GEIEZEN.
gU
jQkkefKgketi
Weloverdacht,
goed geluisterd en
opgeschreven
33
Lekker koken van
Sabang tot Merauke
NU: f7,50
rw^i
iar\Sabatg totCMefauke
BILLITON REVISITED
Ik wilde eigenlijk niet gaan
Het boek over de repatriëring
door Siem Boon en Eva van
Geleuken
Vorig jaar kwam de Pasar Malam Besar
in Den Haag met een groots opgezette
expositie over de repatriëring van de
Indische Nederlanders in de jaren 1946
en 1964. Wat futuristisch opgezet vond
ik, want in de gigantische stellage van
stalen buizen en schotten kon ik met de
beste wil ter wereld een vertrekkend
noch een aankomend schip zien, wat het
wel moest voorstellen. "Werk in uitvoe
ring", hoorde ik een nuchtere Hollander
opmerken. Maar hij zal ongetwijfeld die
opmerking hebben teruggenomen toen
hij en tienduizenden anderen de exposi
tie zelf bekeken hadden. De prachtige,
vaak aangrijpende foto's, de teksten, de
informatie en de vele documenten, ze
gaven voor het eerst in Nederland een
duidelijk beeld van de grootste, massale
exodus van mensen uit Indië naar
Nederland. Met een videofilm en enkele
lezingen konden de Pasargangers, gere
patrieerd en niet-gerepatrieerd, kennis
nemen van deze Thuisvaart'. De Neder
landse Nederlanders, keken ze, begre
pen ze?
Op deze laatste Pasar Malam Besar is
het boek, voortgekomen uit en als
afsluiting van de expositie, verschenen.
'Het werk in uitvoering' is daarmee op
bewonderenswaardige wijze afgemaakt.
Uitgevoerd in een speelse, bijna ludieke
vorm bevat het op een foto-album lij
kend boek alle (w.o. heel bijzondere uit
privé-bezit) expositie-foto's en aanvul
lende illustraties. Wat echter de inhoud
zo levend maakt zijn de interviews met
gerepatrieerden die naar de expositie
zijn komen kijken en anderen die daar
voor speciaal werden opgezocht.
Tanneke de Groot liep tijdens de
Pasardagen met haar recorder en micro
foon rond, stelde vragen en legde de
antwoorden op de band vast. Die wer
den uitgewerkt voor het boek. Wat op
een album, een dagboek of een verza-
melmap leek, werd het beste boek ooit
geschreven over ons afscheid daar en
het nieuwe begin hier. Twee pientere
jonge vrouwen, Siem Boon en Eva van
Geleuken zijn voor het idee en de
samenstelling aansprakelijk. Wie de
colofon achter in het boek bekijkt, weet
hoe ontzaggelijk veel research er aan
vooraf is gegaan, hoeveel instellingen en
personen ervoor benaderd moesten
worden. Was het bekijken van de foto's
en het lezen van de teksten op de expo
sitie slechts het oproepen van herinne
ringen, een herkenning, nu pas, door de
interviews is dit stukje weggestopte
Indische geschiedenis weer een levend
deel van de Indische gemeenschap
geworden. OM TROTS OP TE ZIJN,
omdat we het zo goed hebben gedaan,
zo waardig en gewoon.
Het zijn die op schrift gestelde antwoor
den, geestig, laconiek, flegmatiek maar
vooral ook scherpzinnig, die mij er
getroffen hebben. Trieste feiten in een
paar zinnen verteld, vaak sarcastisch-
geestig eindigend. Het is allemaal voorbij
toch? De grootste gemene deler uit dit
boek van Siem en Eva: wij Indische repa
trianten, bekeken, analyseerden, beoor
deelden en begrepen Nederlanders
beter dan zij ons. En dat zal wel in de
eeuwigheid zo blijven.
Uitwijden over dit meesterlijke, aangrij
pende boek wil ik niet, u moet het zelf
maar bekijken en lezen. Niet in één
adem, maar pagina voor pagina, zoals u
een glas tjendol bij slokjes en lepel voor
lepel geniet. Het is de meest Indische
prestatie van een zuiver Indische affaire
geworden. Zo moest het en niet anders.
Hoop ik alleen maar dat hierna niets
meer over de repatriëring zal worden
geschreven. Het is meer dan genoeg
geweest, het wordt anders gezanik.
Voor je het weet hebben psychologen
ons na 50 jaar een repatriërings-trauma
aangepraat. Ik moet er niet aan denken.
LILIAN DUCELLE
'Ik wilde eigenlijk niet gaan' -
I 19 pag. - pb - oblong - prijs f 29,95
te bestellen en te koop bij
boekhandel Moesson
N.B.
Voor hen die het me steeds vragen:
Siem (Michèle) Boon is de dochter van
Rogier Boon en dus de kleindochter van
Tjalie. De front-cover van het boek is
géén blikvanger in de boekenetalage!
Wel de achterzijde in fel oranje waarop
ook duidelijk de titel 'Ik wilde eigenlijk
niet gaan'. In de letterlijke betekenis:
achteraf bezien?
LD
Oude en Nieuwe recepten uit de
Wonderlijke Tropenkeuken
door Lin Scholte
LIN SCHOLTE
Oude en Nieuwe recepten uit de
Wonderlijke Tropenkeuken
te bestellen bij Boekhandel Moesson
Prins Mauritslaan 36,
2582 LS Den Haag, tel. 070-3545501
openingstijden: ma t/m vrij 9.30-15.30
uur. Zaterdag gesloten
RECTIFICATIE
In Moesson van 15 juli 1993 stond het
artikel 'Billiton Revisited'. Tot onze
spijt is er een fout geslopen in een
foto-onderschrift. De foto op pagina
12 rechtsboven is niet het vroegere
sociëteitsgebouw, maar het vroegere
hoofdkantoor van de Billiton Maat
schappij.
Excuses aan Kee van Hasselt!
13
