvloedbaar was,
opgezadeld hebben gevoeld met een
groot schuldcomplex. De composities
waren prachtig, geen kwaad woord
daarover, maar wat de inhoud betreft,
wat hadden wij, Hollanders het Indone
sische volk toch allemaal niet aangedaan!
Geknecht, vernederd, gemarteld! Alleen,
ik was er toen niet bij. Hoe wil je, in de
tijd van de Oostindische Compagnie en
de Atjeh-oorlog! Ik voel mij dan ook
niet schuldig.
Als kind, in Indië, hadden wij, net als
iedereen, bedienden, een echtpaar dat
bij ons op het erf woonde. Voor ons,
kinderen, waren het niet echt bedienden
maar meer een oom en tante, bij wie we
altijd met onze problemen terecht kon
den en van wie we ook vaak op ons kop
kregen als we stout waren. Wij respec
teerden hen en ik denk nog altijd met
veel liefde aan hen terug. Toen de oor
log voorbij was, stonden zij met cadeau
tjes, voor onze deur en of ze alsjeblieft
weer bij ons mochten komen. Ik had
ook 'inlandse' vriendinnetjes, waarbij ik
nooit het gevoel had dat ze anders
waren. Alles was toen zo ontspannen en
vanzelfsprekend.
Maar wat hoor ik nu?? Wij hebben hen
uitgebuit! Ook is het tegenwoordig bij
mensen uit Suriname en de Antillen
bon-ton om te zeggen: "Ja, maar wij
hebben hen vroeger als slaven laten
komen en eeuwenlang in slavernij laten
leven. Dus hebben zij nu het recht zich
door ons te laten onderhouden."
Alleen, in de zeventiende eeuw leefde ik
nog niet en was er dus ook niet bij. Ik
zie dus niet in waarom ik me schuldig
moet voelen. Hoe werd het eigen volk
hier in die tijd behandeld door de 'hoge
heren'? Denk maar eens aan de kinder
arbeid, de veertig stokslagen bij het min
ste vergrijp en breng maar eens een
bezoek aan de martelkamer van de
Gevangenpoort in Den Haag. Lieve
mensen, dat was toch de geest van de
tijd. Ga maar eens na, hoe, nog niet eens
zo lang geleden, de dienstmeisjes hier in
Nederland werden behandeld door hun
'mevrouw'. Moet ik mij hierdoor schul
dig voelen?
Aan de andere kant: moet ik het de
jonge generatie Japanners en Duitsers
kwalijk nemen, dat hun ouders, of liever
grootouders, oorlogswandaden hebben
begaan? Nog niet zo lang geleden, in de
aankomsthal van Schiphol, wachtend op
mijn zoon die zou arriveren, kwam ik in
contact met een aardig jong Japans echt
paar, even in de twintig, met een kindje
(om op te eten) bij zich. Ze konden zich
al aardig in het Nederlands redden, dus
vlotte de conversatie redelijk. Moest ik
hen verantwoordelijk stellen voor de
rottijd die ik in het Jappenkamp heb
gehad? In die tijd waren zij nog niet eens
geboren! En wat te denken van dat klei
ne Japanse hummeltje? Moet die nog
jaren met schuldgevoelens rondlopen
om wat haar volk mij toen heeft aange
daan?
Men kan zeggen, dat de Japanse regering
nooit bekend gemaakt heeft, wat voor
wandaden en gruwelen er toen bedre
ven zijn tegen de geïnterneerden in de
kampen en ook daarbuiten. Maar heb
ben wij, toen teruggekeerd uit die kam
pen ook niet schuld, dat er niet meer
bekend geworden is daarover? Want
wat hebben we gedaan in die eerste
jaren na de oorlog, toen het nog zin had
om alles, liefst met veel tam-tam aan de
grote klok te hangen? Haast niets, toch?
Het was toen: "Niet zeuren, niet klagen,
flink zijn, daar kom je een heel eind
mee!" Daarbij zijn wij, Indische Neder
landers, eigenlijk een timide volkje.
Waarom is wel in de hele wereld
meteen na de oorlog, bekend gemaakt
welke gruweldaden de Duitsers het
Joodse volk hebben aangedaan? Omdat
er toen direct over gepuliceerd werd,
iedereen wist wat er allemaal gebeurd
was.
Nu, pas bijna vijftig jaar na de oorlog,
wordt de wereld kond gedaan van de
gruwelen in de Jappenkampen. Wie kun
je er nu nog verantwoordelijk voor stel
len? Natuurlijk, de oudere generatie, dat
zijn de misdadigers, die zijn schuldig!
Maar hoeveel leven nog of zijn het zich
nog bewust? Heeft het nu nog veel zin?
Wie is schuldig en is het nog nodig deze
schuld over te dragen van generatie op
generatie, van eeuw op eeuw?
EWR
Een pracht perceel in het heuvelland van de ALGARVE (Portugal) opp. 2.3 HA
(f 4,50 per m2).
Het perceel ligt ca. 15 km van zee en ca. 6 km van de Spaanse grens; het ligt over de volle
lengte aan een autoweg, het hoogste gedeelte van het terrein, met een mooi uitzicht op
zee en omgeving, is geëgaliseerd; verder zijn op het terrein wegen, een waterreserevoir en
een dam aangelegd.
Eind 1989 is op het terrein een grote stenen loods gebouwd van 40 m2, voorzien van
badkamer/toilet.
Gunstig teken: in de naaste omgeving zijn reeds woningen gebouwd/in aanbouw.
Foto's van het terrein zijn ter inzage. Tel.: 020-6360522.
Op I I februari 1993 overleed te Velp onze lieve
moeder, oma en overgrootmoeder
op de leeftijd van 94 jaar, weduwe van Aldert van
der Lijn, vroeger leraar aan de Christelijke MULO
en het Christelijk Lyceum te Bandoeng.
Velp:
Chala Vista, USA:
Orlando, USA:
Tine Kruse-van der Lijn
kinderen en kleinkinderen
Schelto en Gerie Vanderlijn
kinderen en kleinkinderen
Mies en Richard Tracy
kinderèn en kleinkinderen
Palmerston,
North Nw-Zealand: Joop en Lorna van der Lijn
kinderen en kleinkinderen.
Corr. adr.:T. Kruse
Zwanensingel 98
6883 GD Velp
De begrafenis heeft op 15 februari 1993 plaats
gevonden
Voor uw parties en reünies
Sophisticated dansmuziek
en gitaarballads
DANSCOMBO
J.A. (Fons) Phefferkorn
Barnsteenhorst 51, 2592 EB
Den Haag, telefoon: 070 -
3473935 of 070 - 3549905
34
