C*
VANAF DE
ZIJGALERIJ
Setiakawan Geldleningen.
Bel 013 - 350105 078 - 180866
Setiakawan sinds 1968. Dagelijks van 9.00 tot 23.00 uur
VROEG OF LAAT
GREET GAUDREAU
Het gevoel dat het gist in Indische
gemeenschappen in Nederland wordt
sterker. En wat gist wordt met het nade
ren van het betekenisvolle jaar 1995
hoger opgestuwd, als onderstreping van
wat Harry Mulisch in zijn boek De
Aanslag stelde, dat 'in het leven blijkbaar
alles aan het licht komt vroeg of laat,
afgehandeld wordt en ad acta gelegd.'
Vroeg of laat rijst wat diep gezonken of
diep weggerukt is, naar de oppervlakte;
hoe dieper belevenissen en gevoelens
weggezonken zijn, hoe moeizamer ze
aan het licht komen. Maar blijkbaar
gebeurt dat toch en dan moeten er zaken
afgehandeld worden en er moet in duide
lijke taal acte van opgemaakt worden.
In 1995 is het 50 jaar geleden en nie
mand hoeft te vragen wat er 50 jaar gele
den gebeurde. Nu gist het in de Indische
gemeenschappen, het borrelt, het loopt
over, want 50 jaar is de helft van een
mensenleven en voor velen al meer dan
de helft, in 1995. Het is hoog tijd; we heb
ben gelegenheid gehad om zoveel moge
lijk te verwerken, af te handelen, en in
acte vast te leggen.
Er zijn vele gelukkigen die dat allang heb
ben gedaan en dat proces niet door hoe
ven te maken. Ze hebben, zonder zich
totaal te assimileren, zonder het verleden
ooit te vergeten, weer een goed, actief
leven in Nederland opgebouwd - ze gaan
door, life goes on. Anderen hebben dat
nog niet kunnen volbrengen. Weer ande
ren schrikken na vele jaren op uit dat
bevredigende, geregelde leven om te ont
dekken dat ze op een gegeven ogenblik
onverhoeds een la vol vreemde rommel
hebben opengetrokken die om sorteren
schreeuwt. Sorteren is beslissen wat
behouden en wat weggegooid moet wor
den.
De drang om naar het Indische verleden
terug te keren en de rommella op te rui
men is bij het naderen van 1995 blijkbaar
onweerstaanbaar. Er moet acte opge
maakt worden, aan onszelf en aan de
buitenwereld.
Onder die collectieve aandrang is de hou
ding veranderd - als men tenminste bij
een gemeenschap van houding kan spre
ken. Bij de eerste generatie is een zeker
zelfbewustzijn, een zelfverzekerdheid
gegroeid; de toon is nadrukkelijker
geworden, de taal duidelijker, inzichten
en opinies, welke die ook zijn, scherper
en harder verdedigd. Lange jaren van
door zelfbedwang opgelegd zwijgen is
behoorlijk frustrerend geweest.
Een zekere interpretatie van aloes en
kassar draagt daar misschien ook aan bij:
het is niet aloes om altijd te zwijgen als
iets je kwetst of je verontwaardiging
opwekt. Het is niet kassar om gematigd
maar duidelijk te reageren. Tussen voor
zichtige haakjes: kan 'aloes' soms een
dekmantel zijn voor gebrek aan moed?
Soekarno heeft indertijd het jaar 1965
officieel uitgeroepen tot het Jaar van
Gevaarlijk Leven, the Year of Living
Dangerously. Een harde, dreigende
benaming, zonder enige troost, maar
waarschijnlijk realistisch. De bijbel, wat
ouder dan Soekarno, heeft het over 'de
prediking van het aangename jaar des
Heren': milde hoopvolle woorden.
Dertig jaar na het Jaar van Gevaarlijk
Leven zouden we moeten overdenken
hoe we het betekenisvolle jaar 1995 zou
den kunnen noemen. Bijvoorbeeld het
Jaar der Grote Verzoeningen? Dat hoopt
iedereen, tegen alle hoop in. In Ierland, in
het Midden-Oosten en in het voormalige
Joego-Slavië worden pogingen gedaan
tot verzoening, maar voorlopig worden
die sceptisch, om niet te zeggen cynisch,
bekeken. De pogingen worden van bui
tenaf gedaan en verzoening moet van
binnenuit komen.
Mocht het Jaar der Grote Verzoeningen
tot stand komen, wat zou dat niet in de
volste zin van die woorden een
Aangenaam Jaar worden, voor de hele
wereld. s-\
(advertentie)
De geldleningen voor ambtenaren, gepensioneerden en particulieren. Ook
2e hypotheken. Afl. v.a. 24 mnd. Tot uw 71ste jaar kunt u een lening aan
vragen. Kwijtschelding bij overlijden. Uiteraard wilt u meer weten!
8
