Dampit
Een houding van verzet
duurzaam en gemakkelijk te bewerken.
mooie witte bloemen, de bast ziet eruit zal Poelassari bijna altijd gebruikt wor-
als kaneel. In de Aziatische geneeskunde den). Het hout van de Njamploeng is
Bloeiende lak van de Indische Oranjebloesem, Kulastrand Bali
Op 22 december 1994 zal het vijftig jaar geleden zijn, dat in
Oost-Java het strafkamp Soember Gesing ten zuiden van
Dampit abrupt werd gesloten. De aldaar geïnterneerde Indische
jongens, werden ziek en ondervoed teruggebracht naar Malang,
van waaruit ze enige maanden eerder op Japans bevel waren
uitgevoerd.
Dampit is nauwelijks bekend. Het kan worden beschouwd als
een uiting van het Japanse ongenoegen tegenover de ondank
bare, destijds in de residentie Malang nog buiten de kampen
verblijvende Indische Nederlanders, die stilzwijgend of nadruk
kelijk weigerden zich te laten invoegen in de Oost-Aziatische
welvaartssfeer onder leiding van Dai Nippon. Na de massale
interneringen van krijgsgevangenen, ambtenaren, totoks en
grote groepen peranakan-indo's in 1942 en 1943 probeerden de
bezetters de resterende Indische Nederlanders in Malang en
omgeving te bewegen hun loyaliteit jegens Nederland op te
geven. In Malang gebeurde dat door middel van het onderteke
nen van een verklaring. De pogingen bleven zonder succes. De
Japanners voerden hun druk op. Circa 250 jongens uit de resi
dentie Malang werden door het Japans gezag opgeroepen voor
een 'latihan'(oefening). De latihan bleek te bestaan uit: het
onder een streng regime verrichten van zware arbeid op de kof
fie- en rubberonderneming Soember Gesing, waar tegenover
volstrekt onvoldoende voeding en medische verzorging stond.
De gevolgen laten zich makkelijk raden.
Dampit stond niet op zichzelf. In de residentie Malang waren
daaraan voorafgaand andere latihans gehouden (Telogosari,
Lawang), die eveneens gekenmerkt werden door Japanse disci
pline, dwangarbeid en het uitoefenen van druk om zich loyaal
ten opzichte van Japan op te stellen. Dampit was ook geen
eindpunt. Twaalf jongens werden vanuit Soember Gesing afge
voerd naar de gevangenis Lowokwaroe in Malang. Daar werden
ze tezamen met ongeveer vijfenveertig rechtstreeks gearres
teerden, beschuldigd van subversieve activiteiten, onderworpen
aan onmenselijke verhoren door de Kempeitai en de PID
(Politieke Inlichtingen Dienst) die eindigden met veroordelingen
door een militaire Japanse rechtbank. De vonnissen waren als
volgt: dertien jongens de doodstraf; 26 jongens veroordeeld tot
levenslange gevangenisstraf; drie jongens tot vijftien jaar gevan
genisstraf; acht jongens tot zeven jaar gevangenisstraf. Zeven
jongens stierven voor de uitspraak van het vonnis in de gevan
genis Lowokwaroe ten gevolge van ziektes en de onmenselijke
behandeling. Een deel van de uit Dampit vrijgelatenen werd
spoedig opnieuw geïnterneerd in de om zijn hoog sterftecijfer
beruchte gevangenis van Ngawi.
Vijftig jaar later kwamen een twintigtal ex-Dampitters weer met
elkaar in contact. Zij besloten hun Dampit-ervaringen op papier
te zetten. Hun gedetailleerd verhaal kan als achtergrondinfor
matie dienen voor lotgenoten die een beroep willen doen op een
van de wetten voor oorlogsgetroffenen.
Philip Everaars
Werkgroep Dampit
p/a Stichting Pelita
Postbus 85747
2508 CK Den Haag
40
